Tíminn - 25.05.1994, Blaðsíða 4

4

Miövikudagur 25. maí 1994
WtSÍfllll
STOFNAÐUR 1 7. MARS 1 91 7
Útgáfufélag: Tímamót hf.
Ritstjóri: jón Kristjánsson
Ritstjórn og auglýsingar: Stakkholti 4, 105 Reykjavík
Inngangurfrá Brautarholti.
Sími: 631600
Símbréf: 16270
Pósthólf 5210, 125 Reykjavík
Setning og umbrot: Tæknideild Tímans
Prentun: Prentsmibja
Frjálsrar fjölmiblunar hf.
Mánabaráskrift 1400 kr. m/vsk. Verð í lausasölu 125 kr. m/vsk.
Atvinnuuppbygging
eba atvinnubótavinna
Kosningabaráttan í sveitarstjórnarkosningun-
um er nú að komast á lokastig. Kastljósið beinist
að kosningunum í Reykjavík, og ef marka má
skoðanakannanir réttir Sjálfstæðisflokkurinn
hlut sinn í borginni og ljóst er að barist verður
um hvert atkvæði á lokasprettinum.
Það er einkennandi fyrir stefnuskrár allra
flokka í stjórnmálabaráttunni fyrir sveitarstjórn-
arkosningar að atvinnumál og aðgerðir í þeim
em efst á málefnalistanum. Það sýnir í hnotsk-
urn ástandið sem hefur skapast á síðustu ámm á
þeim vettvangi. Ríkisstjórn Davíðs Oddssonar
virðist ekki hafa neina framtíðarsýn í atvinnu-
málum, né sýn um neina varanlega uppbygg-
ingu á þeim vettvangi. Þær hugmyndir, sem á
dagskrá em, lúta að því að gefa deyfilyf með
átaksverkefnum, hvort sem það heldur er í vega-
gerð eða með öðmm hætti.
Fjárfestingar á íslandi hafa í tíð núverandi rík-
isstjórnar minnkað ofan í það að vera liðlega
15% af landsframleiðslu, sem em þær minnstu
frá stríðslokum. Þetta skeður meðal annars
vegna þess að rekstrargmndvöllur fyrirtækja
hefur verið þannig að eiginfjárstaða þeirra hefur
stöbugt rýrnab. Það er því dálítið broslegt að nú,
nokkmm dögum fyrir sveitarstjórnarkosningar,
skuli fomstumenn Sjálfstæðisflokksins fá hug-
ljómun um flýtifyrningar til þess að greiða fyrir
fjárfestingum. Hugmyndin er auðvitað ekki ný,
og það hefði verið í lófa lagið að kynna þessar
ákvaröanir áður en Alþingi var slitið, því að
þetta snertir fjárhag ríkissjóðs og löggjafarmál-
efni. Sama er að segja um fjárfestingar í sam-
göngumannvirkjum á höfuðborgarsvæðinu.
Allar þessar ráðstafanir bera keim af því að þab
er verið ab nota aðstöðu í ríkisstjórn til þess að
hjálpa til í sveitarstjórnarkosningunum. Slíkar
skyndiákvarbanir em ekki gób stjórnsýsla og
flokkast undir áróðursbrögð. Flýtifyrningar og
framkvæmdir í vegagerb em góbra gjalda verðar,
en hér er um skammtímaaðgerðir að ræða án
framtíðarsýnar í atvinnumálum.
Framtíðarsýnin á að felast í því að arðbær fyrir-
tæki taki við fólki í vinnu í stað þess að vaxtar-
broddur atvinnulífsins séu átaksverkefni á veg-
um ríkis eða sveitarfélaga. Svo er nú komiö eftir
þriggja ára stjórnarfomstu Sjálfstæðisflokksins.
Minnkandi atvinnuleysi nú á vordögum er
vegna þessara átaksverkefna, sem em nauðsyn
eins og ástandið er. Hins vegar er atvinnuleysis-
vandinn jafn óleystur til frambúðar, og sveitar-
félögin ein megna aldrei að leysa hann nema
ríkisvaldið vinni með þeim að því verkefni að
skapa atvinnulífinu starfsskilyrbi.
Sé sú leið ekki farin, verður framtíbin sú í at-
vinnumálum að ungt fólk verður ab vera komið
upp á náð ríkis og sveitarfélaga í atvinnumálum.
Það viröist vera stefna og framtíðarsýn Sjálf-
stæðisflokksins um þessar mundir.
Flokkshollusta á flokksblaði
Morgunblaöið hefur þann ósið,
þegar það fjallar um stjómmál-
in í Reykjavík, að gleyma raun-
vemleikanum og missa gjör-
samlega stjórn á sér í flokksholl-
ustunni. Þetta sést t.d. vel á
blaðinu um helgina en í Reykja-
víkurbréfi mælir blaðið því bót
að auglýsingastofur brjóti höf-
undaréttarlög, enda séu lög-
fræðileg álitamál í auglýsinga-
gerð eitthvað sem hægt er að
láta liggja milli hluta. Skyndileg
viðhorfsbreyting Morgunblaðs-
ins gagnvart fjölföldun á efni úr
fjölmiölum í leyfisleysi er nán-
ast brjóstumkennanleg ekki síst
í ljósi þess að blaðið er nýstaðið
upp úr málarekstri við Miðlun
hf., þar sem það krafðist bóta og
umbunar fyrir ólöglega fjölföld-
un á efni! Allur samanburður á
kosningaauglýsingaiðnaði sjálf-
stæöismanna við einstakar til-
vitnanir fréttamanna í frétta-
tíma annarra fjölmiðla er vita-
skuld svo fráleitur að þaö er
undarlegt að menn skuli reyna
að bera slíkt á borð. Mogginn er
sem sagt orðinn boðberi þess að
auglýsingastofur geti í heimild-
arleysi fjölfaldað efni úr fjöl-
miðlum, rifið ummæli fólks úr
samhengi og klæmst á þeim aö
eigin geðþótta, eins og gert er í
auglýsingu Sjálfstæðiflokksins
sem hér um ræðir.
Maður sem lætur
verkin tala?
En flokkshollusta Morgun-
blaðsins endar ekki með þessari
lofgjörð um lögbrot.
Nú ríður á að gera borgarstjóra-
efni sjálfstæöismanna sem
merkilegastan í augum kjós-
enda og sýna og sanna að Ami
sé maður sem geti látiö verkin
tala.
En það er ekki sama hvemig
verkin tala og Mogginn velur
þess vegna úr hluti sem henta
Áma Sigfússyni best og fá
stjörnu hans til að skína sem
skærast. Mogginn þegir þess
vegna hátt um staðreyndir eins
og þær aö Árni hefur stabið heill
og óskiptur að baki misheppn-
uðum einkavæbingaráformum
Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík
og ber á þeim fulla ábyrgð. Það
er ekki orð um þaö að atvinnu-
ástandib hefur versnab og ekki
er talað um aö það var í stjórn
Árna og félaga, sem ástandið
GARRI
varð eins og það er. Samkvæmt
skilgreiningu Moggans sjálfs þá
ber Ámi þó ábyrgð á stjórn
borgarinnar síöustu ár, saman-
ber rök ritsjóranna þegar þeir
höfnuðu beiðni Ingibjargar Sól-
rúnar um að fá að svara spurn-
ingum lesenda um borgarmál-
efni eins og Árni.
Endurskinsmerki
Einu verkin hins vegar sem
Mogginn vill láta tala um, em
verk sem miða ab því að laga
það ástand sem skapast hefur í
valdatíö Sjálfstæðisflokksins.
Því er kastljósinu beint að nú-
inu og jafnvel framtíðinni og
dregiö fram hvaðeina sem
bmgðið getur birtu á nýju
flokksstjömuna. Og eins og
tungl sem þiggur ljós sitt að ut-
an skín nú stjarna Áma Sigfús-
sonar í Morgunblaðinu fyrir til-
verknað annarra. Borgarstjór-
inn verður eins konar pólitískt
endurskinsmerki. Endurmat
kjarasamninga er orðið lausnar-
orðið sem á að sýna hvemig nýi
borgarstjórinn lætur verkin tala
- þó svo að hann hafi hvergi
komið nærri. í leiðara Moggans
á laugardag og í fréttum blaðs-
ins um helgina og í Reykjavíkur-
bréfi á sunnudag er því í raun
haldið fram, ab Árni Sigfússon
sé að bjarga efnahag landsins og
gjörbreyta starfsumhverfi fyrir-
tækja, auk þess sem hann sé að
færa stórfelldar vegafram-
kvæmdir til borgarinnar. Allar
þessar hugmyndir hafa að vísu
komiö fram áður í ýmsu formi,
sérstaklega frá aðilum utan
Sjálfstæðisflokksins en ekki náð
fram að ganga vegna þess að
sjálfstæðismenn í ríkisstjórn-
inni hafa setiö á þeim. En ráð-
herrar flokksins láta sig ekki
muna um að beita ráðuneytum
sínum til að bregða birtu á nýju
flokksstjörnuna þegar mikið
liggur viö, enda vita þeir að
Mogginn mun í krafti stærðar
sinnar sjá um að útleggja að-
gerðirnar með réttum hætti.
Enda greinilegt að blað, sem
segir að lög séu bara eitthvað
sem getur legið á milli hluta,
kallar ekki allt ömmu sína.
Garri
Skuggi af skáldi
Orðstír skálda lifir í verkum þeirra
eða deyr með þeim eftir atvikum.
Mörg veröa þó einnig fræg af lífs-
stíl sínum eða einstökum atvik-
um sem em fyrir utan hversdags-
leikann. Sjálfsagt muna flestir út-
lit Kristjáns Jónssonar Fjallaskálds
af ljósmynd sem tekin var af hon-
um dauðadrukkunum úti undir
vegg með hattkúf á ská á höfði og
brennivínsflösku í hendi. Mynd-
in er tekin á Vopnafirði skömmu
fyrir dauða skáldsins 1869.
Það var athafnamaburinn og síð-
ar bankastjórinn Tryggvi Gunn-
arsson sem dröslabist með þunga-
lamalega myndavél þeirra tíma
að drykkjustað skáldsins sem
ljóðlínan ...,nú á ég hvergi heima,
er eftir og hver einasti íslendingur
lærir með móðurmálinu. Tryggvi
lærði ljósmyndun og rammagyll-
ingu í Kaupmannahöfn og var
staddur á verslunarstaðnum með
tæki sín og tól þegar svo vel bar í
veiði að Fjallaskáldib hallabist að
vegg í öllu sínu lánleysi fyrir
hunda og manna fótum.
Síbasta æviskeibib
Ríkissjónvarpið sýndi minningu
annars skálds svipaða umhyggju
annan í hvítasunnu. Dagsverk er
heiti á einhvers konar sundur-
lausri samantekt sem á að lýsa
degi í lífi Dags Sigurðarsonar.
Við liggur að þama hafi ekki ver-
ið kynnt annaö en fjörbrot
manns sem kominn var að fótum
fram vegna áfengissýki og lífemis
sem enginn mannslíkami þolir.
Læknir kvað upp sinn úrskurð í
myndinni og ábur en endanlegri
gerð hennar lauk var Dagur allur.
Til sanns vegar má færa að
drykkjufýsn hafi ráðið síbasta
Á víbavangi
æviskeiði Dags Siguröarsonar og
að hann hafi sjálfur dæmt sig til
útlegðar utangarðsmannsins sem
lætur drykkju ganga fyrir öðrum
þörfum.
Hitt er fals að gera upp lista-
mann eins og Dag Sigurðarson
meb þeim hætti sem einhverju
kvikmyndafólki þóknaðist að
gera og selja ríkisfjölmiðlinum,
sem raunar er ekki vandur ab
virbingu sinni.
Maður er svo vanur dillitantism-
anum í svokallaðri íslenskri kvik-
myndagerð ab ekki tekur því ab
setja út á mynd og hljóð og alla
þá tæknilegu vankunnáttu sem
bobið er upp á alltof oft, eins og í
Dagsverki.
Einhliba mynd
Þau vinnubrögb að sýna Dag ein-
hliða sem alkóhólista sem var að
fíflast til að leika skáld fyrir fram-
an myndavél em minningu hans
ekki sambobin.
Aubvitað var þama verib að
reyna að draga upp mynd af degi
í lífi langdmlddns og sjúks
manns, en ekki veriö að lýsa ævi-
skeiði skálds. Ekki hefði samt sak-
aö að einhver hefði farib sæmi-
lega með kvæði eftir Dag og að
bmgöið hefði veriö upp einhverj-
um neista af uppreisnarmannin-
um orðhaga sem rassskellti sam-
tíðina með háði og skarpri sýn og
óvæntum sannleikskomum.
Ekkert af þessu vakti fyrir kvik-
myndafólki, aöeins ab velta sér
upp úr niðurlægingu alkóhólist-
ans og sýna skuggann af skáldi
sem var að ljúka sínum ævikvóta.
Samt var enn töggur í Degi og
fmmlegum hugleiöingum hans
um hvor væri hann og hver speg-
ilmyndin sem þættist vera hann.
Hugdetta um hvernig drasl er bú-
ið til úr drasli er honum lík.
Nóg er um þab ab fólk sem
kynnt er í fjölmiðlum sé fegrað
óhóflega, hlaðið á það oflofi og
afrekin margfölduð. Til foma var
oflof talið háð og var vígt um.
En ekki er skárra að draga upp
mynd af listamanni á þann hátt
sem hér er gert að umtalsefni.
Dagur Siguröarson var brokk-
gengur í borgaralega samfélaginu
sem hann hrærðist í og ekki ávallt
samstíga samferðamönnunum.
En hann var hvass, hann var sjá-
andi og hann var skáld.
Hlaupastrákar með myndavélar
og vond hljóbtæki sem sáu hann
ekki nema sem drykkjuræfil ættu
að láta minningu hans í friði.
OÓ