Tíminn - 05.07.1994, Blaðsíða 3

Þri&judagur 5. júlí 1994

3
BSRB krefst þess aö vinnutímatilskipun Evrópusambandsins veröi hluti afEES samningnum:
Snýst ekki um vinnuvemd,
segir framkvæmdastjóri VSÍ
Launavísitalan þokkalegur
mœlikvarbi á þróun launa í
heild sinni:
3 % launa-
munur
stabfestur
Hagstofan hefur sent frá sér
greinargerb þar sem kemur
fram a& laun opinberra starfs-
manna og bankamanna hafi
hækka& um 3% umfram laun á
almennum marka&i frá því í
ársbyrjun 1990 til jafnlengdar
1994. í reynd er munurinn þó
líklega nokkru minni þar sem
sennilegt er a& í tölum Hagstof-
unnar gæti nokkurs ofmats á
launabreytingum opinberra
starfsmanna og bankamanna
en vanmats á launabreytingum
á almennum vinnumarka&i.
Eins og fram hefur komiö á und-
anförnum dögum hefur Alþýbu-
samband íslands gagnrýnt Hag-
stofuna fyrir ab hvorki lægju fyrir
ítarlegar upplýsingar um útreikn-
ing launavísitölunnar né sundur-
liðun launa á einstaka hópa.
Einnig óskaði ASÍ eftir tilteknum
upplýsingum þar aö lútandi.
í framhaldi af þessu hefur Hag-
stofan tekiö saman og sent gögn
og abferbir viö útreikninga launa-
vísitölunnar árin 1990-1993.
Helstu niöurstöbur Hagstofunn-
ar eru þær aö launavísitalan sé
þokkalegur mælikvaröi á þróun
launa í heild sinni. ■
Siguröur
hættir
Siguröur Kristjánsson, kaupfé-
lagsstjóri hjá Kaupfélagi Árnes-
inga á Selfossi, hefur sagt starfi
sínu lausu. Starf Siguröar verður
væntanlega auglýst laust til um-
sóknar innan skamms.
Siguröur hefur starfaö sem
kaupfélagsstjóri hjá K.Á. í tæp
tólf ár, en han hefur veriö starfs-
maður SÍS og kaupfélaganna frá
árinu 1962. Hann var inn-
kaupastjóri á skrifstofu Sam-
bandsins í London 1968-69,
skrifstofustjóri í Skipadeild SíS
1969-76 en síöan kaupfélags-
stjóri, fyrst hjá Kaupfélagi Dýr-
firöinga á Þingeyri en síðan hjá
Kaupfélagi Áwiesinga. ■
„Vib erum ekki a& stoppa neinn
félagsmálapakka. Stór hluti af
EES samningnum var um félags-
mál og hann er allur kominn í
giidi, eins og e&lilegt er. Þessi
vinnutímatilskipun tók gildi um
sí&ustu áramót en fór þá ekki inn
í vi&bótarpakkann, bæ&i af þeim
sökum ab hún kom meb svo
skömmum fyrirvara og einnig
vegna þess a& enginn af a&ilum
vinnumarka&arins treysti sér til
þess a& sty&ja þetta á þeim tíma-
punkti, þ.e. í janúar s.l., þegár viö
þurftum a& svara af e&a á," sagbi
Árni Páll Árnason, lögfræbingur
hjá utanríkisrá&uneytinu. En
hann var spur&ur um ástæöu fyr-
ir því aö stjórnvöld vilji ekki fall-
ast á vinnutímatilskipun ESB um
vinnuvernd, sem tvenn stærstu
launþegasamtök landsins hafa
þó lýst sig mjög fylgjandi.
Grunnákvæöi tilskipunarinnar
eru um ákveöna hvíldartíma. Þar er
meðal annars kveöiö á um aö há-
marksvinnutími á viku skuli ekki
vera lengri en 48 ítundir, daglegur
„BSRB styöur vinnutímatil-
skipun ESB um vinnuvernd
og takmörkun á vinnutíma og
hvetur til þess ab hún verði
hluti af EES samkomulaginu.
Þa& er me& öllu óa&gengilegt
að fylgt sé til hins ítrasta
reglugerðum og tilskipunum
á hinu Evrópska efnahags-
svæ&i sem taka til óheftra
marka&svi&skipta en neita aö
gangast inn á ákvæöi sem lúta
aö styttingu vinnutíma og
vinnuvernd." í tilkynningu
frá BSRB segir jafnframt a& á
formannafundi í mars s.I. hafi
verib ákve&iö a& krefjast þess
aö vinnutímatilskipunin yr&i
hluti af EES samningnum.
BSRB leggur líka áherslu á
skiptingu vinnunnar í ljósi
aukins atvinnuleysis í land-
inu.
„Þetta snýr ekki um vinnu-
vernd. Þaö hefur engin athuga-
semd veriö uppi um annað en
aö framfylgja til hins ítrasta öll-
hvíldartími skuli ekki vera styttri
en 11 stundir á sólarhring og í viku
hveri fái menn a.m.k. 24 stunda
óslitinn hvíldartíma, til viðbótar
fyrrnefndum 11 stunda daglega
hvíldartíma. Þá má nefna strangar
reglur um næturvaktir og fleiri at-
riði. Og á hinn bóginn ýmis konar
undanþáguákvæöi.
Sem athyglivert dæmi benti Árni
Páll á aö Islendingar heföu líklega
aldrei náö ab ljúka EES-samningn-
um ef þessar reglur heföu þá veriö
komnar til framkvæmda. „Því
menn vom hér með um 200 yfir-
vinnustundir á mánuöi meðan
samningarnir stóðu yfir."
Þegar nýjar tilskipanir eöa ný lög-
gjöf kemur fram, eins og EES samn-
ingarnir geri ráö fyrir, segir Árni
Páll þaö sjálfstætt samningsatriöi -
milli EFTA ríkjanna annars vegar
og Evrópusambandsins hins vegar -
hvort, og þá aö hve miklu leyti þær
eigi aö gilda á öllu Evrópska efna-
hagssvæðinu.
„Viö höfum ekki tekið neina pól-
itíska ákvöröun gegn þessu.
um ákvæðum Evrópusam-
bandsins um allt sem snýr aö
öryggismálum," segir Þórarinn
V. Þórarinsson, framkvæmda-
stjóri Vinnuveitendasambands-
ins.
„Þetta atriöi er hins vegar svo
bírókratískt og kallar á svo mik-
ið skrifræöi, aö við teljum aö ef
viö þurfum aö taka upp frekari
reglur um vinnutíma, þá getum
við einfaldlega gert það betur en
þetta. Viö höfum gríðarlega sér-
stööu. Því þrátt fyrir allt erum
viö meira háöir veöri og vind-
um en gerist meö nokkurri ann-
arri Evrópuþjóö." í samskiptum
við Verkalýöshreyfinguna sagö-
ist Þórarinn hins vegar hvergi
hafa merkt þaö aö þörf væri á
nýjum reglum um þetta efni hér
á landi.
„Viö eigum því óskaplega erfitt
meö aö skilja þennan skyndi-
lega áhuga Alþýðusambandsins
á þessari alþjóöahyggju, vegna
þess aö þaö hefur aldrei ýjað aö
Viö viljum bara fá rökstuöning fyr-
ir því af hverju þetta á aö falla inn í
EES samninginn - viö sjáum þaö
ekki sjálf í fljótu bragöi og viljurn
því fá rökstuðning frá Evrópusam-
bandinu um það. Evrópusamband-
iö bauö þá aö fýrra bragði að senda
hingað sína menn til að þeir gætu
kynnt sér íslenskan vinnumarkað
og íslenskt efnahagslíf og annaö
sem málið varðar, sem ég tel mjög
virðingarvert. Og þeir eru nú
komnir, ekki til að semja, heldur til
að kynna sér íslenskan vinnumark-
að og íslenskt hagkerfi og kynna
okkur betur vinnutímatilskipun-
ina."
- Evrópusambandinu viröist það
þó kappsmál aö vinnutímatilskip-
unin gildi einnig á íslandi?
„Já, þaö hefur alltaf legiö ljóst fyr-
ir að þeir vilja að við séum aðilar að
þessu. Þeir telja að þetta eigi aö
gilda á öllu EES svæöinu, og þab
sama gera líka hin EFTA ríkin, enda
eru þau að ganga í ESB. En viö vilj-
um fá gleggri rökstuöning fyrir því.
í tilskipuninni eru t.d. undanþágur
neinum óskum um breytingar á
reglum um vinnutíma viö okk-
ur. Heföi þetta verið mjög knýj-
andi eöa brýnt, heföi kannski
verið eðlilegt að taka þaö upp í
kjarasamningum. En þaö hefur
aldrei gerst.
Okkur undrar það þess vegna
að þessi alþjóðahyggja verka-
lýðshreyfingarinnar hér uppi á
íslandi skuli núna birtast meö
þeim hætti, að framkvæmda-
stjóri ASÍ fari hamförum til þess
aö tryggja það að félagsmenn
hans verði sviptir möguleikun-
um á aö nýta sér toppa sem
koma til tekjuöflunar í atvinnu-
lífinu. Því auövitaö hafa þessar
reglur þaö fyrst og fremst að
marki aö svipta launamenn ráö-
stöfunarrétti yfir tíma sínum og
að takmarka möguleika þeirra á
aö selja vinnutíma sinn.
Við sjáum það t.d. sem sérstakt
vandamál, aö þessar reglur gilda
ekki um frystitogara (raunar
ekki um samgöngur). Þannig aö
og sérákvæöi sem taka tillit til
hagsmuna annarra aðildarríkja og
hópa innan þeirra, en ekki til okk-
ar."
Árni Páll sag&i nú unnið aö því að
fara yfir tilskipunina, lið fyrir lib,
meö fulltrúum Evrópusambands-
ins. „Eitt af því sem ég held t.d. aö
okkar menn séu ekki mjög hrifnir
af er það, aö undanþága er fyrir
fiskvinnslu á sjó, en ekki fisk-
vinnslu í landi. Þannig að hún á að
falla undir 48 stunda vinnuviku að
hámarki. Þaö em ýmis svona atriði
sem menn þurfa ab fara yfir, horfa
á og kanna síðan hvort hægt sé ab
semja um einhverja fresti, aðlögun-
artíma, eða undanþágur. Eba hvort
við viljum þetta yfir höfub, eba
viljum það ekki og svo framvegis."
Stjórnvöld hafi enn ekki mótað
sér afstöðu til þessa máls og það
hafi heldur hvorki verið formlega
kynnt fyrir félagsmálanefnd Al-
þingis né utanríkismálanefnd. Það
verði gert á haustmánuðum og
ákvaröanir teknar í framhaldi af
því. ■
með setningu stífra regla sem
takmarka vinnslumöguleika
frystihúsa þá yröi þaö til þess aö
ýta enn frekar undir það að fisk-
vinnslan flytjist út á sjó. Viö er-
um aö horfa á ýmsa svona hluti.
En fyrst of fremst mundi þetta
þó hafa þá þýðingu aö þriðji
hver félagsmaður okkar væri
orðinn aö brotamanni áöur en
áriö væri úti," sagöi Þórarinn,
sem kvaðst raunar efast um að
fólk í verkalýðshreyfingunni
heföi skoðað hvað þessi vinnu-
tímatilskipun mundi þýöa. ■
Samanburbur vib OECD lönd
á íslandi ab mörgu leyti hag-
stœbur. Davíb Oddsson:
Aðhald er
nauösynlegt
Samanburöur á þróun hag-
stær&a í a&ildarríkjum OECD
er íslandi hagstæöur hva&
varöar alla þætti nema hag-
vöxt. Forstjóri Þjóöhagsstofn-
unar segir aö yfirbragö ís-
lenskra efnahagsmála sé
traust. Hann segir aö meö
áframhaldandi aöhaldi séu
hér aöstæöur sem geti nýst
sem upphafiö aö nýju vaxtar-
skeiöi. Forsætisráöherra segir
nauösynlegt aö beita aöhaldi
á þessu ári, eigi spáin aö ræt-
ast.
Spáð er engum hagvexti (0,0) á
íslandi á þessu ári og hann
veröi 1,0% á því næsta. Til sam-
anburðar er hagvöxtur á þessu
ári 2,6% að meðaltali í aðildar-
ríkjum OECD og 1,9% ef ein-
göngu er miðað viö OECD ríki í
Evrópu. Sambærilegar tölur fyr-
ir næsta ár eru 2,9% í öllum aö-
ildarríkjum OECD og 2,8% í
Evrópu. Áætluð afkoma hins
opinbera er betri á íslandi en að
meðaltali í ríkjum OECD. En
þýöir það aö innan við tíu millj-
arða króna halli sé ásættanleg-
ur? Davíö Oddsson forsætisráö-
herra segir aö vinna ríkisstjórn-
arinnar miöi að því aö hallinn á
ríkissjóöi veröi níu milljaröar
sem sé 700 milljóna króna
minni halli en gert sé ráb fyrir í
fjárlögum. „Það kemur fram í
langtímaáætlun sem verið er ab
vinna aö menn telja halla af
þessari stærð ekki viöunandi til
lengdar. Þess vegna er unniö að
þriggja ára áætlun til að ná hall-
anum niöur í núll. Viö þurfum
aö beita aðhaldi á þessu ári
gagnvart þeim þáttum sem
viröast ætla að fara úr böndum.
Sú vinna er í gangi gagnvart
þeim rábuneytum sem vega þar
þyngst," segir Davíð Oddsson.
Veröbólga er lægri á íslandi en
í öbrum OECD ríkjum að meö-
altali og áætlab atvinnuleysi á
þessu ári er þaö fimmta
minnsta sem þekkist innan
OECD. Hvaö varöar vibskipta-
jöfnuö eru íslendingar nálægt
mebaltalinu í Evrópu á þessu
ári. Davíð Oddsson forsætisráö-
herra segir aö í heildina sé sam-
anbur&ur viö önnur OECD
lönd ásættanlegur. „Tölurnar
segja okkur aö sú stefna stööug-
leikans sem menn hafa veriö
ásáttir um ab fylgja aö undan-
förnu hefur gengið eftir og er aö
skila okkur árangri. Það þýöir
alls ekki aö nú megi slaka á
heldur sjáum við hvaða árangri
við getum náö með áframhald-
andi a&haldi." ■
n-------—
Framkvœmdir standa nú yfir á Kjalarnesi á vegarkafla sem var orbinn svo öldóttur oð gamansamir flutningabíl-
stjórar hafa kaliab hann „rússíbanann". Samkvæmt upplýsingum Vegagerbarinnar hefur vegurinn missigib og
œtlunin er ab styrkja hann og slétta. Slitlagib og nokkub nibur í burbarlagib er frœsab upp, bindiefni blandab
saman vib og vegurinn ab lokum sléttabur og malbikabur. Vegfarendur á leib um Kjalarnesib verba ab aka gamla
veginn á meban framkvæmdir standa yfir en áœtlab er ab þab verbi í vikulokin. Tímamynd GS
Enginn af aöilum vinnumarkaöarins treysti sér til aö styöja vinnutímatilskipunina í janúar
s.l., segirÁrni Páll Árnason í utanríkisráöuneytinu:
Viljum fá rökstuðning ESB