Tíminn - 24.09.1994, Blaðsíða 14

14
Laugardagur 24. september 1994
Magnea Gubrún Magnúsdóttir
Fædd 21. nóvember 1900
Dáin 17. september 1994
Magnea G. Magnúsdóttir fædd-
ist í Þykkvabæ í Landbroti, en
fluttist ársgömul meö foreldr-
um sínum aö Eintúnahálsi, en
þar haföi veriö stofnaö nýbýli
áriö 1828. Það er erfitt fyrir þá,
sem nú fara framhjá rústum
þessa heiðarbýlis, aö skilja
hvernig tveir bændur, sem þar
voru þegar Magnea ólst upp,
gátu framfleytt sér og fjölskyld-
um sínum, og annar þeirra var
meira aö segja talinn með efn-
aðri bændum sveitarinnar. Til
þess að það mætti takast þurfti
hyggindi, kappsemi og seiglu.
Traðarveggirnir heim á bæjar-
hlaöiö, sem enn sjást vel, bera
þess líka vitni að kraftarnir hafa
ekki veriö sparaöir.
Við þessar aðstæður ólst Magn-
ea upp fyrstu bernskuárin þang-
aö til faðir hennar féll snögg-
lega frá á besta aldri, eins og
voru örlög svo margra fjöl-
skyldna á þeim árum. En þetta
veganesti einkenndi síöar öll
hennar störf.
Ung aö árum giftist Magnea
frænda sínum, Páli Pálssyni í
Þykkvabæ, og hófu þau þá bú-
skap í Efri-Vík. Bærinn stendur
á gróinni austurbrún Land-
brotshólanna, þar sem fjallasýn
er eins og fegurst getur verið.
Og hjónin voru samhent um að
hefjast handa viö aö rækta,
byggja og bæta, svo aö snyrti-
mennskan á býlinu var í sam-
ræmi viö umhverfið. Með
Möggu í Efri-Vík er horfin síð-
asta húsmóðirin í Landbrotinu,
þeirra sem þar stýröu heimili
Þórðar Kárason fœddist að Borg-
arlandi í Helgafellssveit 26. janú-
ar 1917. Hann lést á heimili sínu
29. ágúst 1994. Hann var sonur
hjónanna Kára Magnússonar og
Þórdísar Gísladóttur. Eins árs
gamall fluttist hann að Haga í
Staðarsveit með foreldrum sínum
og ólst þar upp. Systkini Þórðar
voru níu, en sjö komust til full-
orðinsára. Maki Þórðar var Elín
Guðrím Gísladóttir, f. 22. ágúst
1917, frá Ölkeldu í Staðarsveit.
Foreldrar Elínar voru Vilborg
Kristjánsdóttir og Gísli Þórðar-
son, bóndi á Ölkeldu. Elín og
Þórður hófu búskap í Reykjavík,
og Þórður vann sem lögreglu-
þjónn frá 1941-1984. Frá 1975
var hann varðstjóri við fjar-
skiptadeildina. Þórður vann að
og gaf út tvœr œttfrœðibœkur,
Hjarðarfellsœtt (1972) og Laxár-
dalsœtt (1987). Þá tók hann þátt
í útgáfu fleiri bóka. Böm Elínar
og Þórðar eru: Vilborg, f. 17.
janúar 1943, fulltrúi við toll-
stjóraembaettið. Eiginmaður
hennar er Sigurjón Torfason og
þau eiga tvo syni. Kári, f. 1.
febríiar 1945, prentsmiðjustjóri á
Akureyri. Eiginkona hans er Rósa
Guðmundsdóttir og eiga þau þrjá
syni. Gísli Þ., f. 27. maí 1948,
yfirkennari í Árósum í Dan-
mörku. Kvœntur Ullu Juul Jörg-
ensen og eiga þau tvö böm. El-
mar, f. 16. júní 1951, talmeina-
fraeðingur á Fraeðsluskrifstofu
Vesturlands. Kvæntur Ólafíu Sig-
urðardóttur og eiga þau þrjá syni.
Þab er alltaf áfall aö frétta and-
lát góðs manns og kunningja.
Hygg ég aö mörgum hafi orðiö
bilt viö, þegar þeim barst and-
látsfrétt Þórðar Kárasonar, fyrr-
t MINNING
þegar ég man fyrst eftir fyrir
nærri 60 árum.
Og sökum frændsemi uröu
samskiptin viö Efri-Víkurheim-
ilið mikil. Heimsókn þeirra var
fastur liður í jólahaldinu og á
bernskuárum var þaö mikill viö-
burður aö fá aö spila meö full-
orðnu fólki fram undir morgun.
Við fáa var líka skemmtilegra að
spila en Möggu, svo brennandi
var áhugi hennar og ánægja af
spilamennskunni. Og þá dægra-
styttingu iðkaði hún mikið,
einnig öörum til ánægju, eftir
aö hún kom á dvalarheimilið
Heiðarbæ, þar sem hún dvaldi
síðustu árin, og síðustu mánuð-
ina á hjúkrunarheimilinu
Klausturhólum. Við spila-
mennskuna komu líka fram
góðar gáfur Magneu. Hún var
ekki í neinum vafa um hvaða
spilum hún og aörir væru búin
að spila og ekki var heldur lengi
verið að reikna út í huganum
gróða og tap, þegar spilinu var
lokið. Hún þurfti heldur ekki að
fletta upp afmælisdögum og
fæðingarárum ættingja og sveit-
unga. Þar stóð allt eins og stafur
á bók í minni hennar.
En samskiptin við Efri- Víkur-
hjónin voru ekki aðeins vegna
fjölskyldutengsla, því að bæöi
voru hjónin góðir stubnings-
menn félags- og menningarlífs í
sveitinni. Á unglingsárum
Magneu var öflugt starf í Ung-
mennafélaginu Ármanni, þar
sem allir lögðu sitt af mörkum
t MINNING
verandi lögregluvarðstjóra, því
þrátt fyrir nokkuð háan aldur
áttum við ekki von á svo
skyndilegu fráfalli hans, en
þannig mun það oftast vera.
Þórbur Kárason var fæddur á
Borgarlandi í Helgafellssveit.
Þar bjuggu foreldrar hans þá,
en fluttu að Haga í Staðarsveit
árið 1918 og bjuggu þar alla
sína búskapartíð. Jörbin Hagi í
Staðarsveit er góð jörð og falleg
og búnaðist þessari fjölskyldu
vel þar, enda dugnaðarfólk sem
vann saman, notaði vel þá
möguleika sem þar voru fyrir
hendi og jók stórlega allar nytj-
ar jarðarinnar.
Vib Þórður vorum jafnaldrar,
stunduðum saman nám í
barnaskóla og vorum saman í
ýmsum félagsskap á okkar ung-
lingsárum, svo sem í ung-
mennafélagi sveitarinnar.
Þórður var fremstur í flokki
ungs fólks hvar sem á reyndi.
Hann tók þátt í íþróttum og
var mjög góður sundmaður.
Foreldrar Þórðar, hjónin í
Haga, stuðluðu af alefli að
menntun barna sinna og var
Þórður ætíð í fremsta flokki þar
sem hann stundaði nám. Mér
er persónulega kunnugt um að
þegar hann stundaði nám við
Alþýðuskólann í Reykholti og
Bændaskólann á Hvanneyri,
var hann á báðum stöbum í
fremsta flokki þeirra nemenda
sem þar voru og í miklu áliti
kennara sinna og skólastjóra.
Vera má að á þessum tímum
því til styrktar. Greip hún þá
stundum til harmonikkunnar
til að spila fyrir dansi félaganna.
Síðar tók við starf í kvenfélagi
og góðtemplarastúku. Árið
1949 var hún einn af stofnend-
um kirkjukórs Prestsbakkakirkju
og eftir það var alltaf mætt á
söngæfingar og kirkjulegar at-
hafnir meðan geta leyfði.
Þab eru góbar minningar, sem
fylgja hinni öldnu frænku
minni aö leiðarlokum. Það var
mikil ró yfir svip hennar, þar
sem Magnús Bjarnfreðsson,
fóstursonur hennar, sat við beð
hennar á síðasta ævidegi, enda
hvíldin kærkomin og endur-
fundir við ástvini.
Við fjölskyldan þökkum liðnar
stundir og sendum Magnúsi og
fjölskyldu hans samúðarkvebj-
ur.
Jón Helgason
íslensks þjóðlífs hafi hinum
framsýna og gáfaða unga
manni þótt löng bibin „eftir
vori í brekkunni sinni". Hann
leitaöi möguleika og fann þá.
Hann gerðist mikill athafna-
maður í höfuðborg okkar,
Reykjavík, jafnframt því sem
hann stundaði þar lögreglu-
störf. Hann var yfir 40 ár við
löggæslu, þar af var hann lög-
regluvarðstjóri síðustu 10
starfsárin. Margir starfsfélagar
hans munu ab sjálfsögðu
minnast starfa hans frá þeim
tíma. Einnig vil ég geta þess að
þáttur Þórðar í ættfræðistörf-
um og sagnaritun var mikill,
enda mikið áhugamál hans alla
tíð.
Árið 1943 giftist Þórður eftir-
lifandi eiginkonu sinni, Elínu
Gísladóttur frá Ölkeldu í Stað-
arsveit. Eignuðust þau fjögur
börn, sem öll eru hið mann-
vænlegasta fólk. Sem bróðir El-
ínar veit ég að fráfall Þórðar er
mikið áfall fyrir hana, því sam-
búð þeirra hefur alla tíð, hvað
ég best veit, verið með miklum
ágætum og þau stutt hvort
annað eftir megni.
Fyrir allmörgum árum byggbu
þau hjón sér sumarbústað í
landi Ölkeldu og voru þau,
ásamt börnum sínum, mörg-
um stundum hér vestra til mik-
illar gleði fyrir okkur hér
heima. Nú er ljóst að Þórbur
verður ekki sýnilega með í
þeim feröum framar. Hitt er ég
sannfærbur um að hann fylgist
ætíð meb okkur öllum.
Guð blessi minningu Þórðar
Kárasonar.
Þórður Gíslason,
Ölkeldu, Staðarsveit
Nú, þegar rétt þrjú ár eru liðin
frá því við fylgdum afa okkar til
grafar, göngum við sömu leið til
ab fylgja ömmu til hennar
hinstu hvílu á þessari jörð. Því
langar okkur systkinin ab minn-
ast þeirra nokkrum orbum, nú
þegar þau hafa bæði kvatt.
Þau Páll Pálsson og Magnea
Guðrún Magnúsdóttir, sem tóku
föbur okkar í fóstur aðeins sólar-
hrings gamlan, voru ákaflega
gott fólk. Það var alltaf eins og
það væri svo bjart í kringum þau
og ævinlega fylgdi þeim bros og
hlýja. Þessi gömlu hjón háðu
lífsbaráttuna saman frá því þau
voru kornungt fólk, allt þar til
dauðinn aðskildi þau við fráfall
afa fyrir þremur árum síðan.
Umgengni þeirra við hvort ann-
að var á þann veg ab tæpast
duldist nokkrum, sem þeim
kynntist, að þar fóru ástfangnar
manneskjur, sem fundið höfbu
hinn hreina tón í faðmi hvors
annars. Hlýtt viðmót, náunga-
kærleikur og gubrækni voru
þeim eins eðlilegir eiginleikar og
sólarupprás og -setur eru náttúr-
unni. Aldrei heyrðum við
hnjóðsyröi af þeirra vörum og
ævinlega kvöddum vib þau með
söknuði, en um leið tilhlökkun,
því heimsókn til afa og ömmu,
fyrst austur að Efri-Vík en síðar
að Klaustri, var okkur alltaf sönn
skemmtun.
„Hvað ungur nemur, gamall
temur," segir máltækið og það
má til sanns vegar færa varðandi
samskipti okkar vib afa og
ömmu. Allt frá því við vorum
smáböm var tekið í spil með
þeim í hvert sinn sem við hitt-
Elsku afi.
Það eru ekki nema nokkrir
dagar síðan við sátum inni í
bókaherbergi og töluðum um
ljóöabókina sem þú varst að
leggja síðustu hönd á. Það var
augljóst að hún átti hug þinn
allan og tilhlökkunin var mikil
að geta sýnt vinum og sam-
starfsmönnum fyrrverandi þau
ljóð sem til þeirra voru ort.
Það væri of langt mál að telja
upp þær gleöistundir sem við
áttum saman í lífinu, því þær
voru óteljandi. Þú sýndir alltaf
áhuga á því sem ég var að gera
og vildir fylgjast með fram-
vindu mála. Þab brást sjaldan,
að hitti ég mann sem kominn
var yfir miðjan aldur, að hann
hefði ekki heyrt minnst á þig
og þá alltaf að góðu. „Bið að
heilsa honum afa þínum," var
setning sem ég heyrði ósjald-
an. Elsku afi, ég man þig með-
an ég lifi, ég skal hugsa vel um
ömmu.
Þinn dóttursonur,
Torfi
Fallinn er frá okkar kæri afi.
Hann var okkur barnabömum
umst, og þau eru mörg yndisleg
minningabrotin, sem rifjast upp
þegar litið er til baka. Að hafa
rétt við í spilum var grundvallar-
regla, rétt eins og í lífinu sjálfu,
og skemmtunin við gamla eld-
húsborðið þeirra eða í rúminu
þar sem amma hafði stokkinn í
kjöltunni gleymist okkur aldrei.
Ekki heldur stundirnar vib spjall
og lestur, eða gönguferðir með
afa í mýrinni niður við Flóð. En
þab, sem situr þó fyrst og fremst
eftir, er minningin um heiðar-
legt, hreint og beint, hjartahlýtt
og ástríkt fólk — afa okkar og
ömmu.
Elsku afi og amma. Öll orð
verða svo fátækleg, þegar þib er-
uð kvödd. Langri göngu lífsins
er lokib hér á jörð. Við kveðjum
ykkur með söknuði eins og fyrr,
en um leið með gleði vegna
þeirrar vissu að nú hafið þið hist
á ný á öðrum stað, ástfangin og
glöð í hjarta. Sólsetrib er á enda,
sólarupprásin tekin við, í allri
sinni fegurð. Vib kveðjum ykk-
ur, þakklát fyrir að hafa fengið
að kynnast þeim hreina tóni
sem kærleikurinn er. Þið gáfuð
okkur tóninn og vonandi lærist
okkur einhvern tíma ab leika
okkar lífsins lag, þó ekki væri
nema eftir broti úr því nótna-
kveri sem þib lékuð ykkar lag úr.
Um leið og við kveðjum ykkur,
langar okkur að þakka Herði og
Sallý og dætrunum þremur,
þeim Evu, Lilju og Heiðbrá —
fyrir aö vera til. Við vitum að þib
hafið ekki misst minna en við,
og lífssýn ykkar og atferli er á
þann veg að minningu þeirra afa
og ömmu verður ekki meiri
heiður sýndur. Takk fyrir allt.
Ámi Magnússon,
Páll Magnússon,
Ingibjörg Magnúsdóttir
og Guðjón Magnússon
afskaplega kær. Safnari var
hann mikill. Honum var ávallt
ánægja að safna gömlum sem
nýjum hlutum. Þá var ættfræð-
in afskaplega kær í huga hans,
svo mikil að hann gaf út tvær
ættfræðibækur, ásamt fleiri rit-
um. Það var mikil upplifun fyr-
ir ókunnugan að líta inn í
einkasafnið hans í gamla bú-
stabnum vestur í landi. Þar
mátti sjá ýmsa fallega hluti.
Afi var dulur maður, erfitt var
að lesa tilfinningar hans á yfir-
borðinu. En þegar hann beitti
sér í verki eða hugsun, sást að
góðmennskan var þab sem ein-
kenndi hann. Hann talaði
ávallt vel um alla og vildi öll-
um vel. En þá er eins og stóli sé
skyndilega kippt undan, svo
snöggt bar andlát hans að.
Hvernig gat maður brugöist
við, dauðinn virtist eitthvab
svo fjarlægur. Þab verður margt
tómlegt eftir þennan atburb,
sérstaklega að elsku amma
verði ein eftir. Ég hef ávallt séð
þau fyrir mér tvö saman, en
ekki sem einsjaklinga.
Elsku arnma, innilegar samúð-
arkveðjur. Megi Guð blessa þig
og alla þá sem í kringum þig
eru. Ég veit að þetta éru erfiðir
tímar, en Gub stendur bæði við
hlið þína og afa. Þótt líkaminn
sé látinn, lifir sálin að eilífu.
Gubs hönd
Láttu Guðs hönd þig leiða hér,
lífsreglu halt þá bestu:
blessað hans orð, sem boðast þér,
í brjósti og hjarta festu.
Vertu, Guð faðir, faðir tninn,
í frelsarans Jesú nafni.
Hönd þín leiði mig út og inn,
svo allri synd ég hafni.
(Hallgrímur Pétursson)
Þórður Sigurjónsson
Þórður Kárason