Tíminn - 07.12.1994, Síða 7

Tíminn - 07.12.1994, Síða 7
Mi&vikudagur 7. desember 1994 ÍllBÍttl 7 Stofnvemdarstöð íslenska hestsins í HESTAMÓTUM í síöustu viku var vikið a& framtíð Stóðhesta- stöðvar ríkisins. Því máli verður nú fylgt eftir í þessari grein. Eins og fram hefur komið, ríkir mikil óvissa um rekstur stöðvar- innar. í frumvarpi til fjárlaga fyrir árið 1995 er ekki gert ráð fyrir neinu framlagi til rekstrar, og gert hefur verið opinbert að ríkissjóð- ur vilji selja húseignina og hætta þar rekstri. Stóðhestastöð ríkisins hefur frá stofnun gegnt mikilvægu hlut- verki í ræktun íslenska hrossa- stofnsins. Það er augljóst aö fram- farir hefðu ekki orðiö svo skjótar sem raun ber vitni hvað varðar breiddina í gæðum hrossa, ef stöðvarinnar hefði ekki notið við. Allir vi&urkenna að áhrifin hafa verið mjög mikil hvað varðar uppeldi, umhirðu og tamningu stóðhesta. Það eru ekki margir áratugir síðan lítil rækt var lögð við tamningu og þjálfun stóð- hesta og menn töldu það nánast fjarstæöu að leggja mikið upp úr því. Þessu viðhorfi breytti rekstur Stóðhestastöðvarinnar. Á þessum sviðum hefur stöðin verið leið- andi um langt árabil. Hún hefur einnig verið sá mælikvarði, sem menn hafa gjarnan haft til við- miðunar hvað varöar fyrrnefnd atriði. HEJTA- MOT KARI ARNORS- SON Stóöhestastööin hefur frá byrj- un leigt mönnum, jafnt sam- böndum sem einstaklingum, vel ættaða gripi til undaneldis og hafa þeir skiliö eftir sig djúp spor víða um land. Allir tala um og rita að fátt sé dýrmætara á íslandi nú en ís- lenski hesturinn. Hann er rómab- ur sem sérstakt hestakyn, sem eigi sér fáa líka í heiminum. Erlendis er hann besti sendiherra landsins og vegna hans koma fleiri ferða- menn til landsins en vegna nokk- urs annars. íslenski hesturinn er einn af gimsteinum íslenskrar náttúru. Því má þaö teljast undar- legt að einmitt nú, þegar þessar staöreyndir liggja fyrir og eru við- urkenndar af æðstu mönnum þjóðarinnar, þá skuli ákveöið aö skera niður allt fjármagn til rekst- urs Stóðhestastöðvarinnar. Þar fara ekki saman orð og efndir. Hvab er til rá&a? Fyrr á þessu ári var sett á laggir þriggja manna nefnd, sem gera átti tillögur um rekstur stöðvar- innar mibað við þær forsendur að ríkið hætti þar aðild. í þessa nefnd voru kjörnir Bergur Pálsson for- maður Félags hrossabænda, Guð- mundur Jónsson formaöur Lands- sambands hestamannafélaga, og Svavar Jensson, þá formaöur Hrossaræktarsambands íslands. Þessi nefnd heldur lokafund sinn á morgun og mun þá skila tillög- um til sinna félaga og til landbún- aöarráðuneytisins. Eftir því sem HESTAMÓT hafa komist næst, eru þær í þá veru að stofnað verði hlutafélag um reksturinn og veröi hluthafar þau félög sem nefndar- menn eru fulltrúar fyrir. Hlutafé- lagið taki stöðina á leigu og reki þar tamningastöð. Uppeldi verði þar ekki um hönd haft. Folar á fjórba og fimmta vetri veröi tekn- ir til tamningar og síðan verði gerö úttekt á því hverjir komi til greina sem framtíbarhestar, en hinir sendir heim og nýir teknir í staðinn. Þetta er hins vegar algert neyö- arúrræði og engan veginn viöun- andi. Með þessum hætti myndi- stöðin missa þá stöðu, sem hún hefur haft, og valiö á hestunum Haustfundur HS Haustfundur Hrossaræktarsam- bands Suburlands var haldinn laugardaginn 3. desember. Formað- ur stjórnar, Bjarkar Snorrason, gerði grein fyrir starfi stjórnarinnar. Fór hann yfir mál er varða notkun á stóöhestum, bæði þeim sem eru í eigu sambandsins og líka leigu- hesta. Varðandi leiguna á Svarti frá Unalæk sagði hann að fullt sam- komulag hefði oröið um lok þeirra mála og túlkun á þeim samningi, sem gerður hafði verið um notkun á hestinum. Sögusagnir um misferli í þessum málum væru algerlega úr lausu lofti gripnar og var fundar- mönnum sýndur samningurinn þessu til staðfestu. Hrossaræktarsambandib hefur keypt stóðhestinn Hrynjanda frá Hrepphólum. Sambandið nýtti sér forkaupsrétt og gekk inn í kaup- samning þar sem búið var að selja hestinn tii Svíþjóbar. Hrynjandi er 4ra vetra rauðbles- óttur undan Stíganda frá Sauðár- króki og Von frá Hrepphólum, sem er undan Hrafni frá Holtsmúla. Þá hefur sambandið einnig keypt hlut í Geysi frá Gerbum. Er þar um húsnotkunarréttinn að ræba, sem mun vera um 20% af eignarhluta. Aðrir eigendur eru Hrossaræktar- samband Vesturlands og Hrossa- ræktarsambönd Vestur- og Austur- Húnavatnssýslu. Geysir er undan Ófeigi frá Flugumýri og Gerplu frá Kópavogi. Áthugað hafbi verið um kaup á Víkingi frá Voðmúlastöbum, en þab mál er ekki frágengib og óljóst um niðurstöðu. Þá kynnti Bjarkar nýjar hug- myndir um framtíð Stóðhestastöðv- arinnar og er vikið aö þeim í grein- inni um Stóöhestastöðina. ■ Hrynjandi frá Hrepphólum. Knapi Eiríkur Cubmundsson. veröa mjög ómarkvisst. Það kom fram í ályktun Hrossa- ræktarsambands íslands, eins og skýrt var frá í síöustu HESTAMÓT- UM, að sambandiö taldi þetta ekki ásættanlegt. Það yröi aö gera kröfu til þess að hrossaræktin fengi styrk til að reka kynbótastöð eins og aðrar búgreinar í landinu. Á haustfundi Hrossaræktarsam- bands Suöurlands kynnti formað- ur þess, Bjarkar Snorrason, athygl- isverða hugmynd um rekstur stöövarinnar. Sú hugmynd er í því fólgin ab Búnaðarfélag íslands eignist stöðina og veröi hún nefnd Stofnverndarstöð íslenska hestsins. Stöðin yröi rekin á vís- indalegum grunni meö margs konar rannsóknir í huga. Stöðin mundi kaupa á ári hverju ekki færri en 10 hestfolöld, valin af hrossaræktarráðunautum. Fyrir þessi folöld verði greitt gott verð og með þeim hætti komið í veg fyrir að þau hyrfu úr landinu. Stofnverndarsjóbur yröi notaður til að fjármagna þessi kaup. Folöldin yrðu alin upp á stöðinni og aöeins yrði haldið áfram meö topphesta. Að tamningu lokinni yröu þeir annað hvort seldir hrossaræktarsamböndum eba ein- staklingum innan lands, eða þá aö stöðin ræki þá áfram meö út- leigu. Þörf á rannsóknar- stöb fyrir stó&hesta Mjög takmarkaöar rannsóknir hafa fariö fram á íslenska hestin- um. Má þar til dæmis nefna frjó- semi hans. Hjá erlendum hesta- kynjum, sem búið er að þraut- rækta, er lítil frjósemi oröið mikið vandamál. Menn eru nú í óðaönn aö reyna að bæta þetta ástand. Full ástæba er fyrir okkur að gæta þess að missa þetta ekki í sama far- iö. Til þess að svo veröi, þurfum við auknar rannsóknir. Þetta er tekið hér sem dæmi, en af mörgu ööru er aö taka. Rannsóknir, sem þarna færu fram, ættu fyrst og fremst að snúast um stóðhesta og yrðu viðbót við þær litlu rann- sóknir sem mönnum hefur gefist tækifæri til aö stunda við bænda- skólana. Árlega flytjum viö út hluta af okkar bestu merum, fengnum við bestu hestunum, og urmul af mjög efnilegum hestfolöldum. Ef við ætlum ekki ab hafa betra eftir- lit með þessu en nú er, þá líöur ekki á löngu þar til útlendingar standa okkur framar. Þeir munu ekki spara fé til að ná sem bestum árangri. Við verðum að kappkosta að ná í bestu folöldin og eins og fyrr segir aö borga mjög vel fyrir þau. Stofnverndarstöbin á ab vera staður sem þekktur er út um allan heim og viðurkenndur sem besta uppeldis- og vísindastöð íslenska hestsins. Hún á aö vera stolt okk- ar, sem höfum boriö gæfu til að rækta þennan einstaka grip sem íslenski hesturinn er. Þessa hugmynd Bjarkars Snorra- sonar er skylt að taka til rækilegr- ar skoðunar. Stofnverndarsjóöur fær þarna nýtt og veglegt verk- sviö. Ríkissjóði er í það minnsta skylt að afhenda stööina skuld- lausa til þessa veglega hlutverks og leggja þessu auk þess lið eins og hann best getur. ■ Arleg jólabók hestamanna komin út: Hestar og menn 1994 Árbók hestamanna, Hestar og menn 1994, er komin út hjá Skjaldborg. Hestar og menn hafa löngu skipað sér sess sem jólabók hestamanna, enda er ritið prýðis- gott uppflettirit um viöburði árs- ins á sviöi hestamennsku í máli og myndum. Höfundamir Guðmundur Jóns- son og Þorgeir Gublaugsson koma víða viö, en uppistaða bókarinnar er landsmót hestamannafélaga á Gaddstaðaflötum í sumar, ásamt viðtölum viö fjóra þekkta hesta- menn. Þeir eru að þessu sinni Ragnar Ingólfsson, Kristinn Guðnason bóndi í Skarði, Sveinn Ragnarsson, og gullverðlaunahaf- inn í A-flokki gæöinga á lands- mótinu, Daníel Jónsson, en hann er einungis 17 ára gamall. Sérstak- ur kafli er um FEIF, Evrópusam- band eigenda íslenskra hesta, sem er 25 ára á þessu ári. Þá er einnig GUÐMUNDUn IÓHSS0N OG ÞOHGBK GUDLAUGSSOS ÁRBÓK HESTAMANNA 1994 Norðurlandamótiö í og rakin úrslit helstu sérkafli um Finnlandi móta sumarsins. Hestar og menn er aö venju prýdd fjölda ljósmynda, en flestar þeirra eru eftir Eirík Jónsson blaðamann. KYNBOTAHORNIÐ Fegurð reið 6,5 oq lægra -Mikiflággengni. -Mikið mýktarleysi og þung hreyfing. -Mikil lágreisni. -Mikil ofreisni, cjan og gap. -Mikill höfuðsláttur og skekking f beisli. -Taglsláttur. Einkunn 6,5 eða lægri getur komið til, ef einn of- antalinna galla nær að stórskemma heildarmynd hrossins í reið. Hitt er þó algengara aö fleiri galla þurfi til, svo að heildarmyna verði þetta lýtt. 7,0 Sjá upptalningu við einkunn 6,5 og lægra, en hér er ekki um eins alvarlega galla a& ræða. 7,5 Enc rei? lir afgerandi gallar á heildarmynd hrossins í -Hrossið er me&alreist og fer þokkalega. 8,0 Hrossiö fer vel í reið: -Hrossið er hæfilega reist og heildarmynd þess er laus við öll eiginleg lýti, s.s. gan. -Reising og höfu&burður aðeins sæmilegur, en fallegar og verklegar hreyfingar. -Reising og höfuðburður mjog góður, en hreyf- ingar aoeins sæmilegar. 8,5 Hrossiö fer fallega í reiö: Orri frá Þúfu fékk 9,5 fyrir fegurb í reib. Knapi Cunnar Arnarson. -Reising erjgóð og hrossið fer vel í beisli. Hreyf- inqar eru léttar og samræmisgóðar eða a&sóps- mlklar. Góöir bættir geta vegið upp minniháttar galla í fegurð nrossins í reiö. 9,0 Hrossið fer mjög fallega í reið: Reising er fögur og hrossið fer fallega í beisli. Hreyfingar eru léttar, háar, fja&urmagnaðar og samræmisgóðar, mikiö framgrip og mikiö fas, taglburður með ágætum. Mjöcj gó&ir þættir geta veqiö upp nokkru síðri þætti i fecjurð hrossins í relð, en ætíð eru gerðar miklar krofur til fallegrar reisingar. 9,5-10 Hrossið er glæsilegt og a&sópsmikiö í fram- göngu: -Hrossið er háreist, þjált í beisli, höfuðið '\ lóð. Hreyfingar eru léttar, háar, fjaðurmagnaöar og samræmisgóðar, mikið framgrip og frábært fas, taglburður eins og best verður á kosið. Einkunn fyrir fegurð í reið er, á hli&stæðan hátt og einkunn vyrir vilja eða geðslag, samnefnari fyrir eiginleikann eins og hann kemur fyrir hjá hrossinu gegnum alla syninguna.

x

Tíminn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.