Tíminn - 22.03.1995, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 22. mars 1995

5
Sigrún Magnúsdóttir:
Einkavæbing hjá Reykjavíkurborg
Deilan um falin skjöl og tillög-
ur um einkavæðingu hjá
Reykjavíkurborg í tíð fyrri
meirihluta snýst um að sjálf-
stæðismenn blekktu vísvitandi
í kosningabaráttunni í fyrra.
Það er mjög alvarleg gjörð.
Hvað var það sem þeir
reyndu af öllum mætti að fela?
Það var stefna Sjálfstæðis-
flokksins í einkavæðingu.
Árið 1991 á landsfundi Sjálf-
stæðisflokksins var skipt um
formann og mörkuð lína til
einkavæðingar, m.a. orkufyrir-
tækjanna. Markús Örn tekur
við sem borgarstjóri um mitt
sumar.
Sjálfstæðismenn í ríkisstjórn
með fjármálaráðherrann í
broddi fylkingar sjá helst þá
lausn á vanda ríkissjóðs að
einkavæða og ákveða að vera
með sérstaka deild í fjármála-
ráðuneytinu, einkavæöingar-
deildina. Jafnframt er skipuð
nefnd, einkavæðingarnefndin.
Sjálfstæðismenn í borgar-
stjórn vildu ekki vera minni
kappar og tóku að vígbúast til
einkavæðingar. Markús Örn
hefst strax handa við að fram-
fylgja stefnu flokksins. Júlíus
Hafstein skrifar grein í Mbl.
þann 17.12. um hugmyndir
um einkavæðingu hjá borg-
inni.
Stórfelld einkavæð-
ing á döfinni hjá
Reykjavíkurborg
1992
13. janúar 1992 sendir Versl-
unarráðið hvatningarbréf til
borgarráðs um að kanna af al-
vöru einkavæðingu hjá
Reykjavíkurborg. 16. janúar er
viðtal við Markús Örn í Mbl.
þar sem hann segir að frá því
um haustið hafi verið unnið
hjá Reykjavíkurborg að undir-
búningi mjög umfangsmikillar
einkavæðingar á starfsemi
borgarinnar: „Þetta eru stórar
pólitískar ákvarðanir og breyt-
ing í þessa átt yröi mjög í anda
þeirrar stefnu sem ríkisstjórnin
hefur mótað og stefnuskrár
Landsfundar Sjálfstæðisflokks-
ins."
Aðspurður um hvert væri
svar borgarstjóra við bréfi
Verslunarráðsins sagði Markús
Örn að borgin hefði verið með
þessa könnun í gangi frá því
um sumarið og væri hún nú
langt komin. Hann tók fram
að borgarfulltrúar hefðu verið
samstíga í einkavæðingar-
áformum og ekki þyrfti hvatn-
ingu frá Verslunarráði til þess.
Verslunarráðið heldur síðan
morgunverðarfund 26. febrúar
1992. Yfirskrift fundarins er
„Einkavæðing hjá Reykjavík-
urborg, er eitthvað að gerast?"
Framsögu hafði Markús Örn.
Undirrituð var með stutt
ávarp og í pallborði. Ég sagði
þá að ef eitthvað væri að ger-
ast, þá ætti það sér stað annars
staðar en í stjórnkerfi borgar-
innar, einhverstaðar þar sem
hinir kjörnu fulltrúar minni-
hlutans kæmu hvergi nærri. Þá
andmælti ég kröftuglega þeirri
fjarstæðu að ætla að einka-
væða orkufyrirtækin, Raf-
magnsveitu Reykjavíkur og
Hitaveituna.
Borgarstjóri er hvattur af
sumum fundarmönnum til að
hafa pólitískt þor og hella sér
út í að framkvæma þær fyrir-
ætlanir um einkavæðingu,
♦
.* -
Frá blabamannafundi forustumanna R- listans í Rábhúsinu, eftir ab skýrsla Ingu jónu Þórbardóttur hafbi borist borgarstjóra.
„Ég sagði þá að efeitt-
hvað vœri að gerast þá
œtti það sér stað annars
staðar en í stjómkerfi
borgarinnar, einhverstað-
ar þar sem hinir kjömu
fulltrúar minnihlutans
kœmu hvergi nœrri. Þá
andmœlti ég kröftuglega
þeirri fjarstceðu að ætla
að einkavœða orkufyrir-
tœkin, Rafmagnsveitu
Reykjavíkur og Hitaveit-
una."
sem hann hafði lýst.
Vísbending, rit um viðskipti
og efnahagsmál, fjallar í blað-
inu frá 23. janúar 1992 um
einkavæðingu. Þar eru tekin
fyrir einkavæðingaráform hjá
ríkinu og borginni. Ernst
Hemmingsen rekstrarfræðing-
ur ritar þar grein um einka-
væðingu orkufyrirtækja og
segir frá fundi sem Verslunar-
ráðið og Vinnuveitendasam-
bandið héldu. David Watson
frá Enskilda Corporate Finance
í London var fenginn til að
halda þar fyrirlestur um einka-
væðingu ýmissa opinberra fyr-
irtækja, og ofarlega á lista hans
var Landsvirkjun. Þá tekur
Ernst einnig fyrir í grein sinni
hugmyndir borgarstjóra um
einkavæðingu orkufyrirtækja
borgarinnar og vitnar þar til
Mbl. 16.1. 1992. Niðurlagsorð
Ernsts eru: „Loks er hætt við
því að einkavæðing orkufyrir-
tækja hafi verðhækkanir í för
með sér fyrir neytendur, ef þau
eiga að vera áhugaverður kost-
ur fyrir fjárfesta. Einkavæðing
fyrirtækja eins og Landsvirkj-
unar, Hitaveitu Reykjavíkur og
Rafmagnsveitu Reykjavíkur er
því erfiðleikum bundin."
„Ráögjöf vegna
einkavæöingar"
Eftir áskomnarbréf Verslun-
arráðsins ræður borgarstjóri
sérstakan ráðgjafa um einka-
væðingu, Ingu Jónu Þórðar-
dóttur. Heiti vinnunnar á
launaseðlum hennar er „ráð-
gjöf vegna einkavæðingar".
I inngangi skýrslunnar lýsir
Inga Jóna markmiöum einka-
væðingar og líkt og Verslunar-
ráð brýnir hún fólkið sitt að
missa ekki sjónar á lokamark-
miðinu, þó að leiðir reynist
torsóttar. Ekki þarf að hvika af
leið þó að ýmsar leiðir verði
sársaukafullar tímabundið.
Aðalvinna hennar fór fram
frá febrúar til maí 1992 og
vann verktakinn þá að meðal-
tali 200 tíma á mánuði og fékk
1.300 þúsund greiddar fyrir
þessa fjögurra mánaða vinnu.
Skýrslan margfræga er dagsett í
júní. Það er vitað mál að allir
borgarfulltrúar Sjálfstæðis-
flokksins vissu af þessari vinnu
og að ráðgjafinn var í sam-
bandi við formenn þeirra
nefnda, þar sem tillögur komu
um breytingar. Guðrún Zoéga
upplýsti á fundi borgarstjórnar
16. mars sl. að hún hefði feng-
ið skýrsluna í hendur. Hún er
maður að meiri.
Greinargerð Bald-
urs Guölaugssonar
Áður en Inga Jóna tók til
starfa hafði Sjálfstæðisflokkur-
inn falið sjálfum formanni
fulltrúaráðs Sjálfstæðisfélag-
anna í Reykjavík, Baldri Guð-
laugssyni, að vinna að undir-
búningi að breytingu á Raf-
magnsveitu Reykjavíkur.
Þessi greinargerð Baldurs var
vel falin og kom ekki í ljós fyrr
en í sl. viku, er formaður
„Þá er það athyglisvert að
þessi vinna Baldurs er
ekki tilgreind þegar Kristín
Á. Ólafsdóttir spyr 1993
um aðkeypta vinnu vegna
breytinga á rekstrarformi
stofnana og fyrirtœkja
borgarinnar."
Veitustofnana, Alfreð Þor-
steinsson, gróf hana upp. Jafn-
framt kom fram að borgin
hafði greitt 300 þúsund kr. fyr-
ir vinnu formannsins. Ég tel að
hann hafi ekki síður þarna ver-
ið að vinna aö stefnumörkun
Sjálfstæðisflokksins í heild,
þ.e.a.s. að einkavæðingu orku-
fyrirtækja, en hana hafbi Sjálf-
VETTVANGUR
„Að minnsta kosti um
fimm milljónir króna vom
greiddar úr borgarsjóði
(almannafé) fyrir stefnu-
mörkun Sjálfstœðisflokks-
ins, greiðslur sem mnnu
allar til flokksmanna
þeirra.
Rétt er að taka fram, að
hluti af heildargreiðslum
til Ingu fónu var leiga á
skrifstofuhúsnæði (360
þús.), sem hún leigði af
eiginkonu bæjarfulltrúa
Sjálfstæðisflokksins á Sel-
tjamamesi."
stæðisflokkurinn í ríkisstjórn á
oddinum.
Þá er það athyglisvert að
þessi vinna Baldurs er ekki til-
greind þegar Kristín Á. Ólafs-
dóttir spyr 1993 um aðkeypta
vinnu vegna breytinga á
rekstrarformi stofnana og fyr-
irtækja borgarinnar. Við hljót-
um því að spyrja, hvort víðar í
kerfinu séu faldar greiðslur til
góðra sjálfstæðismanna til
undirbúnings framkvæmda á
stefnumálum flokksins?
Borgarfulltrúar á
fundi í Borgarnesi
Ég hef reynt að lýsa því
hvernig unnið var markvisst
að því árið 1992 að breyta
rekstrarformi hjá borginni.
Um mánaðamótin nóv.-des.
halda svo borgarfulltrúarnir
fund í Borgarnesi til að ræða
sín mál. Þar voru þeir ekki ab
móta ályktanir um hvernig
bregðast skuli við atvinnuleysi
eða að koma með tillögur um
uppbyggingu skóla, leikskóla
eba hjúkrunarheimila. Nei.
Þeir vom að fjalla um hvernig
breyta ætti SVR og öbmm
borgarfyrirtækjum í hlutafé-
lög.
Þessi fundur er í lok vinnu-
ferils ráðgjafans um einkavæö-
ingu og þarna vom þau öll ab
ræba þessi mál. Hvernig er
hægt að bera á borb fyrir borg-
arbúa, eins og Árni Sigfússon
hefur reynt að gera, að þau
hafi ekkert vitað um þessa
vinnu né séð skýrslu ráðgjaf-
ans?
Þá skil ég ekki heldur hvern-
ig borgarfulltrúar sjálfstæðis-
manna vinna. Þeir eru þá sér-
kennilega áhugasamir um
borgarmálefni ef þeir taka ekki
fyrir á borgarstjórnarflokks-
fundum málefni sem eru í
brennidepli á hverjum tíma.
Ráögjafar og ráö-
gjafastofur
Árib 1992 og fyrri hluta árs-
ins 1993 eru ráðnir margir ráð-
gjafar og ráögjafastofur til að
framfylgja og reikna út ákvarb-
anir teknar á fundinum í Borg-
arnesi í kjölfar vinnu Ingu
Jónu.
Þeir eru: Hreinn Loftsson
hdl. hjá Lögmönnum Höfba-
bakka (236 þús.), Eyjólfur
Sveinsson framkvæmdastj.
(Verkfræðistofa Stefáns Ólafs-
sonar, 776 þús.), Eignamiðlun
(81 þús.), Stjórnun og eftirlit
(236 þús.), Landsbréf hf. (224
þús.), Svanbjörn Thoroddsen
hagfr., Þór Sigfússon rekstrar-
hagfr. (bróbir Árna Sigfússon-
ar), Sveinn Andri Sveinsson
(hef ekki upplýsingar um
greiðslur til þeirra), Baldur
Guðlaugsson (300 þús.) og
Inga Jóna Þórðardóttir (2.800
þús.)
Að minnsta kosti um fimm
milljónir króna voru greiddar
úr borgarsjóði (almannafé) fyr-
ir stefnumörkun Sjálfstæðis-
flokksins, greiðslur sem runnu
allar til flokksmanna þeirra.
Rétt er að taka fram að hluti
af heildargreiðslum til Ingu
Jónu var leiga á skrifstofuhús-
næði (360 þús.), sem hún
leigði af eiginkonu bæjarfull-
trúa Sjálfstæðisflokksins á Sel-
tjarnarnesi.
Lokaorö
Hvers vegna er ég að rifja
þetta upp? Jú, vegna þess að
það gengur svo fram af mér að
Árni Sigfússon leyfir sér að
halda því fram að hann hafi
aldrei verið hlynntur einka-
væðingu og ekkert hafi veriö
fjallað um þessi mál hjá borg-
arstjórnarflokki sjálfstæðis-
manna, þegar upplýst er að all-
ir borgarfulltrúar voru sam-
mála um einkavæðingar-
áformin.
Mergur málsins er þessi: Þeg-
ar sjálfstæðismenn urðu þess
áskynja að einkavæðingar-
áform þeirra áttu ekki upp á
pallborðiö hjá Reykvíkingum,
ákváðu þeir að með því að
refsa Sveini Andra og Júlíusi
Hafstein og fella þá í prófkjöri
væri björninn unninn. Það
dugði ekki til og þá var Mark-
úsi Erni fórnað.
Árni Sigfússon og flokkurinn
kúventu og földu allar skýrslur
og greinargerðir um áform sín
allt kjörtímabilið og gerðu
málflutning okkar félags-
hyggjuflokkanna að sínum.
Mér finnst slík vinnubrögð
ekki traustvekjandi og hef
meiri trú á mönnum sem
standa og falla með stefnumál-
um sínum heldur en þeim sem
afneita verkum sínum til þess
eins að slá ryki í augu kjósenda
í nokkrar vikur.
Höfundur er pólitfskur oddvlti Reykja-
víkurlistans í borgarstjórn Reykjavíkur.