Tíminn - 28.04.1995, Side 8

Wmmu
Föstudagur 28. apríl 1995
' I
Því er haldiö fram ab sífellt fjölgi þeim ungum breskum karlmönnum, sem konur telji ab ekki séu þess verbugir ab vera eiginmenn.
Clare Short, þingmabur og femínistaleibtogi: Maburinn snýst gegn samfé-
lagi sem ekki gefur honum kost á ab njóta virbingar.
Ekki er annab hægt að segja en
að baráttan fyrir raunjafnrétti
kvenna hafi borið árangur í
Bretlandi. Eftirfarandi stabreyndir
eru til vitnis um þab. En ekki eru
allar hliðar þeirrar þróunar jafn
gæfulegar.
Árib 2000 verða fleiri konur en
karlar í Bretlandi í vinnu utan
heimilis.
Tvær af hverjum þremur bresk-
um konum eru þegar í vinnu utan
heimilis, 60% þeirra í fullu starfi.
127.000 breskir karlmenn á aldr-
inum 18-24 ára hafa verið atvinnu-
lausir í ár eða lengur samfleytt, en
aðeins 38.000 konur í sama aldurs-
flokki.
Af fólki sem útskrifast úr háskól-
um þarlendis eru 45,4% kvennanna
og 42,3% karlanna komin í vinnu
innan sex mánaða. Eftir ár frá
brautskráningu eru 12% útskrifaðra
karlmanna og 8% brautskráðra
kvenna enn án atvinnu.
Fyrir áratug voru konur abeins tí-
undi hluti þeirra, sem innrituðust í
skóla til að læra stjórnun fyrirtækja.
Nú eru þær 20-30% þesskonar ný-
nema og sú hlutfallstala fer hækk-
andi.
Að sögn framámanna í skólamál-
um stefnir í það að kennarar í skól-
um Bretlands undir háskólastigi
verbi svo til eingöngu konur.
Árið 1993 fengu 45,8% stúlkna í
grunnskólum fimm hæstu ein-
kunnir en 36,8% piltanna.
í skólum Bretlands fyrir börn,
sem eiga í erfiðleikum með að læra,
eru helmingi fleiri piltar en stúlkur.
í bekkjardeildum fyrir börn með
hegðunarvandamál eru sex sinnum
fleiri piltar en stúlkur.
80% stúlkna í grunnskólum hafa
í hyggju að fara í framhaldsskóla en
60% piltanna.
Niðurstöður rannsókna benda til
þess að unglingsstúlkur séu miklu
bjartsýnni á framtíbina en piltamir
jafnaldrar þeirra.
Ungir karlmenn eru áttundi hluti
íbúa Bretlands, en fremja þribjung
glæpa þar.
Tíðni sjálfsvíga meðal ungra karl-
manna í Bretlandi hefur hækkab
allmjög síöasta áratuginn. f aldurs-
flokknum 15-24 ára er tíðni sjálfs-
BAKSVIÐ
DAGUR ÞORLEIFSSON
víga á hver 100.000 manns 16 hjá
piltum en 5 hjá stúlkum.
Konur duglegri að
aðlagast
Þetta og fleira álíka var nýlega
tínt til í breska blabinu Sunday
Times. Eftirtektarvert er að konur
sem eru í forystu mebal femínista
Bretlands eru farnar að láta í ljós
áhyggjur af þeim áhrifum, „sem frá-
bær árangur er náðst hefur á þrem-
ur áratugum femínismans" hafi á
karlmenn Iandsins, og þá sérstak-
lega unga karlmenn. Þegar er farið
að tala um nauðsyn á kvótakerfi til
að rétta hlut ungra karlmanna í
Bretlandi, hliðstæðu þesskonar
kerfis sem í gildi hefur verið síðustu
áratugi í Bandaríkjunum (affirmati-
ve action), í þeim tilgangi að rétta
hlut blökkumanna, kvenna o.fl.
Því er haldib fram um þessa
„nýju glötuðu kynslóð" breskra
karlmanna að hún hafi orbiö svo
óheppin að klemmast á milli gagn-
gerra breytinga í efnahags- og at-
vinnulífi og óstöðvandi sóknar
kvenna „út fyrir heimilið." Hvað
hinu fyrrnefnda viðvíkur hefur
undanfarið verið um að ræða mik-
inn samdrátt í ýmsum hefðbundn-
um atvinnugreinum karlmanna,
námagreftri, skipasmíðum, verk-
fræðistörfum, byggingarvinnu,
verksmiðjuiðnaði. Nefnd ein sem
hefur með höndum rannsóknir í at-
vinnumálum telur að næstu fimm
árin muni störfum í þremur síöast-
nefndu greinunum fækka um
300.000 en á sama tíma muni f jölga
um 500.000 störfum í þjónustu-
greinum og tæknivæddum upplýs-
ingageiranum.
Ungar konur, sem streyma út á
vinnumarkaðinn, hafa verið einkar
duglegar að aðlagast þessum
breyttu kringumstæðum. Karlmenn
margir líta hins vegar á þjónustu-
störf og það ab sitja við tölvur sem
kvennastörf og tregðast við að sækj-
ast eftir þeim.
Hafnab af konum og
atvinnurekendum
Hefðbundin vibhorf um verka-
og hlutverkaskiptingu karla og
kvenna hafa sem sé í þessum efnum
orðið ungum karlmönnum þrándur
í götu. Þeir telja sér margir hverjir
naumast samboðið ab rába sig í
„kvennastörf" og lifa heldur í von-
inni um að komast í heföbundin
karlastörf, enda þótt slíkum störf-
um fækki stöðugt. Þeim finnst
einnig mörgum ab karlmönnum sé
vart annað sæmandi en fastráðn-
ing. Konur eru öllu fúsari að rába
sig í tímabundin störf, í von um ab
það auðveldi þeim að komast í betri
störf og til langframa síðar.
Dr. John Hapgood, erkibiskup af
York, hélt því nýlega fram að fjölg-
un hjónaskilnaða stafabi af aukinni
virkni kvenna utan heimilis og því
aö sífellt f jölgaði þeim ungu mönn-
um sem talið væri að ekki væru þess
verðugir að vera eiginmenn. Ungir,
ófaglærðir karlmenn, sem ábur hafi
borið iðnab Bretlands uppi, væru í
síauknum mæli ab verða einskis-
nýtir í augum jafnt atvinnurekenda
og kvenna.
Þetta stuðlar svo aö því, segja
gagnrýnendur umrædds ástands,
ab þeim börnum fjölgar stöðugt
sem alast upp án febra, sérstaklega í
innborgum. Þegar þar við bætist ab
kennarar verða flestir konur, hefur
það í för með sér ab sífellt fleiri pilt-
ar alast upp án þess ab hafa nokk-
urn karlmann sem fyrirmynd.
„Ungir piltar munu ekki hafa neinn
til að prófa (meðfædda) ágengni
sína og engan til að kenna sér ab
hafa stjórn á henni."
Því er haldið fram að þessi gangur
mála geti haft mjög svo alvarlegar
félagslegar afleiðingar. Norman
Dennis, þekktur félagsfræðingur
sem sent hefur frá sér bók um upp-
lausn fjölskyldunnar sem slíkrar í
nútíma vestrænu samfélagi, skrifar
að hefðbundið uppeldi á ungum
piltum hafi miðað ab því að búa þá
undir að verða fjölskyldufeður og
fyrirvinnur, að bera ábyrgð á fjöl-
skyldu sinni. Þetta hefðbundna
hlutverk karlmannsins, sem hafi
verib drjúgur þáttur í sjálfsímynd
hans, sé nú mjög á undanhaldi.
Karlmönnum finnist því mörgum
ab líf þeirra hafi ekki tilgang, með
þeim afleibingum að jreir gefist
sjálfstortímandi sinnuleysi á vald.
Hætta er á, er sagt og skrifað af fé-
lagsvísindamönnum og öðrum, að
þetta geri unga menn af verkalýðs-
stétt að „barbörum okkar tíma."
Þeir verði að illskeyttum fótbolta-
bullum og kvenhöturum, hneigist
til iðjuleysis og afbrota og hlabi
niður óskilgetnum börnum. Við-
víkjandi því segir Clare Short, þing-
mabur fyrir Verkamannaflokkinn
og leiðandi femínisti: „Veiti samfé-
lagið manni ekki möguleika á virb-
ingu, fær hann andstyggð á því." ■
Breytingar í atvinnulífi og sókn kvenna „út fyrir heimiliö" eru aö
koma ungum karlmönnum breskrar verkalýösstéttar á kaldan klaka,
aö áliti ýmissa félagsfrœöinga og femínista þarlendis