Skinfaxi - 01.09.1911, Blaðsíða 7

SKINFAXI
hafa á tiltölulega skömmum tíma gert litla
landið Danmörku að frægu menningar-og
framfaralandi, — og gert Noreg að frjálsu
og sjálfstæðu ríki. —
Svo rík var lýðháskólahugmyndin í hjört-
um fyrstu forgöngumannanna ungm.félaga
vorra, að á fyrsta sambaudsþingi voru á Þing-
völlum 1907 var hreyft því niáli, að ungtn.
félögin bcittu sér fyrir stofnun íslensks lýðhá-
skóla — á Þingvöllum. — Fögur hugmynd
og þrungin af þjóðrækni og stórfurðulegum
skilningi á einni dýpstu og brýnustu þjóðar-
þörf vorri! — Þannig er þá rakin hin stutta
ættartala U. M. F. í., og kemur hún saman
við ætt hinna norrænu félaga, er öll eiga
rót sína að rekja til lýðvakningar Orundtvígs
í Danmörku. — Og ennþá þann dag í dag
eru lýðháskólar grannþjóða vorra besta bak-
hjarl ungmennafélaganna, uppspretta sú, er
þau ausa úr áhuga og lífsmagni. — Hver
lýðháskóli erírauninni fyrirmyndar ungmenna-
félag — eða ungmennaheimili, og þaðan
koma því sí og æbestu ungmennafélagarnir.
— — — Hvern veg snýr nú reynsla sú,
er vér ísl. höfum fengið í ungm.félagsstarfi
voru þenna stutta tíma! Er hugsanlegt, að
vér getum tii lengdar haldið við áhuga og
Jífsmagni ungmennafélagánna án þess að
hafa nokkura uppsprettu að ausa úr, þótt
vér um stundarsakir — meðan félögin vóru
fá — gætum »lifað« á eldmóði þeim og
áhuga, er fyrstu forgöngumennirnir færðu oss
utan að !
— Nei. Alls ekki! — Reynslan sýnir það
og sannar hér á landi, sem sjálfsagt var
og er enn, að til þess að ungmennafélög
vor geti blómgast og þroskast á þann v?g,
er þeim var ætlað frá upphafi, -—verða þau
aðeiga öflugan og »ramíslenskan« lýðhá-
skóla aðbaki sér! — Pá er þeim borgið! Og
nicð því móti einu ná þau takmarki sínu!--
Þéss er heldur eigi að dylja, að heitasta
ósk og von maigra góðra ungmennafélaga
er og hefir frá upphafi verið sú, að félags-
starf voi t yrði til þess að flýta fyrir stofnun
íslensks lýðháskóla.
Hin mikla aðsókn að ungmennafélögun-
71
um víðsvegar um land alt—straumur ung-
linga og æskulýðs . vakinn af hinni óljósu
þrá, sem grípur hvert óspilt unglíngshjarta,
er »ungmennafélags«-strengirnir eru hreyfðir,
það er hróp og köllun til þjóðarinnar, æsku-
heit bœn um íslenskan lýðhásköla, er orðið
gæti gróðrarstöð hins góða og fagra, er
hreyfist með œskulýðnum. Skóla er skírt gæii
þrána og gert hana að meðvitund, þroskað
ættjarðarástina og stálsett liana til framkvæmda,
vakið guðstrúna og gert liana að sannfær-
ingu.
Þcssháttar skóli er brýnasta þörf vor
íslendinga ná á döguml
H. V
Rökkurhugsanir.
iii.
Ungmennafélögin iiafa þegar unnið mikið
og þarft verk, og mun þess verða getið að
maklegleikum á sínum tíma. Sum þeirra
hafa unnið verulegt þrekvi.ki (t. d. U. M.
F. Reykjavíkur: Siáðabrautin og sundskál-
inn), bygt sér hús, komið á fót gróðrarreit-
um, sundstæðum o. s. frv.
Eu hið mesta og mikilvægasta starf þeirra
er þó það, hve mjög þau hafa skarað íglæð-
ur ættjarðarástarinnar, svo víða hafa bálað
upp bjartir logar og fagrir þar, sem áður
var falinn eldur. — Það er hitirin og bjarin-
inn af logum þessum, er dregur æskuiýð-
inn að sér. Því sá eldur er bjartari cig
heitari öllu því, er í þjóðlífinu bærist.
—- — Ættjárðarástin er annars mjög á
»dagskrá« hjá ísl. þjóðinni um þessarmund-
ir. Trúin, traustið og ástin álandinu --- er
kjörorð rhargra, það á að vera hreyfiaflið,
er kuýr forgöngumenn þjóðarinnar — þá
ina sömu, er berast á banaspjótum ogbeina
(
eitruðum örvum að hjartarótum hvers anu-
ars við hvert eitt tækifæri! — Voðalegra
misrœmi er eigi hægt að hugsa sér! — Er
þetta œttjarða.rást! — Nei!