Skinfaxi - 01.06.1912, Qupperneq 4

44
SKINFAXI
SKINFAXI
— mánaðarrit U. M F. í. — kemur út 1 Reykjavlk
og Uostar 1 kr. árgangnrinn, erlendÍB 1,50 kr.
RITSTJÓRI:
Jónas Jónsson frá Hriflu.
Skðlavörðustig 35.
Afgreiðslumaður:
Björn Þörliallsson Laufási.
Ritnetnd:
Agúst Jósefsson, Guðbrandur Magnússon,
Tr. Þórhallsson.
heimsókn þeirra. Slíkum heimsóknum
fylgir Iyftandi aíl, og persónuleg viðurkynn-
ing við nýtustu menn frændþjóðanna verð-
ur ekki metin til fjár.
Opinbert boð þarf að gera Norðmönn-
um og Færeyingum til farar þessarar, og
það verða Ungmennatélögin að gera.
Móttökuna má á margan hátt undirbúa
svo að hæfilegt verði, en tvent er þar sjálf-
sagt, að gestirnir geti búið hér á einka-
heimilum (ekki gistihúsum), og að þeir sjái
Þingvöll. 0 M
Bókafregn.
Tímarit Kaupfélaganna,
V. ár, 1911. Ritstjóri Sig-
urður Jónsson.
Nú eru uppi með þjóðinni þrjár kenn-
ingar um það, hvernig rétta beri okkur úr
vesaldóm þeirn, sem við höfum lifað í um
margar aldir og sem þjáir okkur enn þann
dag í dag. Fyrsta leiðin er sú að bjarg-
ast með stórpólitíh og lagagerð og eru
á þeim vegi flestir íslendingar, þeir sem
nokkra getu hafa. Þeir vilja með glamri,
stóryrðum, handauppréttingum, tillögum,
bræðingum og fundafargani gera viðunan-
legt að lifa í landinu, hnekkja fátæktinni,
kunnáttuleysinu og eymdinni, sem þrengir
að okkur. Önnur leiðin er sú, að frelsa
okkur með betra uppeldi. Þeir sem það
vilja, benda si og æ á, hversu það verði
drýgsti vegurinn til sannarlegs þjóðar-
þroska, ef öllu afli manna í landinu sé
beint að því að gera sem flesta menn færa
til að starfa vel og starfa drengilega, að
því að byggja upp hið nýja Island. Fyrir
þessum mönnum vakir að nota uppgötv-
anir nútimans í uppeldisvísindunum á
sama hátt og allur iðnaður byggir á fram-
förum efnafræði og eðlisfræði til að vinna
meira og betur en fyrr. Þeir segja, að úr
því vísindin geti gert mannkynið auöugra
og langlífara en það var áður, þá muni
mega nota þau til að hefja fátæku stétt-
irnar til meira gengis. Ungmennafélögin
og Skinfaxi liafa eftir megni reynt að
stefna inn á þessa braut. — Þriðji vegur-
inn er samvinnan, einkanlega í atvinnu•
málum. Hún miðar beinlínis að þvi, að
hnekkja fátæktinni með því að losa fram-
leiðendurnar, bændur, sjómenn og iðnaðar-
menn við fólk, sem af eigin hvötum býðst
til að koma hinum framleidda varningi í
verð (kaupmenn), eða til að stýra og leiða
framleiðandi vinnu (útgerðarmenn, verk-
smiðjueigendur), og sem mæla sér sjálíir
kaupið.
En hversvegna þarf að hnekkja valdr
þessara manna? Eru þeir vondir? Gera
þeir vísvitandi skaða skjólstæðingum sínum?
Ekki yfirleitt. Milliliðirnir eru menn eins-
og fólk er flest, ekki mikið meiri né betri.
og ei heldur mun verri né minni. Enginn>
sanngjarn maður óskar þeim ófarnaðar £
hefndarskyni. En rnargir af skjólstæðing-
um þeirra, vinnandistéttirnar, víðsvegar í
veröldinni eru komnar á þá föstu skoðun^
að vinnan, sem milliliðirnir inna af hendir
sé of dýrt seld, sé seld svo dýrt, að eng-
in von sé til, að sjálfir starfsmennirnir
geti haft nema aumt sultarbrauð, meðaa
svo sé háttað málum.
Og sagan staðfestir þessa dapurlegu;
skoðun verkamannanna; því að svo langt
aftur í tímann, sem rituð fræði ná, er
dómur hennar æ hinn sami: Þeir sem
vinna verða fátœkir, en þeir sem láta.
vinna fyrir sér geta orðið ríkir.