Skinfaxi - 01.03.1913, Blaðsíða 7

SKINFAXI
23
Þar ætlar nú skifting vinnunnar, og
mannlegrar kunnáttu úr hófi að keyra. Fyr
á timum þurfti ekki nema einn mann til að
gerá skirtur og skó. En nú á veldisdög-
urn verksmiðjanna, stóriðnaðarins og verk-
skiftingarinnar er þessum einföldu hand-
iðnum skift milli tuga verkamauna þar
sem hver og einn vinnur örlítið verk-
brot allan guðslangan daginn. Skirtu-
gerðin er orðin 40 handverk, skósmiðið
80, þar sem kallað er að þær greinar séu
fullkomnastar. Hugsið ykkur menn, sem
ekkert vinna alla æfina annað en að gera
■t/40 hluta af skirtu, eða ^/go hluta af skó,
sem alls ekki gætu gert heila skirtu, eða
heilan skó, ])ó að þeim lægi mikið á.
Hugsið ykkur hve þröngur verður reynslu-
hringur þessara manna, og fáhreytilegt líf
þeirra, hversu verkskifting þessi sýgur
merg og blóð úr mannkyninu, þótt hún
auki auð þess.
Til að vinna á móti skaðlegum áhrifuin
tómrar andlegrar áreynslu, tók eg mér
fyrir hendur að læra undirstöðuatriði ýmis-
konar verka, meðan eg dvaldi til náms á
Þýskalandi. Eg batt bækur, gerði glös og
flöskur, smíðaði úr tré og járni, fléttaði
körfur og halta. Jafnvel nú á elliárum
raupa eg af að geta ennþá brýnt ljáinn
rninn svo hann bíti, slegið, plægt, herfað,
sáð, mjólkað og strokkað, gert ost og smjör,
spunnið, prjónað og ofið í handvefstól.
Þó verð eg í karlagrobbi rnínu að lúta
lágt fyrir námsmönnum þeim sem nú á
dögum koma úr bestu skólum okkar, þar
sem þeir læra vel ekki minna en tuttugu
mismunandi handiðnir, jafnframt því að
þeir þroskast í þekking og siðgæði. Menn
sem svo eru styrkir og alhliða sækjast ei
eftir hægum, dúnmjúkuiu lífsstöðum í átt-
högunum. Þeir leita út að nýum, órudd-
um brautum, hyrja með engu, en berjast
fyrir lífinu og sigra að verðleikum. Hvar
og hvernig sem þeim er kastað út í ver-
öldina eru þeir mjúkir og fólfimir ogkoma
niður standandi, reiðubúnir að starfa og
skapa með vinnu og atorku auðæfi þau
sem ætíð er undirstaða allrar menningar
í löndunum. Þannig vex nú og breiðist
út meðal þjóðanna, skilningur og trú á
vinnunni, margbreyttri vinnu, og margbreyttu
lífi, sem best er fært til að gera manninn
að sönnum manni.
Nýu skólarnir ensku.
VII.
í nýu skólunum fylgist að í þessu sem
öðru þekking og reynsla. Lærisveinarnir
nema- um bygging líkamans og eðli,
hvað sé holt og Iivað skaðlegt, um
fæðutegundir og rétta samsetning Jieirra,
sem æsandi efni og áhrif þeirra, um sótt-
næma sjúkdóma og varnir gegn þeim, um
sótthreinsun o. s. frv. En samhliða þessu
læra þeir að lifa eftir reglunum: að neyta
óbrotins matar eingöngu, að sofa reglu-
lega, að liafa ætíð opna glugga dag og
nótt, að fá sér hað daglega, hreifa sig
reglulega undir berum himui. Með einar
sex eða sjö þvilíkar venjur, sem orðnar
eru að föstum og óbreytanlegum stöðulög-
um, grafnar og greyptar i eðli mannsins,
samkvæmt lögum vanans, er lílil hætta að
heilsunni verði spilt seinna meir í lífinu
með öfgum og óreglu.
En nú á dögum er ekki nóg að þekkja
sjálfan sig og náttúruna alt um kring. Nú
er heimurinn allur að verða ein samstæð
heild, þar sem hver er öðrum háður. Ný
sannindi eru fundin, nýar brautir ruddar,
og til að geta fylgst með í þeirri framför,
verða menn að skilja mál helstu þjóðanna,
sem fremst standa í menningarbaráttunni.
Tungumál — og helst ein tvö, þrjú —
eru því að verða nauðsynleg tæki hverjum
þeim sem „lifa vill með“ i heiminum.
Þetta er einnig viðurkent hér á landi, svo
að tungumálanám er nú að verða aðal-
þáttur kenslunnar í mörgum skólum. En