Skinfaxi - 01.10.1913, Blaðsíða 1

10. BLAÐ
REYKJAVÍK, OKTÓBER 1913.
IV. ÁR
Dagarnir líða.
Forin og veruleiki.
Trúiu á íslendingar hafa mikið gaman
formið. af að fást við stjórnmál, og mikla
trú á, að stjórnmála-aðgerðir, lagasmið og
samningar séu til mestra heilla. Þingflokk-
arnir hafa hingað til verið mjög andstæð-
ir innbyrðis, en þeir hafa allir verið sam-
mála um það, að }æir gerðu þjóðinni mest
gagn með því að losa okkur lagalega meira
úr sambandi við Dani en nú er, En þeir
hafa deilt um leiðirnar; hinir íhaldsamari
látið sér nægja dálítið meira pappírs-sjálf-
stæði en við höfum nú. En hinir ger-
breytnari tlokkar krafist, að fullveldi okk-
ar væri alveg viðurkent, pappírslega. Á
þessum kröfum er stigmunur en ekki eðl-
is eða anda munur. Allir flokkarnir hafa
álitið rétt að beita þjóðaraflinu í baráttuna
út á við. Og þeir hugðu, hver um sig,
að ef þeirra ráð næðu fram að ganga,
þá mundu sjást miklir ávextir. Pappírs-
frelsinu mundi slá inn og gera þjóðina, all-
an þorra hennar, hamingjusaman.
Við höfum ekkert komist úr stað. Deilan
hefir kostað þjóðina mikið, en ekkert fengist
í staðinn. Við höfum þrátt fyrir alt brask-
ið enn hin sömu lagabönd við Danmörku
eins og við höfðum, áður en seinasta hríð-
in hófst. Og við vitum meir að segja, að
við stöndum nú fjær takmarki allra flokk-
anna heldur eu nokkru fyr.
Er íiokkur Erum við þá voðalega illa
leið opin? gtaóóir með að gera lífvænlegt í
landinu fyi'ir sem flesta menn? Liklega
telja stjórnmálamenn okkar að svo sé, því
að annars hefðu þeir allir haft vafasam-
an rétt til að eyða afli landsins í árang-
urslausa form-deiluna út á við. Dálítið má
ráða i um þetta efniaflíkum. Fjöldi þjóða
hafa fullveldi, ráða að formi til stjórnar-
aðgerðum sínum, án tilhlutunar annara
þjóða. Og aftur eru mjög margar þjóðir
aðrar, sem ekki eru fnllvalda, sem sigla
í kjölfar annara þjóða, þeirra sem meiri
hafa máttinn. Ef gott þjóðlíf væi'i eingöngu
sprottið af fullu sjólfstæði, og ómögulegt
án þess, þá mundi skifta um með þessum
tveim deildum i tvö horn: Sjálfstæðu þjóð-
irnar blómgast æ meir og meir, en hinar
ófullvalda þjóðir vera djúpt soknar í bág-
indi og eymd. Þetta virðist vera rök-
rétt ályktun af aðgerðum þjóðleiðtoga
okkar. Þeir hefðu engan rétt haft til að
leiða þjóðina út í baráttu undangenginna
ára, nema ef hnossið, sem þeir vildu
höndla, meira pappírs-sjálfstæði, hefði ver-
ið svo máttugt, að þegar það var fengið,
hefði af því sprottið sönn þjóðai'hamingja.
Fullvalda ríki. Og lítum nú á önnur lönd,
Ástæður. Qg athugUm ástandið þar,
i al-sjálfstæðum rikjum. Með allmildum
rélti má segja, að frœndþjóðir okkar hinar
germönsku, Norðurlandabúar, Þjóðverjar,
Hollendingar og Englendingar séu gengis-
þjóðir (þó að meirihluti manna í öilum
þessum löndum, sem þó eru ein hin fremstu,
sé vansæll, fákunnandi, allslaus, og búi við
óyndisleg lífskjör). Ennfremur Frakkar,
Bandamenn og Japanar. Á Spáni er alt