Skinfaxi - 01.11.1918, Blaðsíða 3

SKINFAXI
88
Margar andans elfur líða
undir svelli, fjarri sól.
Geislum söfnum, gljána’ að þýða
svo getum vcilt þcim heixns uxn ból.
Innra hjá oss ótal glæðui*,
eigum menn, ef vel er gætt.
Glæðuín þessa gneista bræður,
þeir geta bál í sálum fætt.
Kakali.
Gildi íþróttanna.
Eftir ólaf Sveinsson.
Iíæru námssveinar!
Áður en við skiljum og höldum beirn,
liver til sín, vildi eg, að við gcrðum okk-
ur Ijóst, hvers vegna þetta námsskeið cr
haldið, hvers vegna v i ð erum að iðka
íþróttir, og iivers vegna íþróttir eru svo
mikið iðkaðar, sem raun er á, — þó þau
uumæli eigi því miður ekki við okkur
íslendinga, — því svo má scgja, að þær
séu að vei-ða einn aðalþátturinn i upp-
eldismentun ungra manna í „siðmenn-
ingarlöndunum‘:. nú þegar. Eg segi nú
þegar, vegna þess að íþróttahreyfingin
mcð nútíðarsniði er enn þá svo ung;
ekki meira en 50—(50 ára, — fyrsta á-
hugamannafélagið var stofnað um 1860
og fyrsta leikmót sem áhugamenn keptu
eingöngu á, var liáð um líkt leyli. Fyrsti
kajxpleikur milli Oxford og Cambridge
háskólanna var háður 1864. I skólalífi
Amerikumanná og þá sérstaklega há-
skólalífinu, eru íþr. einn aðalþálturinn.
Allir stæri-i háskólarnir í Ameríku eiga
sjálfir íþróttavelh, og það engar ómynd-
ir eða smásmíðar, oft með með sælum
fyrir 10—20 þiis. áhoifendur; t. d. leik-
völlur Harward-háskólans hefir sæti
fyrir 22.000 áhorfendur. Annars leyfa
Amerísku háskólarnir elcki að íþróttirn-
ar sjcu æfðar á koslnað annara náms-
gi’eina, og sýna þcir þar með liinn rétta
skilning á íþróttunum.
Til dæmis um það, hve mikið útlend-
ingar gera til þess að útbreiða þekkingu
á íþróttum og gera öllum eða sem flest-
um, mögulegt að fást við þær og iðka
daglega, má gcta þess, að borgin Chi-
cago hefir vai'ið mörgum tugum mil-
jóna kr. til þess að hyggja skemtigarða
ineð leikvöllum, hlaupabrautum, knatt-
leikjasvæðum og alls konar þægindum,
fyrir íbúa sína, karlaogkonur. Reksturs-
kostnaðurinn einn lileypur á miljónum
króna ái’lega. En það, sem íslending-
um þykir líklega það merkilegasta af
þessu öllu saman, er það, að það er ekki
gert af eyðslusemi eða „fínhcitum“,
Iieldur — að mjög vel ránnsökuðu og
yfirveguðu máh, — vegna þess, að þ a ð
h orgar s i g svo ágætlega. — pað er
einmitt mergurinn málsins, sem nienn
cru nú að sjá, að það er eitt af bestu
fyrirtækjum, sem þjóðir eða bæjarfélög
geta lagt i, að hlynna að íþróttum. pvi
fyrir utan tap það á framléiðslu sem
vánheilsan hefir í för mcð sér, legst
kostnaður við sjúkraliús, fangelsi o. s.
frv., á bæjar- eða þjóðfélagið, en úr
rót þess kostnaðar dregur iþrótta- og
útilífið mjög.
Annað dæmi um það, að mönnunl cru
að opnast augu fyrir þýðiiigu iþrótt-
anna, er það að fránska stjórnin hefir
nú nýlega lagt fyrir þingið frumvarp um
6 miljón franka fjárveiting til eflingar
og viðhalds íþróttalifi og -áhugá í land-
inu. Clemenceau gamli er aðalflutnings-