Skinfaxi - 01.01.1919, Blaðsíða 2

“2
SKINFAXI
og lært af reynslu þeirra og miSlaö öSrum.
En hér hefir þó ekki veriö minst á nema
litinn hluta af störfum og ætlunar-
verki sambandsstjómar. Það er ekki nóg.
aö hún aö eins svari bréfum og fyrir-
spurnum, a.ö hún geri ekkert nema að
s t j ó r n a. Mest er um vert, aö hún eigi
frumkvöö aö ýmsum nýjungum og
störfum innan heildarinnar. Sambandiö
þarf aö hafa trausta og starfndi miöstöö
í Reykjavik, efnalega sjálfstæöa. Stærö
sambandsins og veröfall peninganna á
hinn bóginn valda því, aö þaö fé, er sam-
bandsstjómin hefir ráö á, nægir alls ekki
til þess aö hafda því saman. Þaö er ekki
óliklegt, aö Alþingi veiti hreyfingunni þá
yiöurkenningu aö hækka landssjóösstyrk-
inn. Og um feiö viröist sjáffsagt, aö næsta
sambandsþing leggi örlítinn sambands-
skatt á hvem félagmann. Sambandsstjórn-
in þarf að hafa fjárráö til aö styrkja að
mun íþróttastrafsemi félagnna, sem nú
h 1 ý t u r a.ð færast mjög í aukana, hún
þarf aö kosta nokkru til óhjákvæmilegra
miöstjórnarstarfa í Reykjavík og til óhjá-
kvæmilegra útbreiöslu- og fyrirlestraferöa
víös vegar um fandíö.
Bókasöfn Bandarikjamanna.
III.
Eitt af því, sem einkennir bókasafns-
starfsemina í Bandaríkjunum er takmarka-
Iaus viðleitni f þá átt að greiða fyrir þeim,
er sæfeja til safnanna og gera þeim dvöl-
ina þar svo þægilega og skemtilega sem
verða má, svo að þeir uni þar vel og
komi þangað sem oftast. Allir hlutir ut-
an húss og innan, herbergjaskipun, hús-
gögn og áhöfd eru gerð með það takmark
fyrir augum að taða menn þangað og
ginna.
Það liggur í augum uppi, að þar sem
jafn margt er af bókasöfnum og i Banda-
ríkjunum, þá hlýtur stærð og iburður bók-
hlaðanna að leika mjög á ýmsu, eftir stað-
háttum, stærð safnanna og fjárhagsástæð-
um. En að einu leytinu svipar þeim öll-
um saman hvort sem safnið er svo litið,
að þvi verður komið fyrir i eimi litlu her-
bergi eða hvort ált er við RikRþingssafn-
íð í Washington. Þau láta sér öll jafn
hugarhaldið um að bera þann ytri og
iunri blæ, er best hentar sameiginlegu
ællunarverki þeirra, að vera þungamiðja
hverskonar menta hvert i sinu umdæmi.
Þess vegna er jafnan séð um, að setja
bókasöfnin niður i þjnðbraut í sveituuum
og „á besta stað i bænunr“ í borgunum,
hvort sem þar er að ræða um eitt safn
sem þá er sett i miðjum bænunr eða einu
deild í einhverju sérstftku hverfi. Bestu
og dýrustu húsgrunnarnir eru ekki taldir
of góðir handa hókasafniriu, því að það
er sanrkunduhús alþjóðar kynslóð eftir
kynslóð. í Norðuralfunni er það siður
að velja bestu staðina handa leikhúsum
og öðrum skemtistöðvum, en þarna hafa
bókasöfnin forgangsréttinn. í öðru lagi
eru bókhlöðurnar jafnan svo skrautlegar
og fagurlega reistar, sem verða má en
þó svo að jafnan sé gætt fullrar hagsýni.
En þar er undiraldan sú hin sama, sú
hugsun að bókhlaðan beini brautir manna
til hinna bestu og varnnlegnstu nautna,
og efli á allan hált andlegan þroska vorn
og hæflteika. Þar eð allar aðrar nautnir
og jafnvel oft hinar auðvirðilegustu breyt-
ast í hið fegursta gerfi, til þess að laða
oss að sér, þá virðist svo sem hinum allra
göfugustu sé vel sæmandi, að vera boðn-
ar oss í þeirri mynd að þær hrifi oss eigi
siður en hverful og fánýt stundargteði. í
hverri borg og hverfi reynir bókasafnið
með aðfaðandi útbúnaði, með yl og birtu
og taka hverjum einasta borgara tveim
fíöndum. Húsið er hlýtt, málað Ijósum
litum í góðu samræmi, skrautptöntur i
gluggum og á borðum og stnekklega vald
ar myndir á veggjunum. Myndirnar eiga