Skinfaxi - 01.07.1919, Blaðsíða 1

Fimm stérveldi.
Flestum lesendum „Skinfaxa“ dettur lík-
lega í hug eitthvaö af stærstu ríkjum heims-
ins, þegar þeir sjá jæssa yfirskrift. Margir
eiga svo erfitt meö aS hugsa sér, aS til séu
stórveldi annarar tegundar. Menn eru svo
vanir aö hugsa sér, aS þaS séu stærstu ríkin
sem mestu ráSi í heiminum.
Eg er á annari skoSun. Eg held, aS þau
stórveldi, sem mest.u ráSa, séu ekki bundin
viS nein landafræSisleg landamæri, síst nú
á dögum, og eg held, aS þaS sé lífsnauSsyn-
legt, aS sem allra flestir geri sér ljósa grein
íyrir, hver hin raunverulegu stórveldi eru,
sem mestu ráSa og berjast um völdin. Eg
ætla mér aS skrifa hér nokkur orS um þann
flokk þeirra, sem eg álít, aS mestu máli
skifti, eins og nú horfir viS í heiminum.
II.
HnefaréttarvaldiS er þaS stór-
veldiS, sem elst er og lengst hefir haldiö
um stjórnvölinn á alþjóSaskútunhi. ÞaS
varS til, þegar fyrsti flokkurinn í fyrsta
skifti valdi þann fyrir foringja, sem sterk-
astur var og mestur bardagamaSur í hópn-
um. Tilgangurinn meS foringjavalinu var
sá einn, aS foringinn stýrSi vörn eSa árás
í viSureigninni viS aSra mannflokka, en
áSur varir, notar liann vald sitt til þess aS
fá öll yfirráS yfir sínum flokki, og siSar til
jæss aS leggja aSra flokka undir sig líka.
Tetta var rótin aS jreim stofni sem varS
smám saman aS stóru tré og breiddi lim
sitt yfir heim allan. En þaS er konungs-
valdiS eSa keisara. Upphaflega urSu for-
ingjarnir til vegna fjöldans, en jiegar kon-
ungvaldiS var komiS í almætti sitt, var j)aS
orSin sameiginleg slcoSun beggja aSila,
konungsins og þegna hans, aS hann ætti
jægnana og þeir væru til hans vegna. Þess
vegna varS alt aS lúta vilja hans. Hann
gat heimtaS skatta og jafnvel lönd af j>egn-
um sínum.
Þeir, sein fíknir voru í auð og völd,
þyrptust auSvitaS utan um konungana, því
aS hvorttveggja gátu jæir veiit, og þeir
einir.
Kæmi þaS fyrir, aS jjegnarnir yrSu óá-
nægðir meS kjör sín og vildu hefjast handa
gegn kúguninni, j)á höfSu hinir bardaga-
tækin í sínum höndum og áttu jjess vegna
ofur-auSvelt meS aS bæla alt slíkt niSur.
Hnefarétturinn var orSinn stórveldiS, og
eina leiSin til þess aS komast þó eitthvaS
áfram, var þaS, aS beygja kné sín í duftiS
fyrir þessum volduga herra heimsins.
(Framh.)
Westa vandamál nngmennafélaganna.
Eftir Jónas Þorbergsson.
i. I jæssari tillögu er gert ráS fyrir,
aS liSi sé skift. ÞaS er aS mínu áliti fyrsta
sporiS til jæss aS ná þeim tilgangi, sem