Skinfaxi - 01.11.1920, Blaðsíða 2

4 2
SKINFAXl
ar ekkert ungm.fél. nú sem stendur. —
Sökum tímaleysis varö eg að fara fram hjá
U. M. F. Skeiöahrepps —; og keypti mig
l>ar lausan me'S „fögrum loforðum“, enda
eru þau gjaldgeng vara — svona skömmu
fyrir kosningar og þing!
í Borgarfirði heimsótti eg þessi ungm.-
félög: „Dagrenning" í Lundarreykja-
dal, Hvítárbakkaskóla, U. M. F.
S t a f h o 11 s t u n g n a, U. M. F. R e y k-
d æ 1 a, „B r ú i n“ í Hálsasveit, U. M. F.
B o r g a r n e s s, „I s 1 e n d i n g u r“ á
Flvanneyri, ,,H a u k u r“ í Leirársveit, og
U. M. F. A k r a n e s s. — í Boi’garnesi
er ungm.félagi'ö á heljarþröminni, en þó
von um aö góöir menn þar reisi þaö viö.
Eg hefi flutt erindi í báöum sýslunum
á öllum þessum stööum, og tvö kvöld á
sumum (Hvanneyri og í Borgarnesi). Var
víöa ágætlega sótt, en sumstaðar miöur,
cnda var umferð afarill meö köflum, stysta
skammdegi og tunglslaust mestallan tim-
ann. — Mun hafa verið um iooo manns
að samanlögðu á samkomum þessum.
*
Eg var dálítið hikandi er eg lagði á stað.
— Hverj u mundi eg nxæta? Lifi eða dauða?
Fegui'stu æskudraumum mínum í fjörbrot-
unum, eða ungu lifi í skammdegisdvala,
bíöandi vors meö sól og frjóvindi um allar
sveitir! — Mér hafði verið sagt svo rnargt
og misjafnt. Og eölilegt mjög að vera við
misjöfnu búinn. — En það gleður mig
mjög að geta lýst því yfir, aö ótti minn
varð að engu, og smásaman reis i huga mér
sú bjarta og fagra von, sem eg hefi geymt
eins og örlítinn neista heilags elds i barmi
mér öll þessi ár: Enn eiga ungmennafélög-
in íslensku mikla og langa þroskatíð fyrir
höndum, með öllum bestu einkennum hinn-
ar björtu og bráðþroska æsku sinnar!
Og þetta er enda eitt af helstu framfara-
og þroskaskilyrðum þjóðar vorrar! —
Auðvitað hefir félögunum hnignað víða.
Forgöngumennirnir sem þyngstu byrðarn-
ar bái’u, eru fluttir buiúu, eöa hafa öörum
byrðum að sinna. Og enn hefir eigi fylst í
skörðin! — En sumstaðar nýtur enn hinna
sömu máttarviða, er boriö hafa félögin og
haldið þeim saman frá upphafi. — Og
það var einkennilegur kraftur i félagslifinú,
þrátt fyrir erfiðleika og andstreymi. —
í stuttu máli: Eg fann greinilegan áhuga
og starfsvilja hjá einum og fleirum í hverju
því starfandi félagi, er eg heimsótti, —
þrátt fyrir ýmsar misfellur! —
Þann áhuga þarf að þi-oska og
glæða!
Helgi Valtýsson.
Um npprnna, vöxt og áhrif hinna
norrænn lýðháskóla.
Alveg eins og Gi-undtvíg sjálfur hafði
orðið aö reyna svo óunn-æöilega mikiö, áöur
en hann fann sjálfan sig á ný og gat fóstrað
í senn svo fagra og háleita — og þarfa
hugsjón sem hinn norræna lýðháskóla,.
þannig varð einnig hin danska þjóð að
ganga í gegnum margar þrautir og þján-
ingar áður en hún gat skilið lýðháskóla-
hugsjón hans, og fengið vilja til að til-
einka sér hana.
Þessar þrautir létu nú ekki bíða sín. í
Suðurjótlandi, sem allir eflaust kannast við-
að nafni, þessu þrætuepli milli Dana og
Þjóðverja, hefir alþýðumanna-bændastéttin
frá fornu fari verið dönsk, en á fyrri hluta
19. aldar var landinu stjórnað af þýskum
embættismönnum, mentuöum við liáskól--
ann í Kiel, en sem voru danskir þegnar.
Þessum herrum, er álitu hina þýsku tungu
vei-a eins koriar guöamál, fanst hún ein
vera til þess hæf, aö hljóma á opinberum
stöðum, svo sem á þingum og í skólum og-