Skinfaxi - 01.11.1920, Blaðsíða 5

SKINFAXI
45
hátt á annaö hundrað, bæði piltar og stúlk-
ur, frá öllum norrænum löndum, og kensl-
an fór fram bæði í fyrirlestrum og yfir-
heyrslum, og var því í senn vekjandi, og
nákvæm í einstökum atriðum, eins og
Grundtvig og Schröder höfðu óskað þess.
Með þessu fyrirkomulagi starfaði lýð-
háskólinri í Askov til dauða Schröders
1908, en ])á tók við stjórn skólans tengda-
sonur hans, núverandi kenslumálaráðherra
Dana, Jakob Appel, sem af öllum er til
þekkja, er álitinn eðlisfræðingur og stærð-
fræðingur meö afbrigðum, eins og hann
einnig er einn hinn snjallasti, prúðmann-
legasti og áhrifamesti ræðumaður Dana, og
þó víðar væri leitað. — Horium var það
mest og best að þakka, að skólinn á ný
var endurbættur árið 1913. Námstíminn er
nú þrír vetur, og kensla gefin í öllum grein-
um sögunnar, svo sem: Norðurlandasögu,
veraldarsögu, kirkjusögu, bókmentasögu
og menningarsögu, og í hinum ýmsu grein-
um náttúrufræðinnar, svo sem: Stjörnu-
fræði, eðlisfræði, efriafræði, jarðfræði, líf-
fræði, dýrafræði og grasafræði. Sömu af-
stöðu og þessi fög hafa við skólann, hefir
einnig stærðfræðin, eins er líka gefin
mikil kensla í landafræði, félagsfræði, lík-
amsæfingum og söng. Af tungumálum er
kent, fyrir utan móðurmálið og aðrar nor-
rænar tungur, enska og þýska, og frariska
fyrir þá af þriðja vetrar nemendum, sem
þess óska. '— Skólann sækja nú yfir 300
nemendur á ári, piltar og stúlkur af öllum
stéttum í hinum norrænu þjóðfélögum.
Flestir hafa einhverja undirbúningsment-
un, en eins og gefur aö skilja, er þroski
þeirra og skilyrði til þess að hagnýta sér
svo yfirgripsmikla kenslu sem hér er á boð-
stólum, mjög misjöfn. Á þessu er ráðin bót
meö því að skifta nemendum í deildir, og
gefa svo hverri deild kenslu eftir því
þroskastigi, sem hún er á. En sameiginlegt
fyrir alla er þó minst 2 fyrirlestrar á dag
um sögu og náttúrufræði, eins og lika allar
máltíðir og annað samlíf í skólanum er
sameiginlegt. Þeir af nemeridum skólans,
sem sækja hann í 3 vetur, menta sig flestir
sem lýðkennarar, og til þeirra eru gerðar
miklar kröfur, hvað námið snertir í þeim
fögum, sem þeir helga krafta sína. Vana-
lega ljúka þeir námi sínu með því að taka
þátt í þriggja mánaða kennaranámsskeiði,
sem er haldið þar a sumrurn, fyrir norræna
lýðkennara. — Til þess að annast þessa
kenslu, hefir skólinn í sinni þjónustu 19
kennara, sem allir eru mentaðir sem vís-
indamenn hver á sínu sviði, en sem ekki
að eins hafa löngun vísindamannsins til
rannsókna og nákvæmrar þekkingar á
hlutunum, heldur og einnig til þess að ausa
af sinni miklu þekkingu til nemenda sinna
i kristilegum og þjóðlegum anda. Það mun
líka naumast firinast nokkur skóli á Norð-
urlöndum, sem hefir svo Jjjóðlegan og nor-
rænan blæ eins og lýðháskólinn i Askov.
Og hvergi kynnist maður fegurra safnað-
arlifi en þar; því það eru ekki að eins
riemendur og kennarar, sem á hverjum
sunnudegi fylla hina stóru og fögru frí-
safnaðarkirkju skólans, heldur og einnig
bændur og æskulýður héraðsins, sem allir
taka svo irinilegan þátt í guðsþjónustunni
með söng sínurn og vakandi eftirtekt. Og
þessa kristilega og þjóðlega mentaanda
giætir í allri framkomu manna þar um
slóðir.
Þessi mikli skóli í Askov er sjálfseign-
arstofnun, stjórnað af fjögra manna ráði,
sem er skipað kennurum og skólastjóra.
Ríkið styrkir hann rnikið, en hefir þó ekki
hiö minsta vald yfir starfsemi hans. Svo
frjáls er aðstaða allra lýðháskóla á Norð-
urlöndmn.
Eg liefi viljað sýna þessa mynd af starf-
semi lýðháskólans i Askov, sem dæmi upp
á eitt hið fegursta blóm, sem norræn lýð-
mentun á, og eg efast stórlega um, að
nokkur önnur þjóð en hin danska, eigi
mentastofnun, sem er eins vel til fallin að