Skinfaxi - 01.03.1922, Page 1

Alt er þegar þrent er.
Landbúnaður og' fiskiveiðar hafa frá
upphafi verið talin aðalatvinnu- og
bjargræðisvegir okkar íslendinga. Um
sjávarútveginn og sjávaraflann vissu
margir eða allir; þorskurinn okkar,
sem fór fyrst hertur og svo saltaður
suður um öll lönd, sagði frá þessu;
þess vegna fengum við líka þorskinn
í merki okkar sem atvinnutákn og um
leið þjóðartákn. En þorskurinn brást
oft á litlu, völtu, opnu fleytunum okk-
ar, stundum vertíð eftir vertíð. Við
hefðum þá verið illa komnir, ef ekki
hefði verið neinu öðru að tjalda. En
þá bjargaði landbúnaðurinn; hann var
þá sterka reipið. það hefði því ekki
verið úr vegi, að lofa annað hvort sauði
eða kú að hýrast við hliðina á þorsk-
inum í þjóðarmerki okkar. En land-
búnaðurinn, þótt sterkara og seigara
i’eipið reyndist að öllum jafnaði, gat
bka brugðist. Ár komu, stundum í röð,
stundum með lengri bilum, er skepnur
iéllu, stundum svo að segja kolféllu í
ýrusum héruðum. Ægir hjálpaði þá
stundum vel upp á sakirnir, en fárétt-
að var þá án efa oft hjá þjóð vorri, og
stundum var hún án efa svöng. En
ekki hefi eg rekið mig á það, hvernig
sem veltist um þessa tvo aðalatvinnu-
vegi, að orð sé á því gert, að þjóð vor
hafi gengið nakin eða hálfnakin, nema
uf svo mætti teljast nú, síðan farið
var að ganga hér í silkisokkum. — Nei,
það hefir, að eg hygg, aldrei verið
gerandi orð á nekt þjóðarinnar. Og
hvers vegna ekki? Af því við höfum
talið atvinnuvegina á draugavísu: land-
búnaður, sj ávarútvegur, einn, tveir, all-
ir eru þeir. En þá viintar einn, þann
þriðja: iðnaðinn. þjóð vor hefir líka
verið iðnaðarþjóð; þess vegna hefir
hún sjaldan eða aldrei gengið nakin.
Ef þjóðarmerkið okkar gamla hefði
því átt að tákna annað en að við vær-
um þorskar, átt að tákna aðalatvinnu-
vegi okkar, þá hefði þurft að koma
snældunni þar laglega fyrir, ásamt
þorskinum og sauðnum. Já! þjóð vor
var líka iðnaðarþjóð; iðnaður hennar
hefir fram til vorra daga verið þriðja
fláin, sem hún hefir flotið á. það hafa
ekki verið hér að vísu stórar verk-
smiðjur með háreistum reykháfum o.
s. frv., en það var sú tíð, að svo að
segja hvert einasta heimili var verk-
smiðja, þó í smáum stíl væri. Smiðja
á hverjum bæ; vefstóll líka og hefil-
bekkur; alstaðar meira og minna af
tólum; alt eða flestalt heima gert:
hvert ílát og kyrna, amboð, reipi,
hestajárn, jafnvel naglar; allur fatnað-
ur unninn utast og inst, hver skór
gerður o. fl. o. fl. Á ekki þjóð, sem
svo þjónar sjálfri sér, skilið að heita
iðnaðarþjóð? Og þjóð vor gerði betur
en að vinna upp á sjálfa sig, hún vann
líka upp á aðra. Árið 1849 er í Land-
hagsskýrslum þetta talið útflutt af ull-
arvinnu:
8405 peysur; 91145 pör sokkar;