Rauði fáninn - 01.11.1936, Blaðsíða 5

RAUÐI FÁNINN
5
þeim, sem klöppuðu fyrir afrekum lians á
milli þess sem þeir létu skammarorð falla í
garS negranna, þeim, sem ekki gátu litið á
þá svörtu sem félaga, ekki einu sinni á
íþróttavellinum.
Og' í öðru lagi vildi hann með engu móti
yfirgefa Charley gamla, sem hann elska.ði og'
virti sem föður. Útfallið varð, að Jesse inn-
ritaðist í Ohioháskólann.
Oft kom Jesse heim til að hitta mönnnu
gömlu og unnustu síná, Minnie Ruth Solomon.
i'að er svértingjastúlka, sem Jesse hafði þótt
vænt um frá því þau voru lítil.
I háskólanum byrjaði frægðarbraut Jesse
fyrir alvöru. Og það má teljast kaldhæðni ör-
laganna, aS negradrengurinn Jesse skyldi
vinna hin frægu afrek sín einmitt á þeim tím-
um, þegar öldu kynfíökkahatursins ganga livað
hæst — bæði í Ameríku og Þýskalandi —
þegar hinar vitfirrtu, villimannlegu kynflokka-
ofsóknir vaða uppi með mestum viðbjóði og
andstyggð, þegar ,,kenningin“ um göfgi Ger-
mana og yfirburði yfir aðra menn er prédik-
uð með mestri óskammfeilni.
A þessum tímum vann Jesse fyrir sér sem
lyftumaður, aSstoðarmaður í vefnaSarverk-
smiðju og dyravörðui'. Hvern eyri varð hann
að spara, því að nú var faðir hans atvinnu-
laus. En þó braust Jesse gegnum skólann. Nú
komu margir kappleikar, og Jesse gekk frá
einum sigri t.il annars. Frægð Ohio kappleika-
liðsins er Jesse aS þakka framar öllum ÍÍSr-
um. —
Svo kom hinn stóri dagur, 25. maí 1935.
Það voru hinir miklu kappleikar í Chicago,
þegar Jesse setti allan íþróttaheiminn á ann-
an endann meS því að slá heimsmet í 100,
220 og 220 yards grindahlaupi.
Mánuði seinna var hann beSinn að koma til
leika í Bei'keley-Cal. Faðir hans hafði verið 2
ár atvinnulaus og' heimilið í vandræðum. Ef
Owens gamli fengi ekki vinnu, varð Jesse að
vera heima og vinna. FrægS Jesse. haf'Si þegar
vakið. eftii'tekt allskonar spekúlanta og hræ-
fugla, sem gera sér íþróttaleika að féþúfu, og'
nú rigndi niður vinnutilboSum handa Owens
gamla. Og Jesse fór til Berkeley.
Hér vann negrastúdentinn nýja sigi'á. Hann
sigraði úrvaliS úr íþróttámönnum Bándaríkj-
anna í öllum greinwm, sem liann tók þátt i.
1 sambandi við þetta ferðalag gaus upp sá
kvittur, að Jesse ætlaði að giftast auðugri
stúlku, að nafni Quince Nickerson. Yar það
sótt fast frá hennar hendi (og föSur henn-
ar). En Jesse var engin verslunarvara. Hann
hafði jafnlítinn áhuga fyrir frökeninni eins
og dollurum föður hennar. Og Jesse fór heim
og giftist unnustu sinni, M. R. Solomon. Hún
er ennþá skrifstofustúlka í skólaráðinu í
Cleveland.
Svo hófst Ólympsárið 1936. Jesse skyldi
fara til Berlínar — miðstöSvar kynþáttabrjál-
æðisins í Evrópu, til landsins, sem ofsækir
alla „sína“ íþróttamenn, ef þeir em ekki
„kynhreinir aríar“; landsins, sem um þessar
mundir setti 300 íþróttamenn í tukthus, þótt
þeir væru „kynhreinir“, bai'a af því að þeii'
voru verkalýðssinnar, börðust fyrir stéttina,
sem Jesse tilheyrði; landsins, sem um þetta
leyti æpti um það í opinberum blöðum, hve
það væri ógeðfeld tilhugsun að láta „Gyðinga-
svín og negrahunda“ ganga til leika með hin-
um „göfugu“ Þjóðverjum!
Hinir nasistisku „Ólymps“-skipuleggjendur
vildu umfram allt gera leikana að sigurför
„aríanna“; umfram allt „sanna“ kynþátta-
delluna um yfirburði þeirra yfir aðra menn.
En leikamii' fóru á annan veg! Þeir af-
sönnuðu kynþáttakenninguna gersamlega. Og
það er negrastrákurinn Jesse Owens, sveita-
drengurinn, skóburstarinn, lyftudrengurinn,
blaðsalinn, garðyrkjumaðurinn, dyravörðurinn
og stúdentinn, sem á heiðurinn af því!
100 m undanrásina hljóp Jesse á 10,2 sek.,
í úrslitahlaupi á 10,3. Næstur honum kom fé-
lagi hans, svertinginn Metcalfe — en sá 5.
í röðinni var Þjóðverjinn Borchmayer, full-
trúi „norrænu ofurmennanna!“ En þegar Jesse
gekk til stúku IJitlers, eins og siður var með
alla sigurvegara, þá var Hitler horfinn. —
Kanslarinn var flúinn! „Foringinn“ svonefndi
fyrir 65 milj. þjóð — hann þorði ekki a'ð taka
í hönd 22 ára negradrengsins frá Alabama.
Jesse hafði sigrað, ekki aðeins keppendur sína
á vellinum, heldui' gjörvalla þjóðrembings-
kenningu Nasista, ,.kenningu“ þjóðahatursins
og stríðsæsinganna!
Jesse gekk aftui' út á völlinn, óg nú var í
fyrsta skipti stokkið yfir 8 m í langstökki á
meginlandi Evrópu. Hann stökk 8,06 m og
setti nýtt heimsmet. Fagnaðarópin kváðu við.
Félagi hans, svertinginn Woodruff, sigraöi í
800 m hlaupi, og hi'ifningaraldan reis á ný.
Þriðju gullmedalíuna fékk Jesse í 200 m
hlaupi, þar sem hann ruddi Ólympsmetinu.
Hann var oi'ðinn sigurvegari leikanna, óvinn-
andi afreksmaður, fræknasti íþróttamaður
Heimsins!
Árangurslaust reyndu Nasistablöðin að deyfa
hrifninguna yfir Jesse. Hann var orðinn uppá-
halda allra, hvar sem hann kom í Bei'lín. —
Ivynþáttagrýla Hitlers verkaði ekki meir á
fólkið heldur en grýlusaga á íslenska nútíma-
menn. Afrek Jesse og liinna svörtu félaga
lians höfðu gersamlega ónýtt Ólympsfyrirætl-
anir Nasista á sviði kynþátta-„kenningarinn-
„Ólymps“-léikunum var lokið. Spekúlant-
arnir í stjórn íþróttasambánds Bandaríkjanna
(A. A. U.), með nasistann Brundage í broddi.
fylkingar, hugðust senda Jesse út um Ev-
rópu þvera og endilanga til að græða fé á
lilaupum hans, þó hann vitanlega þarfnaðist
hvíldar eftir áreynsluna í Berlín. — Jesse
neitaði. Hann kvaðst ekki láta halda neinar
sýningar á sér — og fór heim.
Þá skeði það merkilega: Maðurinn, sem
haldið hafði uppi heiðri lands síns á leikun-
um, sem liafði fært því 3 gullmedalíur og þar
með sigurinn í frjálsum íþróttum — hann
var rekinn úr Iþróttasambandinu (A. A. U.)
af ritara þess! Þeim hefir víst ekkert þótt
varið í vinsældir Jesse, ekkert verið hrifnir af
því, að „negrakvikindið“ skjddi vera fyrsti
maður þeirra mikla lands, þar sem allt skal
vera „100% amerískt“. Ameríka er nefnilega
enginn eftirbátur í kynflokka-„menningu“, eins
og starfsemi hins leynilega ofsóknarfélags
Kukluxklan sýnir. Og' þegar öllu er á botn-
inn hvolft, er fui'ðu lítill munur á hinu menn-
ingarsnauða þjóðrembings-afturhaldi í hvaða
landi sem er.
Sérhver drengskaparmaður getur verið Jesse
þakklátur fyrir frammistöðu hans í Berlín,
fyrir andúð hans gegn spillingunni í íþrótta-
lífinu og drengilega framkomu. Þó að A. A.
U. stjómin hafi rekið hann, hefir hann unnið
hjarta góðra íþróttavina um allan lieim, og
þess er að vænta, að vinsældir þessa frábæra
íþróttamanns eigi eftir að aukast.
H. II.