Sjómannablaðið Víkingur - 01.07.1946, Blaðsíða 12

gengur í gegn um miðpunkt hringsins. Hring-
urinn er settur miðskipa neðan við þilfarslín-
una. Strik, sem notuð eru í sambandi við hring-
inn eru (sjá teikningu):
Sumarhleðslulínan, sem er efrirönd þver-
striksins í hringnum, og líka efrirönd striks
merkt S.
Vertarhleðslulína er ákveðin með efrirönd
striks merkt merkinu W.
Vetrarhleðslulína á Norður-Atlantshafi er
efrirönd striks merkt WNA.
Suðurhafa-hleðslulína (Troper) er efrirönd
striks merkt T.
Hleðslulínur í ósöltu vatni. Sumarlínan er hér
merkt F, suðurhafa lína í ósöltu vatni TF
o.s.frv.
Merki yfirvaldanna, sem ákveðið hafa hleðslu-
merkið er sett ofan við þverstrikið utan við
hringinn.
Hvernig hleðslumerkin eru útreiknuð.
Þetta voru skýringar á helztu hugtökum
reglnanna. Nú skal skýrt stuttlega frá sjálfri
ákvörðun merkjanna, hve hátt þau eiga að vera
á skipshliðunum og hversvegna.
1) Fyrst er hið svonefnda minnsta frum-frí-
borð ákveðið eftir lengd skipsins og þetta
stendur í töflu í reglunum. En þetta fríborð
gildjr aðeins fyrir nánar útskýrða einstaka
tegund skipa. Síðan er lagt við eða dregið
frá þessu fríborði eftir lögun og byggingar-
lagi þess skips, sem um ræðir.
2) Ef skipið er sléttþiljaskip þ. e. skip án yfir-
bygginga, verður að auka fríborð skipsins.
Réttmæti þessa ákvæðis er auðséð, því að
skip ver sig miklu betur með bak en án og
þess vegna má hlaða þau skip dýpra.
3) Breyting á fríborði vegna svonefndar blokk-
tölu c (Blokkdefficient C), en þessi tala er
hlutfallið milli rúmmáls þess hluta skips-
ins, sem er neðansjávar, og kassa með sömu
lengd, breidd og þykkt og lengd, breidd og
djúpristing (Dyptgang) skipsins. Ef þessi
tala c er hærri en 0,68 þá skal margfalda hið
áðurfundna fríborð með Þar
sem þessi stærð er hærri en 1, sést að skip,
sem eru „feit“, þ. e. a. s. nálgast kassalög-
un má ekki hlaða eins djúpt og grennri
(rennilegri) skip af sömu lengd.
4) Breyting vegna hlutfallsins L/D.
Hér er L lengd skipsins og D dýpt þess. Ef
D er stærri en í'5 skal fríborðið aukið með
8,33-(D—ib)*R m.m. R er hér 3^6 ef
lengd skipsins er minni en 118,90 m. og
R=30 ef skipið er lengra en 118,90 m.
Þetta ákvæði ber með sér, að ef skipið er
djúpt (hátt) miðað við lengd þess, verður
að auka fríborðið. Ef skipið hefur yfirbygg-
ingar lengri en 0,6 :L miðskipa má minnka
fríborðið með sömu stærð og það skyldi auk-
ið fyrr.
5) Ef dýpt skipsins að efri rönd fríborðs-
þilfarsins miðskipa er stærri eða minni en
D skal mismunurinn (í mm) lagður við eða
dreginn frá áður útreiknuðu fríborði.
6) Breyting vegna yfirbygginga. Fríborðið má
minnka í hlutfalli við stærð yfirbygging-
anna eftir nánari reglum. Þar er við ákvörð-
un stærðar yfirbygginganna tekið tillit til
hve traustlega þeim er lokað. Lokunartækj-
unum er skipt í tvo flokka. Fyrsta flokks
lokunartæki eru t. d. vatnsþéttar stálhurð-
ir. Annars flokks lokunartæki eru venj ulegar
hurðir úr hörðu tré.
7) Breyting vegna þilfarsriss (Spríng).
í reglunum er ákveðið meðalris þilfarsins.
Sé það meira framan við miðskip má minnka
fríborðið, sé risið minna verður að auka frí-
borðið. Þetta er mjög eðlileg ráðstöfun, því
hærra forskip veitir betra öryggi.
8) Breyting vegna bjálkabugu.
Meðal bjálkabuga er 1/50 af breidd skipsins.
Sé bjálkabugan stærri má minnka fríborðið
yisst brot úr mismuninum og á sama hátt
skal fríborðið aukið ef bjálkabugan er minni.
9) Á engu skipi má fríborðið í sjó vera minna
en 2“ (^ 51 mm).
10) Að lokum eru útreiknuð hin ýmsu sérstöku
fríborð, sem að framan var getið, merkt
W, F, T o. s. frv. Þau eru öll mæld út frá
legu þessa útreiknaða sumarfríborðs.
172
V I K I N □ U R