Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1971, Blaðsíða 7

hlerarnir enn upp kollinum og enn á írskum skip-
um og sama ár hóf enski togarinn Irawady veiðar
með hleravörpu. Enda þótt árangur væri enn ekki
upp á marga fiska í orðsins fyllstu merkingu,
var tilraununum haldið sleitulaust áfram í Eng-
landi og loksins árið 1892 sýndi enska seiglan sinn
fyrsta árangur.
Um svipað leyti fóru toggálgar einnig að ryðja
sér til rúms og vörpurnar voru nú í fyrsta skipti
togaðar á tveimur vírum. Það má þó með sanni
segja, að árið 1892 hafi markað byltingu í tog-
veiðum. Þremur árum seinna eða 1895 tóku bæði
Frakkar og Þjóðverjar upp notkun hlera, skömmu
á eftir Hollendingum. Aðrar Evrópuþjóðir, er
togveiðar stunduðu, tóku og fljótlega upp þessa
nýjung. Smátt og smátt var og farið að nota hlera
utan Evrópu, t. d. árið 1905 í Japan. Jafnframt
því sem hlerarnir voru teknir í notkun, voru vörp-
urnar stækkaðar nokkuð, einkum reyndist nú unnt
að lengja vængina verulega. Hlerarnir voru fyrst
í stað staðsettir við vængendana, en smám saman
var tekið upp á að tengj a vængina við hlerana með
leggjum og var lengd þeirra mjög á reiki. Það mun
hafa verið nálægt 1920, sem Frakkarnir Vigneron
og Dahl tóku upp á að nota grandara. Þar með var
lag botnvörpunnar orðið mjög svipað því, sem ger-
ist enn þann dag í dag.
Á dögum bómutrollana var netopið fastákvarð-
að fyrirfram af lengd bómunnar og hæð hliðar-
klafanna. Þegar hlerarnir komu til sögunnar var
netopið þegar orðið breytilegt. Breidd opsins fór
ekki einungis eftir stærð hleranna, heldur og eftir
togferðinni og fleiri atriðum. Nú reyndist að sjálf-
sögðu einnig nauðsynlegt að setja flot á höfuð-
línuna til þess að tryggja lóðrétt op í vörpuna. Flot-
ið skapar þó aukið viðnám og skverar höfuðlínuna
jafnvel aftur og niður.
Sú hugmynd að skvera höfuðlínuna upp með
þar til gerðum hlerum var fyrst reynd í Þýzka-
landi árið 1920. Þetta gaf þegar góða raun við
síldveiði í botnvörpu og leiddi til þess, að tekið
var upp á því að hafa lausa hlera allt upp í 3 tals-
ins fyrir ofan höfuðlínuna. Til þess að hlerarnir
héldust á sínum stað gengu 2 leggir úr hvei’jum
hlera úr hverjum hlera fram hver í sinn klafann og
aðrir 2 í höfuðlínuna. Hlerarnir drógu höfuðlín-
una að vísu nokkuð upp, en gerðu þó meira gagn
með því að fæla fiskinn, sem staðsettur var ofan
við höfuðlínuna niður fyrir hana og því inn í
netopið.
Slíkt fyrirkomulag er stundum notað enn í dag,
enda þótt það sé mjög óþjált í meðförum. Algeng-
ara er nú orðið að fá höfuðlínuna hærra frá botni,
ef veiða á fisk, sem stendur laust frá botni. Þetta
er gert með því að dýpka vængina að mun og
stundum með því að gera vörpuna úr 4 netbyrð-
Nágrannar okkar
að losa síld, sem
veiðst hefur í troll.
VlKINGUB