Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1971, Blaðsíða 12
á, og í rauninni auðæfi í þessu
fátæka landi.
Konan, sem tók á móti mér var
gömul, harðneskjuleg á svip og
áberandi lagleg. Maður, sem sat
á strástól stóð á fætur og heilsaði
mér, en settist, þegar aftur án
þess að mæla nokkuð frekar. Kon-
an segir þá við mig: „Þú verður
að fyrirgefa, hann er orðinn
heyrnarlaus, hann er áttatíu og
tveggja ára.“ Hún talaði góða
frönsku. Mig furðaði á því og
spurði: „Þú ert ekki ættuð frá
Corsicu?" Hún svaraði: „Nei, við
erum frá meginlandinu, en höf-
um búið hér í fimmtíu ár“.
Ég varð gripinn angist og ótta
við tilhugsunina um, að hafa
dvalið fimmtíu ár í þessu drunga-
lega umhverfi svo langt frá borg
eða bæ, þar sem fólk annars hef-
ur bólfestu.
Gamall fjárgæzlumaður kom
nú heim, og við settumst að mat-
borði. Einn réttur var fram bor-
inn, Þykk súpa úr kartöflum,
svínafeiti og káli er soðið var
saman. Þegar hinni einföldu mál-
tíð var lokið, stóð ég upp frá
borðinu og settist úti við dyrnar.
Mér var órótt innanbrjósts af
dapurlegu umhverfinu, ég var
kvalinn af angist, er stundum
grípur ferðamanninn að kvöldi
dags, á sérlega einmanalegum og
gleðivana stöðum. Það virðist
eins og allt sé komið að leiðar-
lokum — sé í upplausn, og einn-
ig alheimurinn sjálfur. Þú skynj-
ar greinilega hið hræðilega eymd-
arlíf, einangrunina frá öðru fólki,
allsleysið og dökkan einmanaleik
hjartans, sem elur sjálfan sig og
svíkur með draumum allt til loka-
stundar — dauðans.
Gamla konan settist hjá mér
við dyrnar, kvalin af forvitni,
sem ávallt lifir í dýpstu leyndum
hjartans, einnig í hlédrægustu
sálum.
„Þú ert frá Frakkalandi ?“ seg-
ir hún.
„Já, ég ferðast mér til skemmt-
unar“.
„Þú ert ef til vill frá París?“
„Nei, ég er frá Nancy“.
Mér virtist hún verða mjög
hrærð. Hvernig ég sá það, eða
réttara, hvernig mér fannst það,
veit ég ekki. Hún endurtók mjög
dræmt:
„Þú ert frá Nancy?“
Maðurinn birtist í dyrunum af-
skiptalaus, eins og heyrnarlaus-
um er tamt. Hún segir:
„Það gerir ekkert til, hann er
alveg heyrnarlaus". Eftir andar-
taks hlé hélt hún áfram:
„Svo að þú þekkir þá fólk í
Nancy?“
„Já, vissulega, næstum hvern
mann“.
„Fjölskylduna frá Saint Al-
laize?“
„Já, mjög vel, það var vina-
fólk föður míns“.
„Hvað ert þú kallaður?“
Ég sagði henni nafn mitt.
Hún leit fast á mig, og mælti
lágt, eins og styddist hún við
gamlar endurminningar:
„Jú, jú, nú man ég það. Og
Brisemares fólkið, hvað hefur
orðið af því?“
„Það er allt látið".
„Ó, já! Og Sirmonts fjölskyld-
an, þekkir þú hana?“
„Já, — síðasti maðurinn í
þeirri fjölskyldu er hershöfð-
ingi“.
„Hún svaraði, skjálfandi af
geðshræringu og hugarangri,
hvort það var af trufluðum sterk-
um og helgum tilfinningum veit
ég ekki, eða niðurbældri þörf á
að skrifta, segja frá öllu, tala um
þá hluti sem hún hingað til hafði
geymt í leyndum eigin hjarta,
eða minnast nafna sem höfðu
truflandi áhrif á sál hennar. „Já,
Henri de Sirmont, hann þekki ég
vel, hann er bróðir minn“. Ég leit
á hana fullur undrunar, — og allt
í einu skaut minningum upp í
huga mínum.
Það hafði valdið miklu hneyksli
meðal aðalsins í Lorraine. Ung
stúlka, falleg og rík, Suzanne de
Sirmont, hafði hlaupist á brott
með undirforingja við herdeild
sem faðir hennar stjórnaði.
Hann var laglegur maður,
bóndasonur, og bar sig vel í
bláu einkennisfötunum. Þessi
ungi maður hafði gagntek-
ið dóttur sveitarforingjans. Hún
hafði séð hann, veitt honum
athygli og orðið hugfangin af
honum, vafalaust við það að
horfa á herflokkinn ganga fram
hjá. Hvernig henni hefur tekist
að ná tali af honum, hvernig þeim
hefur tekist að hittast, koma
skilaboðum hvort til annars,
hvernig hún hefur farið að því
að koma honum í skilning um að
hún elskaði hann, — það vissi
enginn.
Enginn hafði hugboð um neitt,
allir voru grunlausir. Kvöld eitt
þegar hermaðurinn hafði nýlok-
ið varðtíma sínum, hurfu þau.
Aðstandendur hennar leituðu
þeirra árangurslaust en fengu
aldrei fregnir af þeim, og álitu
að hún væri ekki meðal lifenda.
Og hér fann ég hana í þessum
óheilla dal. Ég hélt samtalinu
áfram og sagði: „Nú man ég
þetta vel, þú ert ungfrú Suz-
anne“. Hún hneigði höfuðið til
samþykkis, og tár hrukku af aug-
um hennar. Með augna tilliti
sýndi hún mér, að gamli maður-
inn, sem stóð hreyfingarlaus á
þröskuldinum í kofa-dyrunum —
„þetta er hann“. Ég skildi að hún
elskaði hann ennþá, að ennþá leit
hún hann töfrandi augnaráði.
Ég spurði: ,Hefur þá að
minnsta kosti, verið hamingju-
söm?“ Hún svaraði með rödd,
sem kom frá hjartanu: „Já, já!
mikið hamingjusöm. Hann hefur
gert mig mjög hamingjusama.
Ég hef aldrei iðrast“.
Ég horfði á hana, dapur, for-
viða og undrandi yfir slíkum
undra styrk ástarinnar. Þessi
ríka unga hefðarkona hafði fylgt
þessum manni, þessum bónda.
Sjálf hafði hún orðið bóndakona.
Sjálf hafði hún búið sér lífsstarf
án töfra, íburðarlaust, án þæg-
inda af nokkru tagi, lotið að ein-
földustu lífsvenjum. Og ennþá
elskaði hún hann. Hún hafði gerst
eiginkona óbrotins sveitabónda í
dúkskirtu með derhúfu á höfði.
Sitjandi á strásetustól borðaði
hún af leirfati við gróft viðar-
borð, súpu gerða úr kartöflum,
káli og svínafeiti. Hún svaf á
VlKINGUR
196