Samvinnan - 01.04.1945, Blaðsíða 27

4. HEFTI
SAMVINNAN
|
J ÓHAKIÍ BO J ER:
cmgirm
Séra Sveinn Víkingur þýddi.
(Pramhald).
vota hvarma, hrukkóttur og stildraöi af stað beina
ieið í bankann.
Hann hafði gjörsamlega í klæðst Iversen gamla
bæði yzt og innst. Hann fann að hann var að verða
gamall og hrumur til þess að geta rækt starfið
öllu lengur, líklega yrði hann bráðum að fara á
spítala og láta skera sig upp. En á bak við þetta
pegðist fram önnur persóna, sem horfði á og fylgd-
ist með af brennandi áhuga. Hvernig fer þetta allt
annars?
Hann staulaðist inn í bankann. Úti er niðaþoka.
Inni loga dauf Ijós. Mikil ös, menn komandi og far-
andi, ýmsir höfðu tekið sér sæti á bekkjunum og
öíða þess, að röðinn komi að þeim. Gjaldkerinn
kallaði upp nöfnin hvellum rómi, og þeir, sem kall-
aðir voru. komu og tóku ýmist við peningum eða
greiddu þá af hendi. Ungur afgreiðslumaður, sem
fitóð innan við járngrindur kom auga á Iversen gamla,
Þar sem hann stóð álengdar, í skugganum og kallaði
vingjarnlega til hans:
'— Hvað er þér á höndum núna, Iversen minn? —
— O! Það er nú smáræði í þetta sinn, — sagði
Andrés og hóstaði og ræskti sig meðan hann var að
bauka við tösku sína og ná í víxlana. Honum var
tengið afgreiðslnúmer sitt, og hann settist gætilega
á bekkinn, lagði töskuna yfir hné sér, snýtti sér,
Perraði hvarmana og ennið. Það er ekki tekið út
ft^eð sældinni að verða gamall og hrumur.
Nú væri ekki annað eftir en sendimaður frá verzl-
unarfyrirtækinu rækist inn, yrði hissa að sjá Iver-
Sen þar, tæki að spyrja hann spjörunum úr, og
syikin kæmust upp. Eftir örskamma stund hlutu
°rlög hans að ráðast: nógir peningar — eða tugt-
núsið. En svo greinilega var Andrés nú kominn í
sPor Iversens, að hann fann í rauninni ekki til
^nikils ótta. í þess stað leit hann til baka yfir langa
*vi og öll sín óteljandi spor inn í þenna banka. Og
e!ma var hún dóttir hans, sem einu sinni hafði
atið flekast og eignazt barn í lausaleik. Æi-já. Hún
Var ekkert lamb að leika sér við, hún veröld.
~~ Gjörið svo vel! — Gjaldkerinn hrópaði nafn
nans og númer.
VII.
Mörgum gengur erfiðlega að sofa seinni part nætur.
!ldrðs lá andvaka í rúmi sínu. Nú kom það í ljós,
iíeÍmatrúbo®inn Sekk aftur og fylgdi honum. Hann
&ekk um gólf framan við rúmið og ávítaði Andrés
arðlega — Svikari! — sagði hann. — Falsari
antur! Veiztu ekki, að fátæklingarnir hafa lagt
og
inn
í bankann það litla, sem þeir hafa getað aurað sam-
an, og nú er það þeim, sem blæðir. Eða þá Iversen
gamli Hann verður auðvitað ákærður. Og getur
hann sannað sakleysi sitt? —
En Andrés hafði sitt af hverju séð og lesið. Honum
varð ekki skotaskuld úr því að skáka fram nýjum
manni gegn heimatrúboðanum. Þetta var ungur gleið-
gosi með vindling í öðru munnvikinu, hraðmælskur
uppreisnarmaður með nýmóðins skoðanir á hlutun-
um, alvanur óróaseggur, sem ekki lét sér allt fyrir
brjósti brenna.
— Peningana. — segir þessi höfðingi, — þá eiga
stórgróðafélögin og auðvaldið og nota þá til þess að
kúga og féflétta lítilmagnann. Hver getur talið öll
þau svik og svívirðingar, sem þessir háu herrar hafa
haft í frammi til þess að komast yfir auð sinn?
Dettur þér í hug, að þessir menn séu að láta sam-
vizkuna slá sig? Nei, vertu bara rólegur, Andrés minn.
Þú, sem sendir lækninum aftur þessar skítnu þúsund
krónur í dag. Eins og þú sért ekki heiðarlegur maður.
— Jú, það er ég, — segir Andrés úr rúmi sínu og
beinir orðum sínum til trúboðans. —• Og nú er bezt
að við gerum hreinlega upp okkar reikninga. Héðan
í frá ætla ég að lifa og leika mér, eins og mér
sjálfum sýnist og hæfileikar mínir standa til. Og
svo segi ég við þig: Vertu sæll, og þakka þér fyrir
samveruna.
En stuttu seinna lítur hann upp. og þá stendur
þar yfir honum Iversen gamli með stafinn og tösk-
una 1 hendinni.
— Láttu þé ekki verða tailt við, — segir hann. Það
er bar ég. Ég ætlaði aðeins að segja þér, hvernig
stendur á því, að fyrirmyndin þín, hann Iversen gamli
liggur núna á spítalanum. Það er þér að kenna. Þú
átst hann bókstaflega upp til agna. Þú saugst inn í
sjálfan þig smátt og smátt bæði ytri og innri mann
hans, af því að þú þurftir að nota hann. Því er nú
komið fyrir honum sem komið er. —
Andrés brást snöggt við og settist upp í rúminu.
— Hvers konar vitleysa er þetta? — tautaði hann. —
Hefur heppnin gert þig ölvaðan — eða hvað? Það er
ekki nokkur sál á gólfinu. —
Vilji maður ferðast í sæmilegum félagsskap, en án
þess þó að vekja á sér nokkra athyggli, er langbezt
að segjast heita Hansen og ferðast í verzlunarerind-
um. Þar með er allt klappað og klárt. Slíkur maður
er engin sérstök persóna. Hann hverfur í fjöldann,
og enginn veitir því eftirtekt, þótt hann ferðist fram
og aftur í sífellu og alltaf sömu leiðina.
Að vori og sumarlagi eru slíkar ferðir með strand-
ferðaskipunum hreint og beint skemmtilegar. Farþeg-
131