Neisti - 24.09.1975, Page 6

r
6
29. ÞING FYL

Tuttugasta og níunda þing Fylking-
arinnar var haldið 28-31. ágúst s.l.
Þetta þing markaöi merkan áfanga í
sögu samtakanna, þar sem í fyrsta
skipti var tekin afgerandi afstaöa
til allra helstu deilumála innan hinn-
ar alþjóðlegu verkalýðshreyfingar,
samþykkt var 'ítarlegri stjórnmála-
ályktun en nokkru sinni fyrr, sem
innihélt greiningu á ástandinu í
heiminum f dag, þjóðfélagsástandimi,
og þróun stéttabaráttunnar hér á
landi ásamt nokkrum pólitískum
verkefnum samtakanna og siðast
en ekki sist var samþykkt ítarleg
aðgerðaáætlun fyrir timabilið fram
að næsta þingi. Þessar niðurstöður
þingsins eru afurðir langvarandi
umræðu innan samtakanna, sem eru
einsdæmi hér á landi sakir lýðræð-
islegs framgangs og skipulagningar.
1 umræðunni höfðu félagar í samtök-
unum rétt til að mynda skoðanahópa
á pólitískum grundvelli, til þess að
auðvelda félögum með sameiginleg-
ar pólitískar skoðanir að setja þær
fram gagnvart öllum félögum og
samræma baráttu sma fyrir þeim.
A þinginu fengu síðan þeir skoðana-
hópar, sem uppi voru fulltrúa í mið-
stjórn í samræmi við það fylgi sem
stefna þeirra fékk. Er þessi aðferð
hins lýðræðislega miðstjórnarvalds
(frelsi til að mynda skoðanahópa og
flokksbrot er eitt af grundvallar-
reglum þess) f hrópandi ósamræmi
við stalíniskar afbakanir maóistanna
á því eða skrifræðislega starfshætti
innan Alþýðubandalagsins.
Helstu pólitisku niðurstöður þings-
ins voru:
1) Samþykkt trotskyiskrar grund-
vallarstefnuskrár, sem fól í sér
greiningu á byltingarskeiðinu og
verkefnum kommúnista, afstöðu
með kenningunni um samfelldu bylt-
inguna og afstöðu gegn kenningunni
um sósialisma f einu landi. Þar var
einnig skilgreining á Sovétrfkjunum,
Kfna og A-Evrópulöndunum, sem
skrifræðislega úrkynjuðum eða af-
bökuðum verkalýðsríkjum, afstaða
með umbyltingarstjórnlistinni og
aðferð hennar og nauðsyn þess að
byggja lenínfskan forystuflokk á fs-
landi sem deild marxfsks heims-
flokks.
2) Að auðvaldsheimurinn sem heild
sé nú f dýpkandi þjóðfélagslegri
kreppu samfara risi verkalyðsbar-
áttunnar, og að þungamiðja barátt-
unnar er f rfkari mæli að færast til
hinna þróuðu auðvaldsrfkja, sérstak—
lega Evrópu, án þess að nokkuð
hafi dregið úr baráttunni f „þriðja-
heimslöndunum". Að fsland er
heimsvaldasinnað auðvaldsland,
sem hefur þó litla möguleika til að
koma þessu eðli sfnu fram, vegna
aðstæðna á heimsmarkaðnum og
vanmáttar sfns. Að verkalýðsbarátt»-
an hér á landi er enn sem komið
á lágu stigi og sama mætti segja um
vitund stéttarinnar.
3) Að helstu verkefni Fylkingarinn-
ar fram að næsta þingi eru:(a) um-
ræðutfmabilið fyrir næsta þing á
eftir, sem felur f sér afstöðu til
þess, hvort Fylkingin skuli leita
eftir inngöngu f Fjorða Alþjóðasam-
bandið eður ei, og vinnslu stjórn-
málaályktunar. (b) Neisti og al—
mennt útbreiðslustarf á stefnu sam-
takanna. (c) Starf á sviði verkalýðs-
mala. - Þessi verkefni fela f sér
að Fylkingin er enn sem komið
fyrst og fremst á stigi útbreiðslu-
starfs og frumstæðrar upphleðslu
krafta sinna.
Aódragandi
A sumarráðstefnu Fylkingarinnar,
sem haldin var mánaðarmótin ágúst-
september 1974, voru helstu atriði
stjórnlistar og baráttuaðferða til
umræðu. Eins og skýrt var frá f
Neista á sfnum tíma, varð þessi
ráðstefna til þess, að nokkrir hægri-
maóistar gengu úr samtökunum,
vegna ágreinings við stóran meiri-
hluta þeirra. Um lfkt leyti var það
viðurkennt að þessi mál væru
hvergi nærri útrædd innan samtak-
anna og að öllum líkindum væru enn
töluverðar andstæður um þau, eða
eins og segir f yfirlýsingu Pólitfskr*-
ar framkvæmdanefndar Fylkingar-
innar f 11. tbl. Neista 1974: „Innan
Fylkingarinnar eru uppi ýmsir hópar
sem hafa mismunandi sjónarmið um
stefnu og stjórnlist, eins og eðlilegt
er, þar sem stefnumótun samtak-
anna er f mikilli gerjun. " Og f
starfsáætlun þeirri sem sumarráð-
stefnan samþykkti segir um þetta
Brottrekstar
og slúöursögur
29. þing Fylkingarinnar hefir þeg-
ar valdið miklu umróti f hugum
vinstri manna af ýmsum gráðum.
Enginn skyldi þó ætla að það séu
hinar umfangsmiklu umræður, sem
áttu sér stað fyrir þingið, sem
koma þessu róti á hugi manna, né
heldur hve lýðræðislega var haldið
á málum f þingumræðu og þingstörf-
um ; þvf sfður innihald þeirra álykt-
ana, sem þingið afgreiddi og drepið
er á annars staðar f þessu tbl.
Nei - það sem kyndir umræðu-
eldana er brottrekstur t v e g g j a
félaga úr samtökunum á þinginu.
Kviksagan hefir reyndar bætt þar
heldur um, Þvf daglega fréttum við
utan úr bæ af fleiri félögum, sem
þingið á að hafa varpað útí ystu
myrkur ! Við fáum jafnvel að lesa
það á sfðum 9. tbl. Stéttabaráttunn-
ar, aðflestir minnihlutafélagar
hafi kvatt Fylkinguna ! Við getum
glatt áhyggjufullar sálir með þvf,
allar sögusagnir um að minnihluta
Fylkingarinnar hafi verið vfsað út,
eru „talsvert" ýktar - eins og fram
kemur annars staðar f blaðinu,
fékk minnihlutinn meira að segja
sæti f miðstjórn f hlutfalli við
fylgi ! En brottrekstur þessara
tveggja fyrrverandi félaga, hvað um
hann? Þessir félagar skáru sig úr
hopnum hvað það snerti, að þeir
unnu leynt og Ijóst gegn stefnu sam-
takanna, auk þess að marglýsa þvf
yfith^að þeir myndu ekki fylgja lög-
um og samþykktum þingsins nema
farið yrði að vilja þeirra. Slíkt er
f rauninni ekkert annað en yfirlýs-
ing um úrsögn úr hvaða samtökum
sem er. Það sjónarspil, sem verið
er að setja á svið um „stalinism-
ann" f Fylkingunni reynist sem sagt,
er öllu er á botninn hvolft, vera ó-
merkilegur loddaraleikur - farsi !
En af hverju þessi læti? Nú er
þetta þvf miður langt frá þvf að
vera f fyrsta skipti, sem félögum
er vfsað út úr pólitískum samtökum
á fslandi - og það gildir bæði um
Fylkinguna og flest ef ekki öll vin-
stri .samtök . Okkur uggir að þetta
rykský sé aðeins undanfari þess
moldviðris sem þyrlað mun upp af
pólitfskum andstæðingum okkar til
að losna við málefnanlegan umræðu
- reynslan af lágkúru þeirri er
grúfir yfir stjórnmálalegum um-
ræðum f þessu þjóðfélagi ýtir und-
ir þann ugg.
Þvf mætum við best með málefna—
legri og staðfastri afstöðu f út-
breiðslu okkar og áróðri. Við
hvetjum fslenska vinstrimenn til að
láta ekki slúðursögurnar villa sér
sýn, en kynna sér ftarlega þinggögn
þau er Fylkingin mun gefa út á næst-
unni og taka málefnalega afstöðu til
þeirra.
Þar með lftum við svo á að útrætt
sé um þetta mál.
pólitísk framkvæmdanefnd
F ylkingarinnar
ástand: „Þessi staðreynd veldur
þvf, að nauðsynlegt er að tryggja sem
fullkomnast lýðræði innan samtak-
anna, að öllum aðilum verði gert kleift
og raunar aðstoðaðir við að koma
sjónarmiðum sfnum á framfæri. "
f þvf skyni var samþykkt að „engar
hömlur skulu lagðar á að einstakl-
ingar bindist samtökum innan sam-
takanna um einstök mál. " Vegna
skorts samtakanna á sameiginlegri
stefnu, var sfðan ákveðið að umræð-
an og stefnumótunin skyldi verða
eitt af helstu verkefnum samtakanna
á næstunni og miðast við að gera
pólitíska stefnuskrá fyrir þau. Voru
engin tfmamörk sett á umræðuna og
var allt eins búist við að hún myndi
vara lengi, áður en til nokkurrar
ákvörðunartektar kæmi.
Það er þetta, sem er bakgrunnur
þess þings sem nú fór fram, þe.
vinnsla pólitfskrar stefnuskrár fyr-
ir samtökin er mjög langt á veg
komin og öll meginatriði hennar
hafa verið samþykkt. Er þetta mun
fyrr en búist hafði verið við. En
þetta skýrir lftið. Þvf eflaust velta
margir fyrir sér, hvernig á þvf
standi að Fylkingin, sem ekki fyrir
löngu var sentrfsk samtök (þe. tók
ekki afstöðu f mörgum veigamiklum
málum) sé nú orðin trotskyfsk sam-
tök og fhugi nú f fullri alvöru að
ganga f Fjórða Alþjóðasambandið.
Eins og mörgum er kunnugt voru
það fyrst og fremst trotskyiskir fél-
agar innan Fylkingarinnar sem
deildu við maóistana innan hennar.
Samtökin f heild, og sérstaklega sá
hluti þeirra sem ekki tilheyrði maó-
istunum eða trotskyistunum, var
hins vegar f djúpri pólitfskri og
starfrænni kreppu, sem kosninga-
mistökin höfðu alið mjög á. Þetta
varð til þess að æ stærri hluti fél-
aganna tók að kynna sér trotskyism-
anna sem boðlega lausn við pólitfsk-
um vandamálum samtakanna (þar
sem hin pólitfsku voru skilgreind
sem grundvöllur þeirra skipulags-
legu). Hér við bætist almenn and-
staða við maóismann (langflestir
Fylkingarfélagar höfðu pólitfskan
þroska til að sjá þá f gegnum þann
mykjuhaug), en skortur var á and-
svari.
Meirihluti félaganna virðist hafa
komist að sameiginlegri niðurstöðu
f stórum dráttum. f umræðum innan
Fylkingarinnar, um þá stefnu sem
flytja eigi á ráðstefnu Verðandi um
stjórnlist sósfalfskrar byltingar
kemur fram sterkur trotskfskur
meirihlutastraumur. Einnig hafði
Neista fleygt fram í pólitískum efn-
um og greiningin á fslenskri stétta-
baráttu var mun hluttækari (konkret)
en nokkru sinni áður. Þá þegar var
því ljóst, að mögulegt yrði að leysa
mörg af þeim stefnuskrárverkefnum
sem starfsáætlun sumarráðstefnunn-
ar hafði ákveðið, ef þing samtakanna
yrði haldið seint að sumri en ekki f
febrúar, eins og venja er til. Þetta
sannaðist síðan á þvf þingi, sem
nú hefur farið fram, þar sem sú
stefna sem hlaut meirihluta fékk um
90% greiddra atkvæða bak við helstu
stefnuplögg sfn og er þannig komin
til meiri eining f grundvallaratrið-
um innan Fylkingarinnar en nokkru
sinni fyrr .
Lýóræóisleg skipulagning umræóunnar
og hefóir hinnar sósialísku hreyfingar
Skipulagning umræðunnar fyrir
þingið var að því er best er vitað,
einsdæmi í sögu sósfalfskrar hreyf-
ingar á fslandi. Svokallað umræðu-
tfmabil var opnað töluvert fyrir þing
eða um miðjan maf. Þetta er auð-
vitað bráðnauðsynlegt fyrir allt
innra lýðræði, til að félögum gefist
nægileg tækifæri til að setja fram
skoðanir sfnar á þeim máium sem
taka á afstöðu til á þinginu, bæði f
skriflegu og munnlegu formi. Þar
að auki hafði átt sér stað umræða
um flest mál langa hrfð áður. En
auðvitað er þetta ekki einsdæmi, þó
það sé fádæmi. Hitt hefur hins veg-
ar aldrei tfðkast áður hér á landi
að félögum sé lejfilegt að mynda 4
skoðanahópa á pólitfskum grundvelli
til að samræma afstöðu sfna og
gera sér kleift að setja hana sem
áhrifaríkast fram fyrir öllum með-
limum samtakanna. Öllum sem sam-
þykktu pólitfskan grundvöll viðkom-
andi skoðanahóps var kleift að
ganga f hann. Tveir skoðanahópar
mynduðust f þingumræðunni. Síðan
var kosið í miðstjórn samtakanna
f hlutfalli við það fylgi sem skoð-
anahóparnir fengu bak við stefnu-
plögg sín, þe. kosið var pólitfskri
kosningu.
Slfkt frelsi til myndunar skoðana-
hópa er óhjákvæmilegt til að tryggja
innra lýðræði f samtökunum. Svo
lengi sem félögum er aðeins leyft að
starfa sem einstaklingum f innri
umræðu, geta þeir ekki komið nema
litlum hluta af skoðunum sfnum á
framfæri f þingumræðu og alls ekki
f þvf formi, að þing geti samþykkt
þær eða hafnað, þe. í formi ýtar-
legrar stjórnmálaályktunar, aðgerð-
aáætlunar og ef til vill lagabreyt-
inga. Einnig verður félögum ekki
kleift að kjósa nýja forystu, þar
sefn uppstilling hennar krefst sam-
starfs. Þetta verður til þess að að-
eins einn skoðanahópur (eða f raun-
inni flokksbrot) er leyfður, verandi
forysta samtakanna (sem auðvitað
verður það áfram vegna skoðana-
hópsbannsins), því hun ein getur
lagt fram tillögur fyrir þing sem
hópur. Þetta verður auðvitað til 4,
þess að allt innra lýðræði leggst 1
rauninni niður og viðkomandi sam-
tök þróast ekki pólitfskt, nema að
forysta þeirra geri það áður. Þann-
ig er þessu háttað f maóistasamtök-
unum EIKml og KSML, auðvitað 1
samræmi við bestu hefðir stalinism-
ans. Þetta sést ef litið er á lög þess-
ara samtaka. f lögum EIKml stend-
ur: ,,Þær lýðræðisreglur (sic) sem
að framan greinir leyfa ekki klfkur
(baráttusveitir) né klíkustefnu. Klfk-
ustefna felst f:
- að boða útávið línu og viðhorf sem
ekki samræmast lfnu EIK(m-l)
- að skipuleggja sveit liðsmanna
EIK(m-l) til baráttu gegn lfnu sam- -•
takanna" , þ. e. gegn lfnu forystunn-
ar.
Pólitfsk kosning í miðstjórn f
samræmi við fylgi skoðanahópa er