Neisti - 24.09.1975, Blaðsíða 10

10
PORTÚGAL
STYÐJUM BYLTINGUNA
kvöld höfum viS stigiö fyrsta skrefiS til sjálfstaeSrar skipulagning-
ar verkamanna 1 einkennisbúningi. " Þetta eru orS ónefnds hermans f
mótmaelagöngu, sem farin var í Porto 10. sept. sl. Undir stjórn verka-
lýSsnefndanna mótmaeltu þúsund hermenn þeim liSsforingjum og öSrum
yfirmönnum hersins, sem vildu byltinguna 1 Portúgal feiga f fæSingu.
Upplausnin f portugalska hernum
hefur aldrei veriS augljósari en nú.
NauSsyn portúgölsku borgara-
stéttarinnar á þvf aS endurreisa lög,
reglur og aga f hernum hefur ald-
rei veriS augljósari.
En þaS hefur heldur aldrei veriS
augljósara, hve erfitt borgarastétt-
inni mun verSa þaS.
Er AlþýSudemókratar (sem voru
hin opinbera og viSurkennda stjórn-
arandstaSa á tfma Caetanos) og Sós-
íalistaflokkurinn gengu útúr fjórSu
bráSabirgSastjórninni f júlf sl. ,
kristölluSust mótmæli þeirra 1 kröf
unni : „Endurreisum veldi rfkis-
ins.” - ViS förum úr stjórninni,
sögSu ráSherrar Sósfalistaflokks-
ins, af því aS þaS er engin stjórn
lengur.
SkilyrÖin sem Sósfalistaflokkur
inn og A lþýSudemókratar settu fyr-
ir aS ganga aftur innf rfkisstjórn,
voru aS upplausnin innan stofnana
hins borgaralega rfkisvalds yröi
stöSvuS og veldi þeirra aftur tryggt.
f öSru lagi, aS þau valdatæki er
verkalýSsstéttin hefur myndaS og
sá vfsir aS alþýSuher, sem byggöui
hefur veriS upp, yrSu leyst upp.
A bak viS þessi skilyrSi flokk-
anna stóS borgarastétt Portúgal
og hin alþjóSlega borgarastétt.
AS þessum skilyrSum gekk
Kommúnistaflokkurinn, þarsem
hann tekur veru sfna f ríkisstjórn
framyfir stuSning viS sjálfstæSa
skipulagningu verkalýSsins , og þá
um leiS eflingu hins borgaralega
rfkisvalds framyfir byltingarbar-
áttu verkalýSsstéttarinnar.
Soares: Afvopnum verkalýðinn
f byrjun september sendi Soares
bréf til Costa Gomes, forseta, þar-
sem útlistuö eru skilyrSi Sósfalista-
flokksins fyrir stjórnarþátttöku.
f bréfi sfnu viSurkennir Soares
aS vfsu aS verkalýSsnefndirnar og
fbúanefndirnar geti haft einhverju
hlutverki aS gegna - en aS þvf til-
skyldu aS þær myndi ekki - og ald-
rei „tviveldi viS pólitfskum valda-
stofnunum rfkisins". Og f öSru
lagi, aS „vopnuSu verkalýSssveit-
irnar verSi leystar upp innan mán-
aSar".
Yfirlýsing Antunes og „hinna 9"
hafSi sama hlutverki aS gegna inn-
an MFA og yfirlýsingar Sósialista-
flokksins og A lþýSudemókrata utan.
Þrátt fyrir ýmsa vinstri frasa og
tal um „frjálsan sósíalisma"
þjónar yfirlýsing þeirra þeim ein-
um tilgangi aS sameina alla þá er
álitu aS byltingin væri komin allt
of langt, og nú bæri aS grfpa f
taumana.
A þessum grundvelli er 6. bráSa-
birgSastjórn Portúgal mynduS :
A5 stöSva byltingarþróunina ; end-
urvekja aga íhernum; afvopna
verkalýSssveitirnar ; stöSva verk-
smiSjutökur og tilraunir til verka-
lýSseftirlits.
Kommúnistaflokkurinn - guö
Hermennirnir skipuleggja sig
Gagnsókn borgarastéttarinnar
felur þó ekki f ser sjálfkrafa ósig—
ur verkalýSsstéttarinnar.
Borgarastéttin er enn veik ; her-
inn f upplausn ; rikisvaldiS valt.
Og 10. september mótmæltu hen-
menn f Porto.
Þetta var f fyrsta skipti sem
herrrjenn efndp til sjálfstæSra aS
gerSa án liösforingjanna. Eitt þús-
und og eitt hundraS hermenn mættu
í aSgerSirnar frá herdeildum á
norSursvæSum Portúgal.
Undir vernd varSsveita verka-
lýSsnefndanna mótmæltu hermenn-
irnir gagnbyltingartilraunum
ýmissa liSsforingja.
Bylting eöa gagnbylting
Baráttan í Portúgal í dag snýst
um þaö hvort menn berjast meS
eSa á móti sósfalískri byltingu.
Frá sfSustu mánuSum ársins '74
og sérstaklega eftir misheppnuSu
valdaránstilraunina 11. mars ’sl.
hefur byltingarhreyfingin eflst mjög
hún hefur þegar aS nokkru stigiö
yfir hinn borgaralega ramma og
öölast nokkuS sjálfstæSi gagnvart
herjahreyfingunni og umbótasinnun-
um. Byltingarhreyfingin er farin
aS setja fram kröfur og hefja aS-
gerSir sem eru ósamrýmanlegar
kapftalfskum framleiSsluháttum og
eignarhaldi og beinast um leiS gegn
ríkisvaldi borgarastéttarinnar.
ÞaS væri þó algerlega rangt aS
halda þvf fram aS tvfveldisástand
hefSi skapast f Portúgal, en viS
teljum aS slfkt ástand sé aS mynd-
ast, og þaS er skylda okkar sem
byltingarsinna aS stySja þá þróun
af öllum mætti.
Fyrir byltinguna er samræming
allrar baráttunnar nauSsynleg.
ÞjóSnýtta banka og fyrirtæki verS-
ur aS setja undir eftirlit verkalýSs-
ins ; þjóSnýta verSur utanrfkis-
verslunina ; gera verSur efnahags-
áætlun - af verkamönnum - sem
tekur miS af þörfum verkalýSss'tétt-
arinnar og tryggir fulla atvinnu.
Þetta krefst samræmingaraSgerSa
nefnda á vinnustöSum, f hverfum
og þorpum. Þetta krefst verkalýSs-
ráSa.
Eina tryggingin gegn valdaráni
fasista og árás heimsvaldasinna er
sú aS vopna verkalýSsstéttina f
náinni samvinnu hermanna og
verkamanna. Þetta krefst einnig
verkalýSs- og hermannaráSa.
Eini möguleikinn tilaS yfirstfga
núverandi uppskiptingu verkalýSs-
stéttarinnar er aS mynda skipulags-
einingu, þarsem verkamenn úr
Kommúnistaflokknum, Sósfalista-
flokknum og öSrum vinstri samtök-
um geta skipulagt baráttu sfna sam—
eiginlega, lagt fram pólitfk sfnatil
umræSu, afgreiSslu og framkvæmd—
ar. Slfkar skipulagseiningar eru
lýSræSislega kjörin verkalýSsráö.
Byltingarbaráttan f Portúgal
þarfnast alþjóSlegs stuSnings gegn
árásum, efnahagsþvingunum og
skemmdarverkum hins alþjóSlega
auSvalds.
Útf Evrópu er þegar fariS aS
skipuleggja slfkt stuSningsstarf viS
verkalýösstétt Portúgal og barátt-
una fyrir sósfalfskri byltingu f
Portúgal.
StySjum byltingarbar átt-
una f Portúgal ?
Látum ekki Portúgal verSa
nýtt Chile !
9. sept. sl. ritar Freyr Þórar-
insson grein f ÞjóSviljann meS heit-
inu : ÞjóSviljinn og Portúgal.
Ekki gefst hér tóm tilaS svara
grein FÞ ftarlega, en f henni er aS
lesa algera og skilyrSislausa vörn
fyrir Kommúnistaflokk Portúgal
og öllum aSgerSum hans, auk þess
sem flokkurinn er hafinn uppá sviS
hins algóöa og vammlausa.
Grein FÞ endurspeglar algeran
skilningsskort greinarhöfundar á
vandamálum og möguleikum bylting-
arinnar f Portúgal f dag.
En snúum okkur aS rangfærslun-
um :
1. Kommúnistaflokkurinn er ekki
mjög sterkur f hernum, þótt hann
hafi - einsog önnur vinstri öfl -
haft nokkur ftök þar ; sérstaklega
eftir þær breytingar sem gerSar
voru á liSsforingjaskóla hersins
1959.
2. Sósfalistaflokkurinn var stofnaS-
ur f V-Þýskalandi 1973, en ekki f
Parfs '68.
3. Samsetning herforingjanna, sem
valdamestir urSu eftir 28. sept. ,
var þannig aS engin áætlun hefSi
veriS möguleg af þeirra hálfu um
„aS taka upp sósíalfska framleiSslu-
hætti", enda hefSi þá veriS haldiS
öSruvfsi á spöSunum en gert var.
4. Kommúnistaflokkurinn hefur
hvorki veriS „fús eSa hæfur til aS
veita byltingarsinnaöa forystu" ,
einsog birtist best f tilraunum
flokksins tilaS halda aftur af bylting-
ingarbaráttu verkalýSsins og stöS«-
Maóistar hér á landi hafa veriS
ansi þöglir um Portúgal. f 8. tbl.
Stéttabaráttunnar birtist hinsvegar
grein, þýdd aS vfsu, en birt án at-
hugasemda og þvf trúlega á svip-
aSri skoSun og aSstandendur Stétta-
baráttunar.
Þessi grein er samhljóSa af-
stöSu maóistasamtakanna 6 (eSa 7?)
f Portúgal, hvaS þaS varSar aS
óvinurinn er annarsvegar Kommún-
istaflokkurinn og hinsvegar Sovét-
rfkin.
Ekki er ætlunin aS fjalla um hug-
myndir maóista á annan hátt en um
grein FÞ. Snúum okkur þvf aS
rangfær slum.
1. Engir pólitfskir fangar (nema
fasistar) sitja núna f fangelsum f
Portúgal. Félagar úr MRPP (maó-
istasamtök) voru látnir lausir f
júlf sl.
2. Húsaleiga hefur ekki hækkaS und-
anfariS og hafa fbúanefndirnar kom-
iS þvf til leiSar. KnúSu þær fram
lagasetningu f þvf sambandi og er
henni stranglega framfylgt.
3. r fátækrahverfum Lissabon búa
um 20% fbúa borgarinnar en ekki
10%.
4. Innan MFA eru réttilega þrfr
straumar, en enginn þeirra hefur
taliö Portúgal eiga samleiS meS
„þriSja heiminum gegn stórveldun-
um" f anda stórveldakenninga maó-
ista.
5. Antunes er krati - en þaS fell-
ur kannski innf þaS aS vera fylgj-
andi stórveldakenningu maóista,
sbr. samvinnu Sósfalistaflokksins
og ýmissa maóistasamtaka f Portú-
gal gegn Kommúnistaflokknum og
ugri undanlátssemi viS hægri öflin,
auk sundrungarstarfsemi flokksins
innan verkalýSsstéttarinnar.
5. Soares samfylkti ekki meS kirkj-
unni fyrir kosningar og hafSi ekki í
frammi „trylltan andkommúnisma"
f áróSri. ÞaS varS sfSar hjá for-
ystu flokksins. Ein af orsökunum
fyrir kosningafylgi flokksins - auk
gffurlegs fjárstuSnings frá öSrum
krataflokkum f Evrópu - var ein-
mitt róttækur áróSur fyrir kosning-
arnar.
6. Kommúnistaflokkurinn hefur ein-
mitt fylgt hinu glæsta fordæmi Al-
þýöubandalagsins (andstætt þvf
sem FÞ heldur fram) og gengiS til
samstarfs viS hægriflokka. Enda
er ein af astæöunum fyrir hægri
þróun forystu Sósialistaflokksins
sú einangrunarstefna sem Kommún-
istaflokkurinn hafSi í frammi gagn-
vart Sósfalistaflokknum strax f upp—
hafi og tilraunum tilaS útiloka Sósf-
alistaflokkinn meS því jafnframt aS
ganga til samstarfs viS hægri
flokka. - Leikur, sem Sósfalista-
flokkurinn hefur sfSan leikiS meS
mun betra árangri.
Ég hirSi ekki um aS tfna til
fleiri atriSi úr grein FÞ, en bendi
lesendum á greinar f tveimur sfö-
ustu tbl. Neista um Portúgal. Auk
þess er væntanlegur á næstunni
bæklingur, útgefinn af Fylkingunni,
um baráttuna á Pyreneaskaga, og
leiöréttir hann vonandi enn frekar
ranghugmyndir manna varSandi
þróun mála f Portúgal.
jafnvel öSrum vinstri samtökum.
6. Ekki er nú einungis kreppu kapf-
talismans um aS kenna, aS sænska
rfkiS, auk EBE-rfkjanna og Banda-
rfkjanna hafa rift viSskiptasamning-
um viS Portúgal. Þetta nefnist á
venjulegu máli - efnahagsþvinganir -
og er beitt f þvf skyni aS stöSva
byltingarþróunina í Portúgal. En
hvernig eiga maóistar aS skilja þaS
sem aSeins sjá djöfulinn málaSan
á vegg f mynd „sósialheimsvalda-
stefnunnar" ? Enda harma þeir
mjög f greininni „„hlutleysi"
heimsvaldasinnanna í vestri. " Og
náttúrlega er þaS ægilegt, aS Pól-
land skuli hafa gert viSskiptasamn-
ing viS Lisnave-skipasmfSastöSina*
þannig aS um 3 þúsund verkamenn
skyldu ekki verSa atvinnulausir.
Dæmigert er þaS fyrir maóista
aS ekki er einu orSi minnst á þá
baráttu sem hefur veriS og er háS f
Portúgal f dag. Ekki er einu orSi
vikiS aS þvf hvaS sé framundan.
Ekki stafkrókur um nauSsyn á
stuSningi viS byltingarbaráttuna f
Portúgal. ASeins er „ sósfalheims-
valdastefna", þegar borgarastéttin
safnar liSi viS bæjardyrnar. Svona
afstaöa kemur engum aS haldi
nema óvininum - auSvaldinu. Af-
staSa maóista er þvf gagnbyltingar-
sinnuö og beinist gegn baráttu
verkalýSsstéttarinnar f Portúgal.
YerkalýSsstétt Portúgal er lffs-
nauSsyn aS yfirstfga þá sundrungu
sem verkalýSsflokkar landsins ala
a.
Til þess þarfnast hún stuSnings
byltingarsinna allra landa en ekki
einangrunarsinnaSra ópa maóista.
bþ
Kommúnistaflokkurinn - djöfull