Neisti - 23.09.1979, Blaðsíða 9

9. tbl. bls. 9
Sænsku þingkosningamar
Hægri vindar blása um sal-
arkynni evrópskra þingsala á
þessu ári. Sigur hægri flokka
í Frakklandi síðastliðið
haust, dágóður byr í kosn-
ingabaráttu Strauss í Þýska-
Að leysa kreppur
Hægri vindar blása um salrkynni
evrópskra þingsala á þessu ári. Sigur
hægri flokka í Frakklandi síðastliðið
haust, dágóður byr í kosningabaráttu
Strauss í Þýskalandi, sigur íhalds-
flokksins í Englandi, sigur íhaldsafla í
Evrópuþingkosningunum, sigur borg-
araflokka í Noregi og nú síðast sigur
borgaraflokkana í Svíþjóð.
Allstaðar fara kosningarnar fram í
skugga kreppu auðvaldsskipulagsins
með rýrnandi kjör fyrir verkalýðs-
stéttina, þrátt fyrir loforð um bætta tíð,
bara ef ekki verði slakað á sultarólinni.
17 milljónir eru atvinnulausir í Vestur-
Evrópu og USA, tala sem vex oe
hækkar. í Englandi, Danmörku, Sví-
þjóð, Italíu og Spáni hefur kaupmáttur
launa verið takmarkaður með gerðar-
dómsskipunum eða í samningum
verkalýðsaðals og atvinnurekenda,
félagsleg þjónusta skorin niður og
blásið í glæður borgaralegra fordóma.
í Svíþjóð eru um 80-100 þúsund
manns atvinnulausir og talan mundi
sjálfsagt ná hátt í 300 þúsund ef taldir
væru með þeir sem fá sitt takmarkaða
lifibrauð af atvinnubótavinnu. Það eru
aðeins tvær lausnir á þessari kreppu.
Ein er á grundvelli auðmagnsins, sem
þýðir að gróðahlutfallið er hækkað á
kostnað launa, félagsleg þjónusta
skorin niður, þjóðhagslega nauðsyn-
legum fyrirtækjum komið fyrir kattar-
nef ef þau ekki skila tilætluðum
hagnaði og svo á verkafólk að bíða
eftir að máttarstólparnir sjái eitthvers-
staðar nægilega gróðravon til að geta
veitt þeim atvinnu.
önnur leið er að leysa kreppuna á
grundvelli verkalýðs og á kostnað
atvinnurekenda. Það þýðir að eignar-
réttur á öllum helstu atvinnutækjum er
félagslegur og markmið framleiðsl-
unnar ekki að skapa gróða, heldur full-
landi, sigur íhaldsflokksins í
Englandi, sigur íhaldsafla í
Evrópuþingkosningunum,
sigur borgaraflokka í Noregi
og nú síðast sigur borgara-
flokkana í Svíþjóð.
nægja þörfum einstaklinganna. Sósíal-
ískum áætlunarbúskap er komið á fót,
skipulögðum af og undir stjórn verka-
fólks.
Sósíaldemókratar hafa hálshöggvið
skugga auðvaldsskipulagsins, en látið
sjálft auðvaldsskipulagið lifa. Lausn
Sósíaldemókrata á þessari kreppu er
að reyna að dubba skipulagið upp í
verkalýðssinnuð föt. Þessi stefna hefur
beðið svo hroðalegt skipsbrot að fólk
er að missa trúna á vinstristefnu og þá
er oft leitað eftir hinni sterku stjórn
sem íhaldsflokkarnir bjóða.
Það er augljóst að núverandi vinstri-
flokkum sem eru á þingi, ekki aðeins í
Svíþjóð heldur í allri Evrópu, hefur
mistekist að skapa raunhæfan valkost
við hinum borgaralegu lausnum á
kreppunni.
Allir sænsku borgaraflokkarnir,
íhaldsflokkurinn, frjálslyndiflokkur-
inn og miðflokkurinn sem hafa verið
með stjórn landsins síðastliðin þrjú ár,
og ásamt forstjórum iðnfyrirtækj-
anna, vilja leysa efnahagskreppuna á
kostnað launþega. Þeir hafa heldur
ekki neina „patent" lausn á vanda-
málum auðvaldsins, þar þjónar hver
sínum byltingasveinum og sænska
vinnuveitendasambandið þrýstir á
með heildarlausn fyrir auðmagnið.
Þessi lausn nær þó ekki lengra en til
sænska kapítalismans, því markmiðið
er að styrkja samkeppnisaðstöðu
útflutningsatvinnuveganna á kostnað
borgara í öðrum löndum og skapa þar
með viðsiptastríð.
Kjarnorka og kosningar
Eitt aðal mál kosninganna 1976 var
afstaðan til kjarnorkunnar. Kjarn-
orkan og launasjóðsmálið felldi sósíal-
demókrata, eftir 44 ára stjórn, í kosn-
ingunum 1976 og eftir Harrisburg-
slysið tókst þeim að lauma þessu máli
út úr kosningabaráttunni með því að
setja tilveru kjarnorkunnar undir þjóð-
aratkvæði vorið 1980.
Stjórn borgaraflokkanna þriggja
sprakk sem kunnugt er einmitt út af
afstöðunni til kjarnorkunnar, en þar
var miðflokkurinn upphaflega á móti
kjarnorkunni. Fálldin formaður mið-
flokksins sem var forsætisráðherra í
stjórn borgaraflokkana þriggja, hafði
þó varla hitað upp forsætisráðherra-
stólinn þegar hann gaf loforð um gang-
setningu og hleðslu eins kjarnorku-
versins. Þó svo að miðflokkurinn og
kommúnistar hafi gefið út margar
yfirlýsingar um andstöðu við kjarn-
orkuna þá virðast þeir vera tilbúnir til
að hafna þeirri baráttu þegar á þing er
komið. í Barsebáck sem aðeins 30 km.
frá Kaupmannahöfn eru tvö kjarn-
orkuver, líklega þau sem eru verst
staðsett af öllum kjarnorkuverum í
heiminum. Nokkrum dögum fyrir
þingkosningarnar mótmæltu um 12000
manns rekstri þessara kjarnorkuvera,
en hvorki miðflokkurinn né kommún-
istar hafa krafist þess, utan þings eða
innan að þessi kjamorkuver skuli
hætta rekstri strax.
Það er með kjarnorkuna eins og
önnur baráttumál sænskrar verkalýðs-
stéttar að úrslitin verða ekki ráðin á
þingi, heldur af þátttöku verkafólks í
daglegri baráttu.
Kosningaloforðin
Flestir fréttaskýrendur sem hafa
fjallað um þingkosningarnar í Svíþjóð
eru sammála um að kosningabaráttan
hafi verið afar dauf og varla hægt að
segja að um nokkuð hafi verið deilt.
Eitt dagblað í Svíþjóð tók sig til og
reyndi að fá fólk til að gera greinar-
mun á slagorðum og kröfum þing-
flokkana. Þegar .flokksmerkin höfðu
verið klippt burtu, voru mjög fáir sem
þekktu slagorð þess flokks sem það
ætlaði að kjósa. Trúin á stjórnmála-
mennina dvínar, enda lofa þeir og lofa
og þurfa svo ekki að standa við neitt.
Fyrir kosningarnar 1976 var enginn
flokkur sem lofaði að reka 7000 manns
frá vinnu við skipasmíðastöðvarnar
eða 4000 verkamenn úr stáliðnaðinum.
Samt voru allir einhuga um þetta á
þingi.
Á sama hátt hefur það verið fyrir
þessar kosningar. Nú þegar atkvæðin
eru talin og ljóst er að borgaraflokk-
Neistar utanúr heimi
Ný deild Fjórða
Alþjóða-
sambandsins
Irsku byltingarsamtökin Alþýðulýð-
veldið (Peoples Republic) hafa ákveð-
ið að sækja um aðild að Fjórða Al-
þjóðasambandinu.
Fyrir tíu mánuðum sameinaðist
Alþýðulýðveldið þáverandi deild F.A.
á Irlandi, Hreyfingunni Fyrir Sósíal-
ísku Lýðveldi (Movement for a
Socialist Republic). Síðan þá hafa hin
sameinuðu samtök gegnt lykilhlut-
verki í fjölmörgum aðgerðum og bar-
áttumálum. Þó fyrst og fremst innan
kvennahreyfingarinnar, í baráttunni
gegn kúguninni, og fyrir því að farið
verði með fangana í hinni illræmdu H-
Bloc sem pólitíska fanga.
Alþýðulýðveldið var sömuleiðis
einu samtökin sem studdi framboð
Bernadettu DevIin-McAliskys í Evr-
ópukosningunum.
Allan þennan tíma hefur spurningin
um afstöðuna til Fjórða Alþjóðasam-
bandsins verið til umræðu í samtök-
unum. Á ráðstefnu í Dublin í byrjun
september, var svo loks einhuga ákveð-
ið að sækja um aðild að Fjórða
Alþjóðasambandinu.
Frá ráðstefnu
óháðra ríkja í
Hvana á Kúbu
öflug mótmæli gegn friðarsamning-
um Egypta og fsraelsmanna, sem und-
irritaðir voru í Camp David.
Sæti Kampútseu var óskipað og
voru málefni hennar sett í nefnd.
Undirstrikað var sjálfstæði ríkjanna
frá Sovét og USA. Þetta voru nokkur
af atriðunum sem fram komu í
lokaályktun sem samin var á ráðstefnu
óháðra ríkja sem lauk í Havana 9. sept.
síðastliðinn. Egyptaland fær að halda
sæti sínu meðal óháðu r íkjanna sem eru
95 talsins, en framtíðarstöðu landsins á
að taka til gaumgæfilegrar athugunar.
Krafa Arabaríkjanna var að Egypta-
landi yrði vikið úr samtökunum, en því
mótmæltu mörg Afríkuríki, sem sætt-
ust á harðorða mótmælayfirlýsingu
eftir loforð um ódýra olíu frá Irak.
Kúba og Víetnam gerðu ítrekaðar
tilraunir til að fá samþykkt að stjórn
Heng Samrins tæki sæti Kampútseu á
ráðstefnunni, en því var mótmælt af
öðrum aðildarríkjum sem sögðu að
það væri brot á þeirri grundvallarreglu
samtakanna, að eitt aðildarríki mætti
ekki ráðast á annað með hervaldi.
Málið leystist á þann hátt að sæti
Kampútseu verður óskipað, á meðan
sérstök nefnd fylgist með þróun mála í
landinu. Sumir álíta þetta vera
nokkurn sigur fyrir stjórn Heng
Samrins, þar sem SÞ viðurkenna stjórn
Rauðu khmeranna í Kampútseu.
í efnahagsályktun ráðstefnunnar var
lagt hart að olíuríkjunum að gefa
loforð um stöðuga sölu á olíu á
hagkvæmu verði til fátækari landanna,
en þau fara yfirleitt verst allra út úr
olíuhækkunum.
arnir hafa eins sætis þingmeirihluta
geta þingmennirnir snúið bökum við
alþýðunni og snúið sér að því sem þeir
raunverulega ætla að gera þ.e. leysa
kreppuna á kostnað verkafólks.
Þó svo að flestir fréttamenn tali um
deyfð í þessum kosningum þá er
augljóst að stór fjöldi svía lætur sér
ekki nægja að hlusta á kosningaloforð
og bíða svo eftir efndum. 26. ágúst
söfnuðust 20.000 manns i kvennabar-
áttugöngu gegn kjarnorkunni. 8. sept.
söfnuðust 12.000 og kröfðust þess að
Jcjarnorkuverin í Baresbáck væru
stöðvuð. Sama dag söfnuðust líka milli
tvö og þrjú þúsund manns í Stokk-
hólmi sem mótmæltu niðurskurði á út-
gjöldúm til félagsmála. Fyrir nokkrum
vikum kröfðust verkamenn við
VOLVO-bílaverksmiðjurnar að þeir
fengju að kjósa um þá samninga sem
Kínverskir
trotskyistar
látnir lausir
Samkvæmt áreiðanlegum heimild-
um var 8 kínverskum trotskyistum
sleppt úr fangelsi í Kína þann 5. júní
síðastliðinn og þeim veitt full borgara-
réttindi á ný. Meðal þeirra er Zheng
Chaolin (Cheng Ch’aolin) sem var einn
af stofnendum Kommúnistaflokks
Kína.
Auk Zhengs er talið fullvíst að kona
hans, Wu Jingru (Wu Ching-Ju) og
Jiang Zhengdong (Chiang Chen-tung,
einn leiðtoga Shanghai uppreisnar-
innar 1927) séu meðal þeirra sem látnir
voru lausir, en nöfn hinna eru ekki á
hreinu.
Kínversku félagarnir voru handtekn-
ir ásamt yfir 200 öðrum trotskyistum
aðfaranótt 22. desember 1952, af leyni-
lögreglu kínverska kommúnistaflokks-
ins. Allt frá þeim tíma hafa þeir verið í
fangelsum og vinnubúðum, þrátt fyrir
að engin opinber réttarhöld fóru fram,
eða dómur yfir þeim felldur.
Vitað er að síðastliðin 27 ár hafa
skrifað væri undir.
Allt þetta eru dæmi um verkafólk
sem tekur loforðum þingmanna með
varúð og vill aðra lausn á kreppu auð-
valdsskipulagsins. Þó svo að það sé
aftur kominn borgaralegur meirihluti á
sænska þingpalla þá verður upp-
bygging kjarnorkunnar ekki stöðvuð
þar. Atvinnuleysið og skert kjör
alþýðufólks verða ekki endanlega
ráðin þegar talið hefur verið upp úr
kjörkössunum. Það sem endanlega
sker úr um hvaða lausn verður valin á
sænskum efnahags- og stjórnmála-
vanda er barátta verkafólks utanþings,
í verkalýðsfélögum og baráttuhreyf-
ingum.
nokkrir úr þessum hóp verið látnir
lausir og sendir til fæðingarbæja sinna,
undir öruggu eftirliti, þar sem þeir voru
látnir vinna líkamlega erfiðisvinnu,
kauplaust eða fyrir lítið kaup.
Margir dóu í fangelsi, og talið er að
þeir sem nú voru látnir lausir, séu þeir
síðustu af hópnum sem fangelsaður var
1952, til að losna.
Meðal þeirra sem lýst höfðu áhyggj-
um sínum yfir afdrifum trotskyistanna,
voru mannréttindasamtökin Amnesty
International.
Zheng Chaolin árið 1941.