Stúdentablaðið - 01.12.1926, Síða 8

2
STtJDENTABLAÐ
1926
Fræðimaður var hann ágætur.
Hann er mesti náttúrufræðingur, sem
ísland hefir borið.
Hann hefir með skáldskap sínum haft
meiri áhrif en flest önnur skáld á íslandi.
Iívatakvæði hans kipptu mönnum í fram-
faraátt. Búnaðarbálkur hans varð bein-
línis eins konar trúarjátning dugandi
mönnum allar götur fram yfir miðja 19.
öld. Það kvæði eitt jafnaðist á við góðan
búnaðarskóla að áhrifum.
Eggert var enn afburðamaður í íþrótt-
um og manna hagastur á hendur.
Hver einn þessara eiginleika í jafnrík-
um mæli nægir venjulega til þess að halda
uppi nafni manna. Og er þó enn ótalið,
hver mannkostamaður Eggert var. Mann-
lund hans og drengskap róma allir. Hann
mat mest framtak manna, en unni þó öll-
um hófsamlegrar gleði. Hann myndi vel
hafa getað haft að einkunnarorði: Utile
dulci: Gagn fylgi gleði.
Og þó minnir þessi saga ekki á neitt af
þessu. En hún minnir á enn einn kost,
sem Eggert hafði, þann kost, sem mátt-
kastur er jafnan og mestar gerði nytjar
hans. Hún minnir á karlmennsku hans
samfara skapfestu. I uppistöðu skapferð-
is hans voru engir hnökrar, í lundinni
enginn tvíveðrungur, sem stundum haml-
ar nytjum ágætra gáfumanna. Karl-
mennskan var þjóðleg, skapið fornmann-
legt, lundin einlæg. Eggert talar þar
sjálfur, er hann leggur Ingólfi Arnarsyni
þessi orð á tungu (í Mánamálum) :
Nú gengur raup
fyrir rausn manna
og hól
fyrir hreystiverk;
hellir út inndrótt
A lín bleki;
skylmast heiðflotnar
hrafnafjöðrum.
Mínar eru sætur
mangi gefnar
dusilmenna
danz kveðandi;
reika þeir út og inn
iðnar-vana;
líkjast þeir í máli
marfresslingum;
líkjast þeir í látum
lákettlingum.
Rammari íslendingur en Eggert hefir
aldrei uppi verið. Og trúin á framtíð þjóð-
arinnar er óbifanleg:
Undarlegt er ísland,
örvasa, iasið;
endann innan stundar
ekki sú þjóð fekk;
aldrs sjáið yfir mold
æði mun í kvæði;
hefja mun guð í gæfu-
gott -stand það land.
Og enn:
Island ögrum skorið,
eg vil nefna þig,
sem á brjóstum borið
og blessað hefir mig
fyrir skikkun skaparans;
vertu blessað, blessi þig
blessað nafnið hans.
En Eggert var enginn einstrengingur,
þótt hann væri þjóðlegur og fornmann-
legur. Ilann var ekki kyrrstæður eintrján-
ingur, þembdur upp af sjálfbirgingsskap
og sérgæðingi.
Honum var hins vegar ólíkt farið þeim
umbótamönnum, sem kunnir eru að því á
öllum öldum að leita sér af fordild dýrð-
ar með vanhugsuðu framfaragambri og
og rótlausu nýungagjálfri. Slíkir stofu-
spekingar voru honum sízt að skapi. Hann
var jafnan hagsýnn 1 umbótatillögum sín-
um, svo að markar fyrir; þjóðrækni hans
kenndi honum að vinza úr. Þó var hagsýni
hans sízt einskorðuð við hagsmuni þessa
heims. Því segir hann: