Stúdentablaðið - 01.12.1955, Blaðsíða 33

STUDENTABLAÐ
25
menn taka fyrr upp lélega siði og háttu, en
hitt sem til fyrirmyndar mætti telja.
Margir þeir, sem stríðlegast verja dvöl hins
erlenda liðs telja fáránlega þá kenningu, að
menningarleg og þjóðernisleg hætta stafi af
dvöl hersins. Telja jafnvel, að þá beri að vinna
að því, að erlendir ferðamenn komi alls ekki
til landsins, því að þeir geti ekki síður haft
spillandi áhrif á menningu og tungu þjóðar-
innar. Þetta eru sannast sagnar heldur hald-
lítil rök, því að ólíklega fara ferðamenn að
standa fyrir svallveizlum hér í Reykjavík, og
er tvennu ólíku saman að jafna dvöl erlends
hers, sem hér er að staðaldri, eða ferðalögum
manna um landið.
Við frjálslyndir stúdentar teljum þá hættu,-
sem stafar af dvöl hersins svo geigvænlega, að
ekkert réttlæti dvöl hans hér nú. Ef hér á að
dvelja erlendur her, meðan komið getur til
landamæraerja suður í heimi eða uppþot verða
meðal kúgaðra nýlenduþjóða, þá gefur auga
leið, að hér muni herlið dvelja um alllanga
framtíð. Hitt ber fremur á að líta, að friðvæn-
legra er nú í heiminum, en verið hefur síðan í
heimsstyrjaldarlok. Það myndi einnig vafalítið
stuðla að bættum friðarhorfum, ef hið erlenda
herlið hyrfi héðan.
Meðan herinn hins vegar dvelst hér, ber
stúdentum að standa í fylkingarbrjósti fyrir
verndun þjóðlegrar menningar, tungu og siða.
Dvöl erlends liðs í landi lítillar þjóðar hefur
oft orðið til þess að kveikja með betri hluta
hennar eld þjóðernisvitundar og frelsisástar.
Slík þjóðernistilfinning er þó of dýru verði
keypt, ef það kostar siðspillingu og menningar-
leysi hjá stórum hóp fólks, sem verður fórnar-
dýr hinna erlendu áhrifa.
Þjóðin hjarði af erlenda áþján um sex aldir.
Við héldum tungu okkar, þó að eitt sinn þætti
orðið fínt meðal fyrirfólks að tala dönsku á
sunnudögum til hátíðabrigða. Kuldinn og
hungrið fylgdi þjóðinni eins og skuggi, en samt
megnaði alþýða landsins að varðveita menn-
ingu þjóðarinnar og tungu.
Nú höfum við nokkuð rétt úr kútnum, þó
að alls staðar megi enn sjá merki liðinnar
kúgunar. Hvergi blasa við háar hallir eða
skrautleg minnismerki sem arfur fornrar
frægðar. Það eina, sem við, þessi smáþjóð, eig-
um, er tunga okkar og bókmenntir. Það tvennt
er okkar þjóðlegi arfur. Enn er baráttunni ekki
Ólafnr Haukur Ólafsson:
Sumarlok
Dimmt er í dölum
og daufar nætur.
Haustlangar heiðar
af hrími grána.
Sól er sokkin
í saltar hrannir.
Skúrir í skýjum
og skarð í mána.
Kal í kvisti.
Krap í vatni.
Fönn í fjalli
og fölir hagar.
Vos á velli.
Volk í hafi.
Seint koma sólskin
og sumardagar.
lokið, og hún verður ævarandi. Hættan mesta
er sú, að fölsk lífsgæði, sem reist eru á hern-
aðarvinnu, slævi Islendingseðlið og blindi
þjóðina fyrir þeirri hættu, sem þjóðerni okkar
stafar af dvöl hins erlenda hers. Dollaraflóðið
getur orðið sjálfstæði þjóðarinnar hættulegra
en hafísinn.
Menn heyrast stundum kvarta undan því,
að 1. desember sé kaldur og illa fallinn til há-
tíðahalds. Eg myndi segja, að gott sé á köldum
degi að minnast þess, að við verðum aldrei
lengi sjálfstæð þjóð, ef við ekki byggjum til-
veru okkar á vinnu við eigin atvinnuvegi. Land
okkar liggur á mörkum þess byggilega og
óbyggilega. Hér hefur soltin alþýða varðveitt
þá menningu, sem við með rétti getum verið
stoltir af. Hættan er sú, að glata menningunni
og sjálfstæðinu fyrir molana sem hrökkva af
borði erlendrar þjóðar, þó að vinsamleg sé.
A köldum skammdegisdegi, 1. desember 1918,
náðum við merkilegum áfanga í sjálfstæðisbar-
áttunni. A slíkum degi er stúdentum gott að
minnast þess, að á þeim hvílir öðrum fremur
sú skylda að vernda það, sem unnizt hefur,
sjálfstæði landsins og menningu þjóðarinnar.