Stúdentablaðið - 22.11.1974, Blaðsíða 2

Vitlaust gefíð
Pólitísk umræða byggist að miklu leyti á notkun
hugtaka. Slík hugtök eru oft á tíöum sérhæfð og
margræð og þjóna því illa þeim tilgangi að gera um-
ræðuna skiljanlcga almenningi. Stundum er þeim líka
beitt markvisst í blekkingarskyni; áferðarfalleg hug-
tök eins og hagvöxtur og lýðræði cru notuð til að
vísa til annars og umdeilanlegri veruleika en áferð
orðanna gcfur til kynna. t þcssum efnum er varúðar
þörf af hálfu þeirra sem hyggjast koma réttum upp-
lýsingum til alþýöu manna.
I þeirri námslánaglímu sem samtök námsmanna
þreyta nú við ríkisvaldið, cr tekist á um áþrcifan-
lega hluti: þá opinbcru námsaðstoð sem rlkið lætur
í té í formi lána, — kjarni málsins cr hvort hún næg-
ir námsmönnum til að framflcyta sér eða ckki. En
jafnvel þótt þetta sé í sjálfu sér einfalt og auðskilið
málcfni, cr sérhæföum hugtökum beitt til að vísa ti!
þess. Hætt er við, að ekki viti allir námsmenn hvað
átt er við, þcgar talað er um „umframfjárþörf‘%
„umreikning tekna“ eða „kostnaðarmat“.
Við vcitingu námslána er gert ráð fyrir ákvcðinni
fjárþörf námsmanns, sem er sú upphæð sem talið er
að hann þurfi til að framflcyta sér (og sínum, cf því
er að skipta). Frá þcirri upphæð cru dregnar tekjur
námsmanns, eftir að þær hafa verið umreiknaðar
(skattagreiöslur og flcira cr dregiö frá), og nefnist þá
það sem eftir er umframfjárþörf. Að lokum er veitt
ákveðið hlutfall af umframfjárþörf, þar eð ríkisvaldið
hefur enn ekki talið sér fært að lána það sem svarar
fullri þörf.
Glíma námsmanna við ríkisvaldið hcfur fram til
þessa falist í því að tryggja sem hæst hlutfall lána af
umframfjárþörf, og er rcyndar óhcimilt samkvæmt
lögum að minnka þctta hlutfall frá ári til árs. Hins
vegar er svo að skilja að ríkisvaldinu hafi nú hug-
kvæmst nýtt ráð til að skera þcnnan þátt ríkisút-
gjalda við nögl sér, þ. e. að falsa þann grundvöll sem
lánin byggjast á, en láta hlutfalliö hadast óbrcytt.
Um tíma stóð til að bcita því gerræði að fella út úr
grundvellinum allt tillit til hinna gífurlegu verðhækk-
ana síðastliðins árs. Sennilega hefur þó stjórnin gcrt
sér grein fyrir því, hvílíka reiði slíkt gerræði myndi
valda hjá námsmönnum, og því fallið frá áformum
sínurn.
Enn er óútkljáð annað atriði sem varðar grund-
völl námslánanna, fjárþörfina. Á síðastliðnum vetri
lét stjórn Lánasjóðsins gera könnun á fram-
færslukostnaði íscnskra námsmanna, og framkvæma
nýtt inat á honum eftir niðurstöðum könnunarinnar.
Kom þá í Ijós það sem áður vissu þeir námsmenn
sem reynt hafa að framflcyta sér á Iánunum, sem sé
að fjárþörfin haföi lengi verið allt of lágt mctin. 1
nýja kostnaöarmatinu er þctta leiðrétt að nokkru
leyti.
Ríkisvaldiö þumbast enn við að lýsa yfir að taka
skuli tillit til þessa nýja kostnaöarmats við úthlutun
Iána þetta árið. Viröist scm ætlunin sé sú að falsa
grundvöll námslána og tclja námsmönnum trú um
að þeir njóti óbreyttra kjara, þegar í raun og veru
er um kjaraskcrðingu að ræða.
Annaö atriði scm varðar grundvöll námslána cru
nýjar úthlutunarreglur Lánasjóðs, en þær miða að
því að gera mönnum klcift að stunda nám, jafnvel
þótt þeir verði að sjá fyrir fjölskyldu. Hafa ráðherr-
Ósigur framagosanna
Ösigur Vökumanna í 1. dcskosningunum er alvar-
legt áfall fyrir þá óhróðursstcfnu sem þeir hafa rckið
gegn vinstri mönnum að undanförnu. 1 kosninga-
baráttunni tjölduðu þcir öllum þcim ásökunum sem
þeir hafa borið fram gcgn Verðandi og vinstri meiri-
hlutanum í Stúdcntaráöi, cn stúdentar vísuðu þeim
málflutningi á bug. Lítt hcfur Vökumönnum dugað
hin gamalkunna áróðursaðfcrö þcirra að hnika til
staðreyndum eftir því scm fcllur að þeirri mynd sem
þeir vilja gefa. Hefur raunar furðu sætt, hve mál-
flutningur þeirra hefur vcrið ómerkilegur og barna-
Icgur, og nú hafa stúdentar kvcöiö upp dóm sinn
Þess er ekki heldur að vænta að stúdcntar vclji til
forystu í hagsmunabaráttu þá sem ekki vilja skilja
cða ckki gcta skilið nauðsyn slíkrar baráttu. Furðu
STÚDENTABLAÐIÐ
10. tbl. 1074
Útgefandi: Stúdentaráð Háskóla Islands
Ritstjóri: Gestur Guðmundsson (ábm.)
Útgáfustjórn: Stjórn S.H.I.
Verð í lausasölu: 50 kr.
Askriftargjald er kr. 400 á árí.
Auglýsingasimi: 15959.
Prentsmiðja Þjóðviljans.
ar lagt svo fyrir Lánasjóðinn að láta þcssar reglur ó-
notaðar við úthlutun haustlána. Einnig hefur stjórnin
neitað að Ijá máls á hækkun lánahlutfalls af umfram-
fjárþörf.
Námsmenn setja markið ekki lægra en 100% lán
á ófölsuðum grundvelli, því að það fyrirkomulag eitt
tryggir stefnumið námsmannasamtakanna um fjár-
hagslcgt jafnrétti til náms. Námsmenn munu ekki
láta undan síga í baráttunni fyrir að því marki verði
náð, og alls ekki verður þolað að beitt sé fölsunum
gagnvart fjárþarfargrundvellinum.
manna hefur vakið, að Vökuforinginn Berglind Ás-
geirsdóttir skuli ljá máls á því (sjá Stúdcntablaðið 9.
tbl.), að námsmcnn ættu að sætta sig við kjararýrn-
un. Þcssi yfirlýsing Bcrglindar er sennilega plús í af-
rckaskrá hennar hjá Sjálfstæðisflokknum. Ef stúdent-
ar hcfðu almcnnt sömu afstööu og Vökustúlkan,
reyndist Matthíasi ckki crfitt að skcröa námslánin
(og ef verkamenn hugsuöu almcnnt svona, væri
kjararýrnun hægur vandi fyrir Geir og Albert). Stað-
reyndin er hins vegar sú að stúdentar almcnnt eru
ekki að vinna sig í álit innan stjórnmálaflokka, en
láta sér aftur á móti annt um eigin hag. Því velja
þeir ekki til forystu þá sem vilja fórna hag stúdenta
fyrir pólitíska hagsmuni stjórnmálaflokka og frama-
gosa þcirra.
Meistarí
Þór-
bergur
Sveitamaður, skítkokkur, borgaröreigi, ný-
tískulega skáld, fræðimaður, guðspekingur, sósí-
alisti og alþjóðasinni, en umfram allt snilling-
urinn, sem skynjaðir fleiri sveiflur í tilverunni en
aðrir og kunnir að sjá alvarlega hluti í broslegu
ljósi, — þökk fyrir að hafa hýtt borgarana, þökk
fyrir hreinskilnina. Hafðu þökk fyrir skemmt-
unina!
Það var morgunn hins efsta dags.
Hann kom nakinn fyrir dómstól Drottins
allsherjar, laut honum og sagði: „Dýrð sé Guði
föður, Syni og Heilögum anda!“ Og umhverfis
hásæti hans stóðu skínandi hersveitir er sungu
Guði hósíanna.
Drottinn réttlætisins leit til hans, lauk aftur
Bréfi til Láru og sagði: „Ég hefi beðið þín, son-
ur minn. Syndir þínar eru þér fyrirgefnar. Nógu
lengi hefur hin góða náttúra þín orðið að þola
návist ritstjóra Morgunblaðsins. Gakk inn í
fögnuð herra þíns“. Það varð þögn umhverfis
hásæti Drottins allsherjar.
En hann mælti til hinna skínandi hersveita:
„Vér breytum skipulaginu“.
Og það varð bylting í ríki útvaldra.
Á morgun birtist guð almáttugur Bandaríkja-
forseta í draumi og segir: „Við höfum breytt
skipulaginu. Far þú og gjör slíkt hið sama“.
Stúdentar.
Afborgunar-
dagur
Framtið barna okkar mótast mjög af aðbú.naði þeirra á heimilinu.
Hagur heimilisins byggist á öruggum og hagkvæmum bankaviöskiptum.
Sparibaukurinn, sparisjóðsbókin og ávísanareikningurinn eru snar þáttur í heim-
ilislífinu, - og þá um leið í uppeldi barnanna.
Reglubundiri sparifjársöfnun er hverju heimili nauðsyn. Hvers konar afborganir
og greiðslur eða óvænt útgjöld veitast þeim léttari, sem hafa tamiö sér reglu-
bundna sparifjársöfnun.
Kynnið yður þjónustu Landsbankans, banka allra landsmanna.
argus
Sendimaður SHI í Gólanhæðum
Framhald af baksíðu.
hafa sýrlendingar tekið af-
dráttarlausa afstöðu með rétti
palestínuaraba og miða að-
gerðir sínar við vilja PLO,
Þjóðfrelsishreyfingar palestínu-
araba. Þótt hernaður sé aldrei
skemmtilegt fyrirbæri, er það
bláköld staðreynd að sigur-
vinningar egypta og sýrlcnd-
inga í októberstyrjöldinni í
fyrra hafa gert sjálfsákvörðun-
arrétt palestínuaraba að nálæg-
ari staðreynd en nokkru sinni
fyrr. Á næstu vikum og mán-
uðum fæst úr því skorið, hvort
ísraelsmenn munu virða þann
rétt. Þá skiptir miklu máli,
hvort um þrýsting verður að
ræða frá öðrum þjóðum. fs-
lenskir stúdentar geta lagt sitt
lóð á vogarskál friðar og þjóð-
félagsframfara í Miðaustur-
löndum með því að fylgjast
vandlega með afstöðu ríkis-
stjórnar íslands á alþjóðavett-
vangi í þessu lífshagsmunamáli
hinna langhrjáðu palestínuar-
aba.
Eiríkur Brynjólfsson
2 — STÚDENTABLAÐIÐ