Stúdentablaðið - 20.12.1974, Blaðsíða 10

til háskólanáms í Damwwku
Dönsk stjóm.völd bjóöa fram fjóra sfy.rki handa íslendingum til
háskólanáms í Danmörku námsárió 1975—76. Einn styrkjanna
er cinknm ætlaöur kandídat eöa stúdcnt, sem lcggur stund á
danska tungu, danskar bókmcnntir eöa sögu Danmerkur og ann-
ar er ætlaöur kennara til náms viö Kcnnaraháskóla Danmcrk-
ur. Allir sfyrkirnir eru miöaöir við 8 mánaöa námsdvöl en til
grcina kemur aö skipta þeim ef hcnta þykir. Styrkfjárhæöin cr
áætiuð um 1.905 danskar krónur á mánuöi.
Umsóknum um styrki þessa skal komiö til menntámálaráöu-
neytisins, Hverfigiitu 6, Rcykjavik, fyrir 1. febrúar nk. — Sér-
stök umsóknarcyöublöö fást í ráöuneytinu.
MENNTAMÁLARÁÐUNEYTIÐ,
20. nóvember 1974.
STYRKUR
til háskólanáms eða rannsóknarstarfa
í Bretlandi
Brcska sendiráöiö í Reykjavík hefur tjáð islcnskum sljórnvöld-
um, aö Thc British Council bjóöi fram styrk handa islendingi
lil náms eöa rannsóknastarfa viö háskóiá cöa aöra vísindastofn-
un í Bretlandi háskólaáriö 1975—76. Gert er ráö fyrir, aö
styrkurinn nægi fyrir fargjöldum til og frá Brctlandi, kcnnslu-
gjöldum, fæöi og húsnæöi, auk styrks til bókakaupa.
Umsækjendur skulu hafa lokiö háskóláprófi og aö ööru jöfnu
vera á aldrinum 25—30 ára.
Umsóknir um styrk þcnnan skulu hafa borist mcnntamálaráöu-
ncytinu, Hverfisgötu 6, Rcykjavík, fyrir 31. desember nk. Til-
skilin eyöublöö, ásamt upplýsingum um nauösynleg fylgigiign
má fá í ráöuncytinu og einnig í brcska sendiráöinu, Laufás-
vegi 49. ....
MENNTAMÁLARÁÐUNEYTIÐ,
14. nóvember 1974.
STYRKUR
til háskólanáms í Hollandi
HoIIensk stjórnvöld bjóöa frám styrk handa íslendingi til há-
skólanáms í Hollandi námsáriö 1975—76. Styrkurinn er eink-
um ætlaöur stúdent, sem kominn er nokkuö álciöis í háskóla-
námi cöa kandídat til framhaldsnáms. Nám viö listaháskóla
cða tónlistarháskóla er styrkhæft til jafns viö álmcnrit háskóla-
# nám. Styrkfjárhæöin er 850 flórínur á mánuöi i 9 mánuöi og
styrkþegi er undanþeginn greiöslu skólagjalda. Þá eru og veitt-
ar allt aö 300 flórínur fil kaupa á bókum eöa öörum náms-
j gögnum, og 250 flórínur í,jl, greiöslp. nauösynlegra útgjálda i
upphafi styrktímahilsins.
Nauðsynlegt er, að umsækjcndur hafi gott vald á holiensku,
ensku, frönsku eöa þýsku.
Umsóknir um styrki þessa, ásamt nauösynlegum fylgigögnum,
skulu hafa borist menntamálaráöuneytinu, Hvcrfisgötu 6,
Reykjavík, fyrir 15. janúar nk. Umsókn um styrk til mynd-
listarnáms fylgi Ijósmyndir af verkum umsækjanda, en segul-
bandsupptaka, cf sótt er um styrk til tónlistarnáms. — Scrstiik
umsóknarcyðublöö fást í ráðuncytinu.
MENNTAMÁLARÁÐUNEYTIÐ,
20. nóvembcr 1974.
Drekkið kaffið og lesið blöðin í
NORRÆNA HÍTSINU.
Kaffistofan opin virka daga kl. 9—18.
Sunnudaga kl. 13—18.
Bókasafnið opið kl. 14—19.
Laugardaga og sunnudaga kl. 14—17.
Velkomin í Norræna húsið.
NORRCNA HUSIÐ
POHJOLAN TAIO
NORDENS HUS
Veröandiþáttur
Ábyrgðarmaður: ÞÓRÐTIR IMGVI GUÐMÓMDSSON
Já hún var víst haldin við
lítirm fögnuð samkoma vinstri
stúdenta við Háskóla Islands, í
tilefni af fullveldisdegi ís-
lensku borgarastéttarinnar, sem
þá 1918 var að skríða úr reif-
unum. I stað fagnaðarláta og
bumbusláttar hóf ritstjórnar-
mafían í Aðalstræti 6, upp eitt-
hvert hið forpokaðasta aftur-
haldsöskur, sem dunið hefur í
eyrum hinna frjálsbornu Islend-
inga í 11 aldar básetu þeirra á
þessu skeri elds og ísa. „Já,
stríðsyfirlýsing Morgunblaðsins
er ekkert grín maður."
En að hverjum beindist þessi
fasistíska skrílmennska? Gegn
annari skrílmennsku, að sögn
blaðsins sjálfs. Nokkrir sakleys-
islegir stúdentar með engil-
ásjónu voguðu sér að hrófla lít-
illega við hlekkjum þeirrar
söguskoðunar sem hér hefur
verið ríkjandi frá því að hinir
auðugu fóru að skrifa hver um
annan á ofanverðri landnáms-
öld. Saga fámennrar yfirstéttar
varð saga allrar þjóðarinnar,
saga þræla og ambátta, saga
örsnauðra leiguliða, í stuttu
máli saga þrautpíndrar alþýðu.
Nú skal hér ekki lagður sá
dómur á hvort 1. des. hátíðin
hafi verið góð eða vond. Nei
heldur skal það útskýrt hvers
vegna afturhaldsblöð borgara-
stéttarinnar reiddust þá er sag-
an fuðraði upp í hreinsunarbáli
vinstri manna þann 1. desem-
ber.
Skrif Moggatetursins háfá
enn einu sinni alfhjúpað þann
blekkingavef sem blað þetta
hefur spunnið um hugarfar ís-
lensku þjóðarinnar. Lýðræði og
frelsi. Þessi dásamdarorð eru nú
orðin dauður og marklaus bók-
stafur, einmitt vegna skrifa
Morgunblaðsins. Grátleg þver-
sögn „taðarna." Heilaþvottur-
urinn hefur verið svo gengdar-
laus að orðum þessum hefur
skolað út úr hugarfari mínu
aftur, en mér voru þau inn-
prentuð strax í æsku. Af orðum
þessum leggur nú ýlduþef, þau
hafa hafnað í grútnum. Utskýr-
um þetta nánar.
Inn í hausa okkar hefur ver-
ið hamrað að við byggjum við
þann munað að hafa sjálfstæðar
skoðanir og mega tjá þær. Mest-
ur áróðurinn fyrir þessu hefur
verið rekinn í Morgunblaðinu.
Nú um þessar mundir grenjar
jtetta sama blað hástöfum yfir
því að stúdentar hafi skoðanir,
og enn meiri glæpur er það
orðið í Moggaaugum að stúd-
entarf tjái Jtessar skoðanir sín-
ar, og það í útvarpinu. Mogginn
segir okkur þá hræðilegu stað-
reynd að í Rússíá megi enginn
tala nema hann segi eitthvað
gott um þjóðskipulagið. Nú
virðist Mogginn vera kominn á
sömu skoðun og valdhafarnir í
Sovét, því hann tryllist af bræði
Jx'gar stúdentar opna kjaftinn
til að tjá sig um eitthvað annað
en dásemdir þjóðskipulagsins
ísleoskra.,] ,ainl
Lýðræðishugmyndinni fylgir
hugsjónin um jöfnuð. En er um
jöfnuð að ræða þegar auðinum
er misskipt milli stétta. Verka-
mennirnir hirða dreggjarnar og
brauðmolana sem falla af
veisluborði auðvaldsins, er f leyt-
ir rjómann af framleiðslu
Jx:irra. Aðeins þar sem algjör
launajöfnuður ríkir er hægt að
tala um lýðræði. Aðeins þar
sem ekki fyrirminnst arðrún
einnar stéttar á annarri er hægt
að tala um lýðræði.
Á annan hátt hefur Mogg-
inn sýnt ást sína á frjálsri skoð-
anamyndun. Skömmu eftir að
hið frjálslynda útvarpsráð tók
til starfa, það sem nú situr, eftir
kosningarnar 1971 þá fannst
Moggamönnum einhvern ógur-
legan fnyk leggja yfir bygg-
ingu sína. Fnyk Jsennan röktu
agentar blaðsins að Skúlagötu
4. „Kommafýla", trónaði fyrir-
sögnin á fremstu síðu blaðsins
nokkru síðar. Agentar Mogg-
ans höfðu nefnilega komist að
því að núverandi útvarpsráð
væri allt skipað leiguþýjum
stjórnarinnar í Kreml. Utvarps-
ráð vogaði sér að vera á annari
skoðun en Mogginn, og því
væri það réttdræpt. Þessu út-
varpsráði er nú verið að slátra
á Alþingi af núverandi ríkis-
stjórn. Þessi jólaræsting aftur-
haldsstjórnarinnar hefur leitt
hugi stúdenta að því hvað verði
næst. Eigum við ef til vill von
á að sjá svartstakka Bjarka
storma inn á Háskóla^væðiði á
næstunni?
UlTilTXlx^. *
Vökuþáttur
Ábyrgðarmaður: Markús K .Möller
Hátíðalröld 1. desember fóru
fram með þeim glæsibrag, sem
búast mátti við. Þagar á hólm-
inn kom, var fátt nýnæmi á boð-
stólum í Háskólabíói. R'fcynt var
af skyldttrækni að kasta svolitl-
um skít í þjóðhátíðarhald sum-
arsins, áður en tekið var til við
frasana frá í fyrra og hitteðfyrra.
Dagskráin hófst raunar fyrr um
daginn með helgistund á Kefla-
víkurflugvelli, þar sem hinar
nýju þjóðfrelsishetjur rifu niður
Natófána og gerðust pólitískir
fangar á eftir. Svo var að
minnsta kosti aö skilja á plaggi
því, sem dreift var í Háskóla-
bíói. Engar skýringar, hvorki
sögulegiar né sálfræðilegar, hafa
fengist á ósamræmi dreifibréfs-
ins við raunlegan gang mála.
Hið sanna mun nefnilega vera,
að fáein skólabörn hafi komist
inn og fundið ómannaða flagg-
stöng þar sem þau hengdu upp
öll sín stykki, áður en þeim var
hent út fyrir girðingu. Gera
verður ráð fyrir að einhverjar
yfirheyrslur hafi þau orðið að
gangast undir. Ekki er vitað með
vissu, hvort þessar aðgerðir voru
beinlínis að undirlagi 1. desem-
bernefndar og í umboði stúd-
enta, en greinilegt er að um ein-
hver samráð liefur þar verið að
ræða. Fréttasamband hefur hins
vegar brugðist. Þó kynni að vera
að þetta hafi allt átt að vera
svona og að dreifibréfið í Há-
skólabíói hafi eintingiis verið
undiirbúningur undir endutskoð-
un íslandssögunnar með tilhlýði-
legri sannleiksást. Hafi hiris veg-
ar verið um mistök í fram-
kvæmdum og frávik frá áætlun-
um að ræða, verða Verðandi-
menn að endurskoða þá stefnu
sína að senda óreynda unglinga
í slíkar svaðilfarir, en nota þess
í stað sérþjálfaðan starfskraft
stúdentaráðs í slíkum aðgerðum,
jafnvel þó þær virðist hættuleg-
ar fyrirfram.
VIRKIR
ÞJÓÐFÉLAGSÞEGNAR
Sjaldan er ein báran stök, og
sama er að segja um athafnir
Verðandimanna. Undanfarnar
vikur hafa þeir skelft konur í
Vesturbænum með sálmasöng úr
Háskólabíói og háð þjóðfreisis-
baráttu á Kefkvíkurfluigvelli. Er
þá ótalið eitt og ekki ómerkast,
en Jiað er frammistaða þeirra í
hlutverki reiðra Borgfirðinga á
málmblendisfundinum að Leirá
fyrir skemmstu. Aðgerðir þeirra
og háttalag hvað ofan í annað
hljóta að sannfæra stúdenta um
vaxandi öfgar og þröngsýni
Verðandiforystunnar. Eins og nú
er háttað eiga stúdentar aðeins
um tvennt að velja; að styðja
Vöku eða tralla nallann með
Verðandi og þá kannske af meiri
sannfæringu og undirtektum en
í Háskólabíói um dagtinn.
LÁNAMÁLIN
Þegar þecta er ritað, er beðið
eftir annarri fjárlagaumrasðu á
Alþingi. Við þá fyrscu var gert
ráð fyrir 600 mllljónum króna
tii Lánasjóðs íslenskra náms-
manna, en vonandi kemur fram
ríflega 200 milljóna hækkun
þegar við 2. umræðu. Formaður
hagsmunanefndar stúdentaráðs
hefur borið til baka þær fregn-
ir að Jpessar ófullburða fjárlaga-
áætlanir hafi verið skipulögð á-
rás á hag námsmanna. Er að
heyra, að orðið hafi einhvers
konar misskilningpr miili stjórn-
valda og stjórnar Lánasjóðsins.
Slíkur misskilningur var óþarf-
ur og hefði aldrei orðið, ef farið
hefði verið eftir ráðum Vöku og
reynt að fylgja eftir fjárlaga-
gerð frá byrjun af hálfu Stúd-
entaráðs. Á þetta var hvað eftir
annað lögð áhersla í. hagsmuna-
nefnd og í Stúdentaráði, en ráðs-
stjórninni fannst gáfulegra að
bíða haustsins áður en nokkuð
var að hafst. Tilraunir for-
manns Stúdentaráðs til þess að
meina Vöku alla aðild og vitn-
eskju um aðgerðir í lánamál-
Framhald á bls. 11.
10 — STUDENTABLAÐIÐ