Stúdentablaðið - 01.02.1993, Side 5

Barátta stúdenta og
kennara skilaði árangri
„Mér finnst að skilningur þjóðarinnar á Háskóla íslands hafa vaxið,“
sagði Sveinbjörn Björnsson, háskólarektor. „Ég hef orðið var við
meiri skilning á vandamálum skólans og samúð síðustu mánuðina.
Ég myndi þakka það baráttu stúdenta og Félags Háskólakennara
sem sameinuðust í baráttu fyrir Háskólann.“
„Háskólinn i'ær á fjárlögum
svipað og á síðasta ári til kennslu.
Það er óþægilega lítið vegna nið-
urskurðarins á síðasta ári en sumir
telja þetta varnarsigur fyrir Há-
skólann. Menntamálaráðherra var
sjálfur ekki viljugur að skera
meira þrátt fyrir þrýsting og það
finnst mér þakkarvert. Einnig
finnst mér þakkarvert að hann átti
þátt í þeim kjarasamningi við há-
skólakennara sem veitir okkur
starfsöryggi á næslu áruin.“
Sjö hundruð ný lessæti
Aukningin á fjárlögunum er
mest í vinnumatssjóð kennara.
„Þessi sjóður borgar kennurum
fyri afköst í ritstörfum. Kennurunt
er gert lífið bærilegri og þetta er
því vonandi betra fyrir nemendur.
Eins og ég sagði verður engin
aukning til kennslumála og því
verður þröngt í búi. Núna leggjum
við að deildum að fækka verkefn-
um og nýta fé til að gera vel það
sem þær gera.“
„Ég tel jákvætt að þrátt fyrir
síðasta niðurskurð þá er ekki skor-
ið af Þjóðarbókhlöðunni. Eigna-
skattsaukinn sem Iagður var á
vegna hennar rennur nú til fram-
kvæmdanna og hún gæti því klár-
ast árið 1994. Það verður mikil
bylting fyrir stúdenta. Þarna verða
rúmlega 700 lessæti innan um
bækurnar. Þetta fyrirkomulag gæti
eflt sjálfsnámið. Auk þess verða
öll samskipti við erlend bókasöfn
og gagnabanka auðveldari."
Sveinbjöm gat þess einnig að þeg-
ar Þjóðarbókhlaðan kemst í gagn-
ið mun hátíðarsalurinn í aðalbygg-
ingunni aftur fá sitt gamla hlut-
verk.
Sveinbjörn átti ekki von á því
að mikill kraftur yrði í nýbygging-
um nema að Happdrætti Háskól-
ans nái sér betur á strik. Háskólinn
er enn að greiða niður bíósalina
við Háskólabíó og tvö til þrjú ár
líða þar til Læknagarði verður lok-
ið. Háskólinn festi nýlega kaup á
Haga og mun lyfjafræðin flytja
þangað auk þess sem Háskólinn
lauk nýlega við að reisa tvær
skemmur fyrir viðhalds- og við-
gerðaaðstöðu.
Sveinbjörn sagði næsta hús á
áætlun vera hús fyrir líffræðina
sein á að rísa norðan Norræna
hússins. „Líffræðin er nú í leigu-
húsnæði sem er óviðunandi vegna
þrengsla. Vandinn er að Happ-
drættið skilar ekki nógu til að
hægt sé að klára hús á skemmri
tíma en fimm árum og því verður
að taka lán.“
Breytt inntökuskilyrði
Umræða um inntökuskilyrði í
Háskólann og breytingar á þeim
til þess að stýra fjölda stúdenta
Varnarsigur Háskólans
Niðurstaða Alþingis við af-
greiðslu fjárlaga fyrir 1993 varð
sú að Háskólinn fær heldur
hærri fjárveitingu en á síðasta
ári. Mest munar um aukið
framlag í vinnumatssjóð kenn-
ara og tvær nýjar prófessors-
stöður.
Samkvæmt fjárlögum fyrir
1993 fær Háskólinn í heild
1.558,6 milljónir. Á síðasta ári
fékk skólinn á milli 1.520 til
1.525 milljónir að teknu tilliti til
verðbóta og aukafjárveitinga
samkvæmt upplýsingum frá
Gunnlaugi H. Jónssyni, háskóla-
ritara. Svipaðar fjáveitingar eru
til kennslu nú og í fyrra.
Viðbótarfjármagnið til Há-
skólans er að mestu vegna vinnu-
matssjóðs kennara en hann fær
viðbót upp á um 32 milljónir
króna. Úr vinnumatssjóðnum er
greitt til kennara fyrir rannsókna-
og útgáfustörf og því er þetta
mjög mikilvægt framlag.
Fjárveitingar fengust fyrir
tveimur nýjum prófessorsstöðum,
í heimilislækningum og í fiski-
fræði. Að lokum nefndi Gunn-
laugur að menntamálaráðherra
hefur lofað að 35 milljónir af
þeim tekjum sem ríkið fær vegna
sölu ríkisfyrirtækja renni til rann-
sóknabundins framhaldsnáms.
Þeirn peningum er ekki úthlutað
til uppbyggingar framhaldsnáms
í ákveðnum deildum heldur
sækja einstakir kennarar um fjár-
veitingu vegna áhugaverðra rann-
sóknarverkefna.
Framlagið til LIN of lágt?
Fjárlagatillögur Lánasjóðs
íslenskra námsmanna fyrir árið
1993 fóru nánast óbreyttar beint
inn í frumvarp fjármálaráð-
herra til fjárlaga.
Rétt fyrir afgreiðslu fjárlaga
kom í ljós vanáætlun á greiðslu-
byrði tekinna lána um u.þ.b. 300
milljónir króna. Fjárlögin gera því
ráð fyrir að tekin verði ný lán að
upphæð kr. 3.900 milljónir til fjár-
mögnunar L.Í.N. í stað 3.540
milljóna sem frumvarpið gerði ráð
fyrir. Samkvæmt fjárlögunum
verður framlag ríkissjóðs 1.760
milljónir króna og veitt námslán
3.260 milljónir en af þeim fær
L.Í.N. u.þ.b. 39 milljónir til baka í
formi lántökugjalds.
„Það sem er alvarlegast við
fjárlög fyrir árið 1993 er að fram-
lag ríkissjóðs er einungis um 54
prósent af áætluðum útborguðum
námslánum á árinu," sagði Þor-
steinn Þorsteinsson, fulltrúi stúd-
enta í stjórn lánasjóðsins. “Þetta er
það framlag sem Ríkisendurskoð-
un reiknaði út að ríkissjóður þyrfti
að lágmarki að leggja L.I.N. til
eftir breytingu laga.“
„Hlutfallið var fyrir breytingu
laga 66 prósent. Báðar stærðir
gerðu ráð fyrir 6 prósent raun-
vöxtum á lánum sem sjóðurinn
tekur en þeir eru í raun 9 prósent.
Jafnframt get ég ekki séð að gert
hafi verið ráð fyrir meiri afföllum
eldri námslána eins og eðlilegt
hefði verið að gera. Ég tel því að
Bókaverö lækkaði iim áramótin!
bók/UðL /túdervtÖL
hefur farið fram í öllu háskóla-
samfélaginu í kjölfar niðurskurð-
ar. „Það er nauðsynlegt að breyta
þessari lagagrein í anda tímans,“
sagði Sveinbjörn. Hann telur að
flestir séu hlynntir því að gefa
deildum svigrúm til að gera nánari
faglegar kröfur því ekki sé vitað
hvernig stúdentsprófið breytist.
„Þetta er fyrst og fremst til að
deildir geti skilgreint og staðið við
byrjunarskilyrðin eða forkröfurn-
ar.“
Fjöldatakmarkanir og form
þeirra verða umdeild atriði. Svein-
björn benti á að í dag eru átta
dæmi um slíkar takmarkanir, í
heilbrigðisgreinunum og í félags-
vísindadeild. „Lögin í dag kveða á
um að engar takmarkanir skuli
gera en svo er ákvæði um að nán-
ari ákvæði megi selja í reglugerð.
Það ákvæði er svo notað til beinna
fjöldatakmarkana." Sveinbjörn
telur hreinlegra að lögin segir að
takmarka rnegi fjölda vegna á-
kveðinna atriða og banni þá jafn-
framt beitingu þeirra af öðrum á-
stæðum.
Svarthvít umræða um
fjöldatakmarkanir
Fjöldatakmarkanir gætu kom-
ið til vegna aðstæðna sem Háskól-
inn réði ekki yfir, til dæntis pláss-
um á kennslusjúkrahúsum. En
fjöldatakmarkanir gætu líka kom-
ið til vegna aðstæðna sem Háskól-
inn réði yfir, til dæmis peningaað-
stæðna. Sveinbjörn tók sem dæmi
að ef skyndilega fjölgaði margfalt
Sveinbjörn Björnsson, há-
skólarektor, vill skýrari laga-
ákvæði um það hvenær beita
megi fjöldatakmörkunum og
þá einnig hvenær það sé ó-
heimilt.
í einhverju fagi þá gæti Háskólinn
viljað stoppa það því peningamir
væru betur komnir í einhverjum
öðrum verkefnum. Hann nefndi að
hugsanlegt gæti verið að grípa til
tímabundinni takmarkana ef mikl-
ar sveiflur ógnuðu kennslugæð-
um. Að öllu jöfnu væri fagið opið
fyrir öllum.
„Harðasta hugmyndin er svo
fyrirskrifaður fjöldi stúdenta í
hverri námsgrein. Sú hugmynd á
ekkert fylgi hér í Háskólanum, ég
hef ekki heyrt í neinum sem er
fylgjandi henni. Ég vona bara að
umræðan verði ekki svarthvít, tak-
ntarkanir gegn engum takmörkun-
um,“ sagði Sveinbjörn Björnsson,
háskólarektor, að lokum.
framlag ríkisins sé ekki nægilega
hátt.“
Þær breytingar sem gerðar
hafa verið á lögum og reglum um
L.Í.N. áttu að spara sjóðnum 550
milljónir en ljóst er að sparnaður-
inn verður meiri vegna fækkunnar
lánþega. Þær skerðingar sem urðu
á námslánum vorið 1991 áttu að
minnka fjárþörf L.Í.N. um 750
milljónir. Veitt námslán árið 1991
voru u.þ.b. 4.200 milljónir króna
og hefðu orðið u.þ.b. 4.800 millj-
ónir á síðasta ári ef ekkert hefði
verið að gert. Ríkisstjórnin hefur
því í raun lækkað veitt námslán
um u.þ.b. 1.600 milljónir frá því
hún tók við völdum sem er um
þriðjungs lækkun.
SAÍS
m l mstiman
LANDSBANKI
N • A • M • A • N
Landsbanki íslands auglýsir nú fjórða árið í röð eftir
umsóknum um NÁMU-styrki. Veittir verða 7 styrkir.
íl] Einungis aðilar að NÁMUNNI, námsmannaþjónustu
Landsbanka íslands, eiga rétt á að sækja um þessa
styrki.
[2j Allir þeir sem gerst hafa félagar í NÁMUNNI fyrir
15. mars 1993 eiga rétt á að sækja um styrk vegna
þessa námsárs.
IU Hver styrkur er að upphæð 150 þúsund krónur. Þeir
verða afhentir í apríl 1993 og veittir NÁMU-félögum
skv. eftirfarandi flokkun:
2 styrkirtil háskólanáms á íslandi, 2 styrkirtil náms
við framhaldsskóla hérlendis, 2 styrkir til fram-
haldsnáms erlendis og 1 styrkurtil listnáms.
[4] Umsóknum ertilgreini námsferil, námsárangur,
heimilishagi og framtíðaráform, skal skilað til Lands-
banka íslands eigi síðar en 15. mars næstkomandi.
[5] Umsóknir sendist til:
Landsbanki íslands, Markaðssvið
b.t. Gunnbjörns Þórs Ingvarssonar
Bankastræti 7, 155 Reykjavík
L
Landsbanki
íslands
Banki allra landsmanna