Fálkinn - 14.12.1929, Blaðsíða 14

14
FÁLKINN
Lóðrjett:
1 þrautaljettir, 7 skáldskapur, 13
frægt fjallaland, 14 svik, 16 vera
framsett, 18 er ekki (fornt), 20 lag-
færa, 22 staka, 23 oss, 25 gabb, 26
forsetning, 27, hraðar, 29 strjúka, 30
natrium, 31 litur, 32 fóðra, 33 timabil,
35 tímaeining, 36 atlot, 39 skömm, 41
horfur, 42 sorg, 43 lífræn steintegund,
46 afkvæmi gamalær, 49 vann tóvinnu,
50 tónn, 51 votlendisgróður, 53 frá
jeg, 54 atviksorð, 55 bænabókarfær, 57
mælskusnild, 60 hjelt á burt, 61 litur,
63, gjaldi, 64 ótamin, 65 ekki þessir,
67 bljóð, 68 upphrópun, 69 meina, 71
þakskegg, 73 skekja, 74 hundar.
Lár jett :
2 borðaður, 3 fiskur, 4 fótlivöt, 5
kyrð, 6 matur, 7 lesa illa, 8 limur, 9
timabii, 10 bibliunafn, 11 selamóðir-
in, 12 sár, 15 heyrist oft hjá gull-
siniðum, 17 mannsnafn, 19 menntun-
arstofnun, 21 byrðar, 23 fjall, 24 sól-
guð, 27 isllur, 28 er sá sem lifir á ó-
ræktaðri jörð, 31 sífelt, 34 —strika,
37 steinveggur, 38 gljúfur, 39 dýra-
leifar, 40 hreýfing, 43 kalsinn, 44 far-
artálmi, 45 spendýr, 47 drykkur, 48
hundur, 51 prúðbúa, 52 limur, 56
meiddar, 58 drykkur, 59 tónn, 60
þreifa, 62 geiri, 64 sjúk, 66 fljótræði,
68 þrá, 70 sakti, 72 tónn.
KROSSGÁTA nr. 36.
HREINAR LÉREFTSTUSKUR kaupir háu verði
næstu daga — PRENTSMIÐJAN GUTENBERG
Ýmsar leiðir eru til þess að sýna
mótþróa, svo sem kröfugöngur, svelti
og margt fleira, en póstmennirnir i
Kovno i Lithauen hafa reynt leið, sem
áreiðanlega hefir aldrei verið reynd
áður, til þess að koma fram kröfum
sínum um launabætur. Þeir hafa neit-
að að láta raka sig og ldippa, þangað
til stjórnin gefi eftir að bæta kjör
þeirra. Gera þeir ráð fyrir, að bæjar-
búum þyki svo leitt að sjá alskeggj-
aða póstmenn með sítt hár, að allir
muni leggjast á eitt um, að knýja
fram launabæturnar. Nú er að sjá
hvort þetta dugir — og dugi það þá
má ganga að því visu að póstmenn i
öðrum löndum feti í fótspor þeirra.
Því póstmenn eru taldir illa launaðir
víðast hvar í heiminum.
Mustafa Kemal Pasha hefir nýlega
stigið nýtt spor í áttina til þess, að
greiða Evrópumenningunni brautir i
Tyrklandi. Hefir liann ákveðið að
arabiska og persneska — þau tvö mál-
in sem eru undirstaða allra helstu
bókmenta í Vestur-Asiu — skuli eigi
framar kend í skólunum i Tyrklandi.
En í þeirra stað skuli latína og gríska
kend i skólunum því þau mál sjeu
lykill þeirrar menningar, sem Tyrkir
vilji eignast. Líka á að kenna enskn.
9 kom hann til morgunverðar og stuttu síðar
komu Forseti og Eunice. Þau hlustuðu með
eftirtekt á sögu hans.
— Þetta er eithvað skrítið, drengur minn,
sagði Forseti dræmt. En auðvitað stendur
þetta í sambandi við för þína til vinar okkar
í Latiníu. Jeg get enn ekki sagt hvernig, en jeg
kemst fljótt að því. Jeg ætla að fara með þjer
á stöðina þegar þar að kemur.
— Já, en finst ykkur þetta ekki óttalegt,
sagði Eunice. — Hann hefði getað drepið þig
með skammbyssunni.
— Jeg skal játa, að mjer hætti að standa
á sama, þegar hann náði upp skammbyssunni,
svaraði Hugh, en hinsvegar náði jeg í úlflið
hans, svo að hann gat tæplega miðað rjett, og
eftir útliti hans að dæma hefði hann gert það
hefði hann getað.
— Ef hann er sá, sem jeg held, sagði For-
seti, — færi hann ekki að verja sig. Ríkis-
stjórnir borga sínum sendlum, en verja þá al-
drei.....Halló, drengur minn, hvernig er
heilsan? Síðustu orðunum var beint til Ame-
ríkumannsins, sem kom inn í þessu bili. —
Komið með stólinn jðar hingað og setjist hjá
okkur. Nóg er rúmið. Ameríkumaðurinn
heilsaði þeim hjartanlega, þakkaði Forseta
fyrir boðið og settist niður.
— Það hefir komið dálítið fyrir vin okkar
Valentroyd í nótt, hjelt Forseti áfram, og sagði
siðan Amerikumanninum upp alla söguna. —
Morgunverðurinn var hinn fjörugasti, og
stundu síðar fóru Forseti og Hugh áleiðis til
lögreglustöðvarinnar og skildu hin tvö eftir.
Áður en Hugh skrifaði undir kæruskjalið,
bað Forseti um leyfi til að sjá fangann, og
sökum stöðu sinnar í mannfjelaginu, fjekk
hann leyfið tafarlaust. Þegar komið var að
manninum, kannaðist Hugh þegar við hann
aftur, en tók eftir því um leið, að hann og
Forseti litu hvor á annan eins og þeir þekt-
ust, en ekki mintist samt Forseti á það einu
orði. Var síðan farið aftur með manninn, sem
kvaðst heita John Smith.
— Á jeg ekki að lcæra hann? spurði Hugh.
— Vitanlega, drengur minn. Við getum
ekki þolað að fólk sje að snuðra í svcfnher-
bergjum okkar á nóttunni, finst yður það,
lögreglustjóri?
— Alls ekki, lávarður minn, svaraði hinn,
kurteislega. Hann heyrði þegar á Forseta, að
hann vildi ekki láta náungann sleppa vel. —
Og þetta verður alvarleg ákæra — morðtil-
raun — hvorki meira nje minna
— Auðvitað, sagði Forseti við Hugh, þegar
þeir voru farnir út. En, sannleikurinu er nú
samt sá, að þjer getið ekki fylgt málinu fram,
af þeirri einföldu ástæðu, að þjer verðið ekki
hjerna áfram. Við þurfum að fara af stað í
dag og hafa unga Ameríkumanninn með okk-
ur. En hinn náungann þekki jeg — yður furð-
ar víst á því?
— Ekki beinlínis, svaraði Hugh. — Jeg
þóttist sjá, að þið könnuðust hvor við annan,
þótt ekki segðuð þið neitt.
— Alveg rjett, hann var áður í breska hern-
um — hálfgerður ræfill, þótt hann væri góð-
ur hermaður —■ heitir rjettu nafni Humphries.
Hann er nú í þjónustu erlends ríkis og mig
skal ekki furða þótt hann vilji gjarnan fræð-
ast eitthvað um okkur.
Er hann kannske í þjónustu Latiniu? spurði
Hugh, forvitinn.
— Nei, hjálpi oss guð. Hans líkar eru ekki
í háu gengi hjá alræðismanninum. Hann
þjónar andstæðingunum, og reynir að hefna
sin á honum. Þegar við erum búnir að láta
alræðismanninn blæða svo sem tvisvar, getur
vel verið, að við með lagi, getum selt eitthvað
hinumegin.
— En verður þá njósnarinn látinn laus, ef
jeg kem ekki aftur?
— Sei-sei-nei, flýtti Forseti sjer að svara.
Þjer verðið að hitta yfirvöldin aftur í dag og
svo ætla jeg að tala við lögreglustjórann svo
lítið beri á, og jeg býst við, að hann láti segj-
ast, og eins geta mennirnir, sem björguðu yð-
ur, sagt eitthvað. En hvernig sem veltist, verð-
ur hann að dúsa inni í nokkrar vikur, og það
er einmitt okkur hentugt. En, meðal annara
orða, gefið yður sem mest að Stokes. Jeg ætla
að segja honum að við verðum að fara af stað
í dag.
Allar þessar fyrirætlanir Forseta voru
framkvæmdar nákvæmlega eins og eftir
klukkunni. Hugh hitti yfirvöldin og gaf þær
upplýsingar, er hann gat, og tók síðan frest
i málinu. Ameríkumaðurinn „ætlaði að deyja
úr kitlum“ eins og hann komst að orði, við
tilhugsunina um skemtiferðina, og sjerstak-
lega átti það vel við hann að leggja af stað
fyrirvaralaust. Síðan voru reikningarnir
greiddir og farangurinn settur i járnbrautar-
lestina, og um kl. 2 var hópurinn kominn á
skip í „Valinn“.
— Við förum af stað kl. 8, sagði Forseti,
Hugh til mikillar undrunar, því svo mikill
asi virtist hafa verið á honum, að Hugh hjelt,
að af stað skyldi farið tafarlaust. En Forseti
virtist vera að bíða eftir einhverju. Hann var
að skjótast út úr salnum og líta í áttina til
lands, á hjer um bil hálftíma fresti. Kl. 5 sást
bátur nálgast og Forseti stóð við uppgönguna
er farþeginn þaðan kom. Síðan talaði hann í
nokkrar mínútur við manninn, sem hafði
komið. Maðurinn var einkennilegur útlits. —
Hann var klæddur í fornleg, dökk föt, og
hefði getað verið eitthvað milli fertugs og sex-
tugs. Augun voru lítil og hvöss og hárið þunt
og sítt. Hann hringsneri hattinum milli handa
sjer meðan hann talaði við Forseta. Erindi
hans virtist vera mikilvægt, því þegar For-
seti sneri sjer frá honum og hinn gekk aftur-
ábak niður tröppurnar, sá Hugh, að Forseti
hleypti brúnum og virtist vera í vondu skapi.
Forseti kom nú til hinna og sagði: — Jeg
þarf að fara í land áður en við leggjum af
stað. Valentroyd, viljið þjer gera svo vel og
koma með mjer. Svo getið þið tvö hin skemt
hvort öðru á meðan. Hann brosti vingjarnlega
urn leið og hann sagði síðustu orðin við Ame-
ríkumanninn og Eunice.
Hugh fór í land með Forseta, en er hann
kom í bátinn tók hann eftir því, að auk vana-
legs mannafla sátu tveir hásetar frammi i, er
voru í landgönguklæðum. Þegar komið var að
landi, sagði Forseti: — Við þurfum að fara
á dálítið varasaman stað, en ykkur er öllum
óhætt. En gætið þess, að þegar við komum i
þröngu göturnar og þurfum að fara gegnum
mannþröng, skulum við ganga i halarófu, og
fylgið mjer fast eftir.
Hugh tautaði eitthvað til samþykkis, sem
varla heyrðist, enda voru þeir nú þegar komn-
ir inn í þrönga götu. sem var full af háværu
fólki. Hjer og hvar voru þröngar dyr inn i
veggina og öðru hvoru ruddist fram klyfjaður
asni og með honum einhver óhreinn Islams-
sonur, sem öskraði eitthvað um vörur sinar
hárri röddu, eða þá bölvaði asnanum, eða
þeim, sem afþölckuðu vörur hans. Forseti
gekk gegnum þessa æð borgarinnar, eins og
ekkert væri um að vera. Hann skifti sjer ekk-
ert af bónum betlaranna — en þarna virtist
hver maður vera betlari. Lengra og lengra
fóru þeir inn í þann borgarhluta, sem inn-
fæddir menn eingöngu byggja. Hugh giskaði