Fálkinn - 08.02.1930, Blaðsíða 7

F Á L K I N N
7
AST ARDISIN
Eftir EMILE ZOLA.
Heyrirðu hvernig regnið lem-
ur gluggana, Nanon? Heyrirðu
vindinn andvarpa i göngunum?
Veðrið er hræðilegt. Aumingj-
arnir standa skjálfandi við hlið
ríku mannanna, sem dansa fyrir
innan í björtum herbergjum,
iýstum gullnum ljósakrónum.
Smeigðu þjer úr gólfskónum.
Komdu og sestu á hnje mjer í
bjarmanum frá arninum. Legðu
glingrið til liliðar. Jeg ætla að
se§ja þjer fallegt æfintýri í
kvöld.
Einu sinni í fyrndinni, Nan-
on, stóð fornt vígi á fjallstindi.
Það var skuggalegt og óárenni-
legt á að líta. Það var alsett turn-
um og virkisgörðum og járn-
reknum vígishurðum með þung-
um keðjum, sem glamraði í.
Hermenn klæddir stáli frá hvirfli
til ilja stóðu vörð á brjóstvirkj-
unum dag og nótt. Húsbóndinn,
Enguerand greifi tók aðeins her-
mönnum opnum örmum. Þú
mundir liafa skolfið af ótta eins
°g Odetta frænka hans, ef þú
befðir liejTt gamla stríðsmann-
mn skálma um langar svahrnar,
Og Odetta var guðlirædd og in-
(læl stúlka. Iiefirðu nokkurn-
tíma sjeð páskablóm meðal
brennigrasa og villirósa, þegar
sólin kyssir fyrst á morgnana.
Odetta var þannig. Hún var lijá
Hænda sínum meðal ruddalegra
bermanna. Hvert skifli, er hún
sá frænda sinn, hætti hún
skyndilegá að leika sjer og augu
bennar fyltust tárum. Hún var
°rðin stór og fögur. Hún and-
varpaði oft og bar óljósa þrá í
brjósti eftir einhverju, hún vissi
ekki hverju. Altaf er Enguer-
and greifi kom i ljós var hún
gripin óumræðilegum ótta. Her-
bergið liennar var í afskektum
turni kastalans. Hún eyddi tím-
anum með þvi að sauma fána.
bbin fann frið i því að biðja til
Ouðs og horfa út um gluggann
a skrúðgrænt landslagið og blá-
an liimininn. Hve oft hafði hún
ekki farið upp úr rúminu út að
glugganum, til þess að horfa á
stjörnurnar. Hve oft liafði ekki
bugur þessa sextán ára barns
Hogið út í ómælisgeiminn og
spurt stjörnurnar, hvað það væri,
sem gengi að sjer. Hana langaði
stundum, til þess að faðma
gamla frænda að sjer, eftir þess-
ar svefnlausu nætur og óljósu
ástarþrá, sem var að vakna. Stutt
svar eða illilegt augnatillit fjötr-
ubi hana og hún tók nálina á
ný dauðhrædd. Þú vorkennir
veslings barninu, Nanon: hún
'ar eins og nýútsprungið ilm-
andi blóm, þegar enginn tekur
c'ttir ilmi þess nje indisþokka.
Eag nokkurn sat vesalings 0-
ltnIta við gluggann sinn og var
að liorfa á tvær dúfur, sem voru
á flugi. Þá heyrði hún þýða rödd
langt fyrir neðan sig, við rætur
kastalaveggsins. Hún lialláði sjer
út og sá fagran svein. Hann söng
og bað íbúa vígisins um gistingu.
Þótt hún hlustaði, gat hún ekki
greint hvað liann sagði. Henni
varð þungt, er hún lieyrði liina
þýðu rödd hans, og tárin runnu
liægt niður kinnarnar og niður
á marjorangrein, er hún hjelt á
í hendinni.
En virkisliliðin opnuðust ekki
og hermaður kallaði frá brjóst-
virkinu:
„Farðu burtu. Hjer hafa að-
eins hermenn aðgang“.
Odetta lijel.t áfram að l.orfa
út um gluggann.
Hún ljet blómið detta, sem
var vökvað tárum hennar. Það
fjell við fætur söngvarans. Hann
leit upp og er hann sá hið fagra
hár stúlkunnar, kysti hann grein-
ina og sneri síðan burtu, en leit
við i hverju spori. Er hann var
úr augsýn, baðst Odetta fyrir
lengi. Hún þakkaði guði, þótt
hún vissi ekki fyrir hvað. Hún
var sæl, þótt liana grunaði ekki
ástæðuna fyrir sælunni. Hana
dreymdi fallegan draum næstu
nótt. Hún sá aftur marjoram-
greinina, sem hún hafði látið
falla til unga mannsins. Út úr
blöðunum, sem bærðust dálítið
steig ofurlítil álfkona. Hún hafði
Ijósrauða vængi, kórónu úr
munablómum og siðan, grænan
kjól, það er htur vonarinnar.
„Odetta“, sagði dísin, hug-
lireystandi. „Jeg er ástadísin. Jeg
sendi unga sveininn Lois til þín
í morgun — unga manninn, með
hrífandi röddina. Mig langaði til
þess að þerra tárin þin, er jeg
sá þau. Jeg fer um heiminn og
leita uppi einmana mannverur,
og sameina þá sem andvarpa í
einveru. Jeg heimsæki jafnt kofa
hirðingjans og liöfuðból lávarð-
arins og stundum finst mjer
hæfilegt að sameina smalaprik
hirðingjans og veldissprota kon-
ungsins. Jeg strái blómum á
braut þeirra, sem jeg vernda. Jeg
tengi þá unaðsböndum, svo
hjörtu þerra slá af fögnuði.
Heimkynni mitt er í skrúðgres-
inu á skógarstígum og á veturn-
ar er jeg í logum arinsins og í
herbergjum manns og konu.
Blíða og lcossar eru ætíð i för
með mjer. Gráttu ekki framar
Odetta, jeg er ástadísin, og kom
til að þerra tár þín“.
Þá hvarf hún aftur imr i blóm-
ið, sem lokaðist og varð að
venjulegum blómknappi.
Þú veist auðvitað, Nanon, að
ástadísin er til í raun og veru.
Sjáðu hvernig liún dansar á
heimili okkar og vorkendu vesa-
lingunum, sem trúa ekki á hana.
Næsta morgun er Odetta vakn-
aði skein sólin inn í herbergið til
liennar. Fuglasöngur náði upp í
háa turninn liennar og ilmandi
morgunsvalinn ljek sjer að ljós-
um lokkunum. Hún fór á fætur
ánægð og söng allan daginn. Hún
vonaði að spádómur dísarinnar
myndi koma fram. Öðru hvoru
athugaði hún umhverfið ná-
kvæmlega. Hún brosti, er hún
sá fuglum bregða fyrir. Fann
hún þá einhverja sælu og klapp-
aði saman lófunum af gleði.
Um kvöldið fór hún inður í
stóra salinn. Riddari nokkur sat
hjá Enguerand greifa og hlust-
aði lotningarfullur á mál lians.
Odetta settist fyrir framan eld-
inn og tók til að vinna. Þar suð-
aði engispretta.
Odetla skotraði augunum við
og við frá vinnu sinni til ókunna
riddarans. Þá kom liún auga á
marjorangrein, sem hann lijelt
fast í liendi sjer. Þekti hún nú
Lois af henni og hinni þýðu
rödd hans. Hún lirópaði næst-
um upp yfir sig af fögnuði. Laut
liún fram á við að logunum, til
þess að hylja roðann og skaraði
í með löngum járnskörungi. Log-
arnir hlossuðu upp, og skyndilega
spratt ástardísin brosandi út úr
þeim. Hún liristi neistana af
græna silkikjólnum; þeir voru
eins og gullkorn, -— og fór inn
i stóra salinn. Greifinn sá hana
ekki. Hún tók stöðu fyrir aftan
unglingana, en gamli liermaður-
inn hjelt áfram að segja ítarlega
frá hræðilegri baráttu við trú-
leysingja. Disin sagði í hálfum
hljóðum:
„Þið eigið að elska hvort ann-
að hörnin mín. Lofið, gamla
manninum að lifa i minningun-
um um æskuna og segja lang-
ar sögur hjá eldinum. Látið koss-
ana vera eina hljóðið, er rennur
saman við snarkið í eldinum.
Seinna verður nægur tími til þess
að minnast liðinna unaðsstunda
og draga úr sorgum ellinnar.
Þegar menn elska sextán ára, er
orðum ofaukið: eitt augnablik
meira en ótal orð. Elskið hvort
annað börnin góð og lofið ell-
inni að masa“.
Þá breiddi hún út háða væng-
ina og skýldi þeim, svo að greif-
inn sá þau ekki. Hann var að
segja frá því, þegar Giralda drap
risann Buch járnliaus með þunga
sverðinu sínu, í einu höggi, og
sá ekki þegar Lois þrýsti fyrsta
kossinum á enni Odettu. Nanon,
nú verð jeg að segja þjer um
fögru vængina ástardísarinnar.
Þeir voru eins gagnsæir eins og
gler og fíngerðir eins og flugu-
vængir. Þegar elskendur eiga á
hættu að sjást, vaxa þeir og
vaxa og verða svo þykkir og ó-
gagnsæir að þeir varna því, að
nokkuð sjáist gegnum þá, og
enginn lieyrir kossana. Gamli
maðurinn lijelt því áfram að
segja undursamlegu söguna,
meðan Lois ljet vel að hinni
íögru Odettu, i viðurvist gamla
greifans slæma.
Herra trúr, það voru dá-
samlega fallegir vængir. Mjer
er sagt að ungar stúlkur finni þá,
og fleiri en ein hefir hulið sig
með þeim fyrir afa og ömmu.
Er það ekki, Nanon?
Jæja, loks lauk greifinn löngu
sögunnni, og dísin hvarf aftur
inn i eldinn. Lois þakkaði gest-
gjafa sínum, sendi Odettu
kveðjukoss og fór. Henni leið
svo vel að um nóttina dreymdi
liana blómum skrýdd fjöll og
lýst ótal stjörnum, og liver þeirra
var þúsund sinnum slcærari en
sólin.
Morguninn eftir fór liún niður
í garðinn og reikaði frá einum
laufskálanum til annars. Her-
maður stóð i einum þierra. Hún
kinkaði til hans kolli og var i
þann veginn að lialda áfram, er
hún tók eftir marjoramgrein,
sem var vætt tárum í hendi hans.
Þekti liún þá Lois. Hann var
kominn til vígisins í nýju dul-
argerfi. Hann ljet hana setjast á
grasbala, nálægt lind einni. Þau
störðu liugfangin hvort i augu
annars, af því að fá að sjást i
dagsljósinu. Fuglarnir sungu, og
elskendurnir fundu að ástardis-
in hlaut að vera á sveimi nálægt
þeim. Jeg ætla ekki að segja þjer
alt, sem gamla eikitrjeð gætna
heyrði þennan dag. Það var gam-
an að sjá sveininn og meyna
sitja og masa saman klukku-
stund eftir klukkustund. Svo
lengi sátu þau, að einn fuglinn
hafði nægan tima til þess að
byggja sjer lireiður í runna
skamt frá.
Skyndilega heyrðist þungt
tótatak Enguerand greifa á veg-
inum í garðinum. Ástvinirnir
skulfu, en vatnið i lindinni ýfð-
ist og upp úr silfurtæru vatninu
reis disin brosandi. Hún smeigði
sjer milli greifans og þeirra og
breiddi vængina yfir þau. Greif-
inn var steinhissa að heyra radd-
og sjá samt alls engan.
Dísin hafði vinina sína í fang-
inu og sagði þýðlega i hálfum
hljóðum:
„Jeg vernda ástina, og loka
augum og eyrum þeirra, sem
ekki elska framar. Verið óhrædd
börnin góð, elskið livort annað
í þessu yndislega sólskini, á þess-
um stígum, lijerna við lindina og
hvar, sem þið kunnið að vera.
Jeg er með ykkur og gæti ykk-
ar. Guð hefir sent mig meðal
mannanna, og þeir sem hæðast
að helgum hlutum, skulu aldrei
ónáða ykkur. Guð gaf mjer
þessa fögru vængi og sagði:
„Farðu og láttu ungu lijörtun
gleðjast!“ Elskið hvort annað,
meðan jeg gæti ykkar.
Síðan flögraði liún burtu og
strauk döggina af laufinu (á
henni nærðist lmn) og tók 0-
dettu og Lois með sjer. Þau vöfð-
ust örmum.
Þú munt spyrja, hvað elsk-
endurnir gerðu næst? Jeg þori
varla að segja þjer það, jeg er
hrædd um að þú trúir mjer ekki
Frh. á bls. 14.