Fálkinn - 20.09.1930, Blaðsíða 6

6
F A L K I N N
Iljer er skáli i Cervantes-húsinu, sem reist hefir veriö til minningar um
skáldiö.
heim til Spánar. Hafði vistin i
Alsír spilt mjög heilsu hans og
lífsþreki. En eigi að síður hefst
hann nú lianda og tekur til ó-
spiltra málanna við skáldskap-
inn, sem ávann lionum sess með-
al frægustu höfunda heimsins.
Sumt sem hann ljet frá sjer
fara var enginn fyrirmyndar-
slcáldskapur og eiginlega hefir
ekkert af ritum hans náð frægð
erlendis nema Don Quixote. En
í Spáni les almenningur enn í
dag ýms önnur rit hans.
Hinum æfintýralega lífsferli
Cervantes var engan veginn lokið
með þrælkunarvistinni í Alsír.
Hann gat alls ekki haft lífsupp-
eldi af ritstörfum sínum og því
sótti hann um embætti og varð
að lokum konunglegur skatt-
lieimtumaður í hjeraðinu La
Manclia í Kastilíu. En þar gerði
liann sig sekan í sjóðþurð og
var settur af og fjekk aldrei em-
bætti eftir það. Mættu honum
nú margar raunir og átti hann í
sífeldri baráttu við sult og ör-
birgð uns hann loksins komst til
Madrid árið 1608. Ríkur maður
sem mat skáldskap hans mikils
Þessi mynd er af einni vindmyllunni
í La Mancha. Svona vindmyllur voru
það, sem Cervantes Ijet Don Quixote
berjast við.
tók hann að sjer og sá honum
fyrir öllum nauðsynjum það sem
eftir var æfinnar og nú gat Cer-
vantes loks unnið að hugðarefn-
um sínum i friði.
Þegar til Madrid kom hafði
hann skrifað allmikinn hluta
skáldsögunnar Don Quixote,
söguna um riddarann aumkun-
arverða og vopnsvein hans,
Sancho Panza. Tilgangur sögu
þessarar var sá, að skopast að
riddarasögum miðaldanna og
riddarakvæðum, en til þeirra
hókinenta þekkja menn mikið
hjer á landi, því að þær liafa
verið endursagðar og færðar i
letur á íslensku máli, margar
hverjar. Og jafnframt kemst höf-
undurinn ekki lijá þvi að skop-
ast að aðalsmannaveldinu. Svo
meistaralega hefir Cerventes tek-
ist að ná tilgangi sínum að óliætt
er að segja, að aldrei hafi verið
samin betri skoplíking á nokk-
urri tegund skáldskapar en þessi
bók lians, enda vakti liún brátt
athygli. Fyrri hluti bókarinnar
kom út árið 1605 i Madríd og
var bókin keypt meira en dæmi
voru til um nokkra bók aðra á
þeim tíma. En seinni hlutinn
kom ekki á prent fyr en nokkr-
um árum eftir dauða Cervantes.
Don Quixote er áreiðanlega í
flokki þeirra klassisku bókmenta
sem lengst lifa. Nýjar og nýjar
útgáfur koma sífelt af sögunni
á öllurn menning
armálum (nema
íslensku, sem sag
an hefir aldrei
verið þýdd á, þó
undarlegt megi
virðast) og eru
lesnar af kynslóð
eftir kynslóð. —
Nafnið Don
Quixote er kom-
ið inn í flest
tungumál og
táknar ofurmenn
ið misskilda, hug-
. sjónagarpinn .
mikla sem skift-
ir sjer jafnan af
því sem ekki
kemur honum
við. Ofurmennið
—- í eigin Ndtund
en engra annara,
Mennina sem
berjast við vind-
myllur.
Cervantesgatan i Toboso.
Araerískir ferðamenn eyða að jafn-
aði 60 miljónum dollara árlega í
Norðurálfu. Mestu eyða þeir að sögn
í Paris.
Konungur Bretlands hefir að stað-
aldri 60 hesta á gjöf i hesthúsi sínu.
Fyrir 150 árum smíðaöi Frakkinn
Joseph Cugnot eimknúna hifreið,
sem ók á tannhjólum. Við eina til-
raunina með þetta fyrirtœki varð
hann fyrir því óhappi að mölva gat
á borgarmúrinn í Paris og lenti i
fangelsi fyrir vikið, en vagninn var
aldrei reyndur framar.
Dýrasti bíll í heimi er sá, sem
Maharahinn í Bharatpur ljet byggja
handa sjer til veiðiferða nýlega.
Hann kostaði allslaus (það er: hreyf-
ill, grind og. hjól) • 130.000 krónur.
-----------------x---
Bifreiðar Englandskonungs hafa nú
fengið sjerstakt horn, setn gefur frá
sjer fimm mismunandi hljóðmerki.
Verða allir lögregluþjónar að þekkja
þessi hljóðmerki,’ svo að þeir geti
látið önur ökutæki rýma fyrir kon-
ungsvögnunum i tæka tið.
----x----
í kvennfangelsi einu í Englandi
hefir sú nýlunda verið tekin upp,
að speglar eru látnir vera í hverjum
klefa. Hefir þetta vakið.mikinn fögn-
uð hjá föngunum. Það er ein af kon-
unum á þingi Breta, sem hrundið
hefir þessu nýmæli i framkvæmd.
----------------x----
Sagt er að hinn frægi yngingar-
læknir, Steinach prófessor hafi nú
búið til vökva einn, sem er unninn
úr heila og mænu ýmsra dýra, og hafi
þau áhrif, að allar taugahræringar
mannsins verði 6—8 sinnum harðari
en venjulega, án þess að krampi
hljótist af. Hyggja menn að þetta sje
óbrigðult meðal til þess að marg-
falda afköst mannsins og muni jafn-
framt vera örugt læknislyf við ýms-
um tegundum geðveiki.
ZARO AGA
ELSTl MAÐUR EVRÓPU.
Tyrkneski eyrarvinnumaðurinn
Zaro Aga frá Stambul er 160 ára
gamall. Nýlega er hann lagður upp
i ferðalag til Ameríku, boðinn þang-
að af bindindisfjelagi einu í New
York en jafnframt ætla amerikönsk
kvikmyndafjelög að nota sjer hann
áður en hann hverfur heim aftur.
Ef trúa má „kirkjubókum“ Tyrkja
— en þær eru ef til vill glataðar og
gloppóttar — er Zaro Aga fæddur
1770, hefir verið giftur fjórtán sinn-
um og átt 65 börn. Hann er fæddur
i bæ einum i Kákasus og var faðir
hans hermaður og hestar og byssur
voru fyrstu leikföng Zaro. Varð hann
riddari ágætur og skytta með afbrigð-
um og varði æsku sinni í hernaði.
Þegar Zaro Aga var 35 ára gamall
gekk hann í her Napóleons mikla og
náði brátt undirforíngjastöðu. Talar
Zaro með mikilli virðingu um Napó-
leon, en segir að hann hafi alls ekki
verið „almennur maður heldur son-
ur Satans. En hann hafði mannlega
galla og varð að gjalda þeirra“ segir
Zaro gamli. Þegar her Napóleons
varð að fara úr Egyptalandi fór
Zaro til Korfu og var þar nokkur
ár en fór þá til Kákasus og varð böð-
ull og rækti það starf svo að öllum
líkaði nema þeim sem drepnir voru.
Um sama leyti giftist hann i fjórða
skifti. Zaro man vel eftir frelsis-
stríði Grikkja enda tók hann þátt
í þvi. Eftir byltinguna i Grikklandi
fór hann til Miklagarðs; stóð hann
þá á sextugu. Varð hann þá eyrar-
vinnumaður og brátt mikils metinn
í hóp fjelaga sinna. Zaro var and-
vigur fjölkvæni, en undir eins og
hann misti eina konuna þá tók hann
sjer aðra. Og þó hann væri gamall
orðinn var kvenfólkið vitlaust eftir
honum.
Þegar Tyrkjum og Grikkjum lentí
saman i ófriði 1897 fór hann þegar
í stað í stríðið, þó hann hefði 127
ár að baki. Þegar hann var orðinn
145 ára fjekk Grikki einn hann til
að fara til Parísar og sýna sig fyrir
peninga. Hafði hann mikið upp úr
því. Á þeim árum bar það við, að
hann komst að því að kona hans
var honum ótrú; krafðist hann þá
skilnaðar og fjekk hann og giftist
þegar í stað aftur. Þegar Mustafa
Kemal hjelt innreið sína í Miklagarð
fyrir nokkrum árum reið Zaro Aga
í fylkingu hans; hafði Kemal gefið
honum rauðan hest bráðfallegan og
telur Zaro að sjer hafi aldrei verið
meiri sómi sýndur, enda hafði hann
fengið spánnýjan einkennisbúning
undir þessa alhöfn og sýndu áhorf-
endur honum litlu minni virðing-
armerki en Kemal sjálfum. Ríkis-
stjórnin gerði hann að umsjónar-
manni garða nokkurra í Dolma Bak-
sche. En eftir að Zaro hafði reik-
að nokkra daga um garðana fleygði
hann einkennisbúningi sínum og fór
niður á bryggjuna, sem hann hafði
lengst unnið á, og fór að skipa út
vörum með fjelögum sínum. Og þar
hefir hann verið síðan, alt þangað
til nú að hann fór i Ameríkuför-
ina. Zaro Aga hefir aldrei bragð-
að áfengi og þessvegna bjóða bind-
isfjelögin vestra honum heim. Hann
er raddmaður mikill og er þess
vænst að talmyndin, sem tekin verð-
ur af þessum öldungi, verði ágæt.