Fálkinn - 09.01.1932, Blaðsíða 6

P A L K I N N
0
Þessi brú er á fljótinu Sehou-Chu i Mongólíu. Brúarstöplarnir eru
k'láfar, fýltir meö grjóti en gólfiö hvílir ú strengjum, undfium saman
úr kaðli.
fíkki hefir hugmynd um þessa
deilu, í landi sem Kinverjar
< iga en nágrannarnir eru ekki
eunþá farnir að ágirnast vegna
þess að það hefir svo fá gæði
að hjóða. Og þó halda vísinda-
mennirnir þvi fram, að einmitt
þar muni hafa staðið vagga
mannkynsins. Þá hefir landið
verið hlómlegt land og' sjór þar
sem nú er Gobi-eyðimörkin og
loftslagið þar af leiðandi ekki
eiris þurt og nú er. Þvi að þurk-
urinn er það, sem einna mest
stendur Mongólíu fyrir þrifum.
En sakir hinna afskektu legu
liefir Vestur-Mongólia lítið .haft
að segja af hinu mikla böli, sem
dunið hefir á Kínverjum nær
látlaust síðastliðin tuttugu ár;
ófriði og hungursneyð á víxl, að
ógleymdum hörmungunum, sem
vatnsflóðin hafa orsakað. íbúar
Vestur-Mongólíu hafa ekkert
haft af ófriðnum að segja, og'
hungursneyðin er ekki meiri
nú, én fólk á við að venjast.
Samgöngulaus þjóð á altaf
hungursneyð á hættu og er við
henni búin eins og hverju öðru
böli. En það er nú segin saga,
að náttúruöflin leika mennina
aldrei eins grátt þegar þau eru
ein að verki, eins og þegar
m'ennirjiir sjálfir ganga í lið
með þeim.
Þarna i þessum afkima ver-
aldar býr nægjusöm og friðlát
þjóð, með alt annari menningu
en menn þekkja frá Kína. Hvít-
ir menn sem þangað koma heill
ast af lienni og hera henni vel
söguna. Mennirig hennar svipar
talsvert til menningar Tíbethúa
og trúarbrögðin . eru lík. ()g
þjóðin er algjörlega ósnortin
af þéim hermenskuhuga, sem
gagntekur þær gulu þjóðir, sem
kynst hafa menningunni vest-
rænu. Vestur-Mongólar eru á-
kaflega nægjusöm þjóð og ein-
kennilega barnalegir og trú-
gjarnir og vitanlega ríkja alls-
konar hindurvitni meðal þeirra.
Gin- og klaufaveikin er land-
plága hjá þeim og reyna þeir að
útrýma henrii með særingum
og alls konar fáránlegum at-
höfnum. Þegar pest þessi kemst
í algleyming er öllum stúlkum
í nágrenninu safnað saman;
ldæðast þær í bestu fötin sin og
stíga allskonar villimannadansa
til þess að reka burt liina ó-
hreinu anda, sem valda veik-
inni. Oftast nær er þetta dregið
þangað til veikin er komin á
hæsta stig og fer að draga úr
henni af sjálfu sjer. En vitan-
lega er hreytingin þökkuð sær-
ingunum og dansinum.
Landbúnaður þessara þjóð-
flokka, sem lifa þarna hver út
af fvrir sig, hver í sínum dal
eða milli fljóta, sem ekki verð-
ur komist yfir, með þeim Lækj-
um sem þeir hafa, er einkar ó-
fullkominn. Er hann á líku stigi
nú og húskajmr þjóðanna i
Litlu-Asíu var á Krists dögum.
1'yi‘ir nokkrum mannsöldrum
höfðu kaþólskir Irúhoðar með
sjer kartöflur þurna austur og
settu niður, og hafa þær þrifist
ágætlega síðan og þykja besta
Ijúsilag. Ennfremur er ræktað-
ur maís óg sumstaðar tóhak.
Híbýlin eru hæði litil og ljól.
Gler þekkja þessir inenn ekki,
en nota í stað þess líknarhelg
eða þunnan gagnsæjan ]>appír,
sem þeir gera sjálfir.
En náttúrufegurðinni þarna
er við hrugðið. Þeir fáu hvítu
menn, sem leggja á sig það erf-
iði að heimsækja þessa al'-
skektu þjóðflokka, ljúka upp
einum munni um það, að feg-
Gamlar goðamyndir í musterinu
Tali-fu, i norðvestanverðu Jiinnan-
hjeraði.
urra land hafi þeir sjaldan eða
aldrei sjeð. Og ef nokkurt land
í heimi er laust við ófrið og
kreppu þá eru það íhúar Vest-
ur-Mongólíu, enda þótt þetta
sje svo að segja á næstu grös-
um, alt í kringum þá. Á vand-
ræðatímunum er þeim vörn að
samgönguleý,sinu.
"I hálfhrundu klaustri í nánd við
Trapezunt hefir grískur niunkur
fundið fjölmarga kirkjulega minja-
gripi, sem þar hafa verifi grafnir
af grískum munkum á fyrstu öld eft-
ir Krist. Meðal þessara dýrgripa er
Maríumynd, serii munkarnir full-
yrða, að sje eftir gifSspjallarhánn-
inn I.iikas.
—•—x------
Drengur nokkur úr þorpinu Po-
eni við Jassy hafði strokiS fyrir sjö
árum og alið inanninn meðal ræn-
ingj'a, Um daginn sneri liann heim
leiðis sem ræningjaforingi. í fyrsta
húsinu sem hann kom í inælti hann
roskinni konu. I'að var diml og
hann sló hana þegar með byssu-
skel'tinu. llún fjell niður dauð. Síð-
an kveiklu rreningjarnir í. Sá þá
morðinginn, að það var móðir lians,
sem tá örend fyrir fótum hans.
Varð honum svo mikið um, að hann
gerði tilraun lil að drepa sig. En
hann var tekinn höndum áður og
gaf hann sig lqgregtunni á vald
mótspyrnuláust.
-----x----
Piðtuteikarinn l'ritz Kreisler afl-
urkallaði konsert, sem allir að-
gönguniiðar höfðu verið seldir að.
Ástæðan var sú, að hann l'jekk fregn-
ir um, að rottuhundurinn hans, Rex,
hefði orðið alvarlega veikur. Kreisl-
er var staddur i Montreat, en hund-
urinn i New York. Ferðaðist Kreisl-
er því þegar í stað þangað, en hund-
urinn gal' upp andann, áður en hús-
hóndi hans kom. Kreisler lýsti ]iv:
yfir gagntekinn af sorg, að tiann
gæti ekkert spilað fyrst um sinn.
Rorgari nokkur í Bandaríkjunum,
sem áður hafði getið 8 bö.rn vií
konu sinni, eignaðist þríbura meí
henni l’yrir skemstu. Konan var 42
ára. Vakti það þvi umtal og efa-
semdir meðal læknanna, að svo
roskinn kvenmaður skyldi geta ált
þríbura. Manninum þótti þetta ekk-
erl óeðlilegl. Hann var konu sinni
mjög þakklátur fyrir öll þessi efni-
legu börn. En það kom dálítið annað
htjóð í strokkinn, þegar hann fjekk
að vita, að liann var ekki fa'ðir neins
barnanna. Konan gerði þá játningu,
þegar læknárnir l'óru að spyrjast
l’yrir um harnaeignir hennar, að hún
hafði lekið öll þessi börn af barna-
heimili þar i grendinni. Það komust
samt brátl á sáttir með lijónunum.
Konan varð að skila þríburunum,
en hinum f'jekk lnin að hatdá.
I’il Assisi er fyrstu l’erð páfaris
lieitið, nú þegar hann hefir verið
lá'tinn laus úr Vatikaininu. Meðan
hann dvelst ]>ár, ætlar hann að búa
i hinu gamla Fransmunkaklaustri.
Þar er nú verið að útbúa nýtískn
iliúð handa honum. Hann ættar
að syngja inessu framan við altari,
sem reist er á gröf lieitags Fransisc-
usar í kapellu þar, sem geymdir eru
fjötmargir heilagir dómar og aðrir
merkilegir kirkjugripir.
Fyrir skömmu voru bræður, ann-
ar 8 ára, en hinn 11 ára fluttir á
geðveikrahæli í Wien. Eldri dreng-
urinn hjet Erwin Rak en sá yngri
Franz. Sá síðarnefndi hafði um
morguninn sýnt móður sinni bana-
tilræði. Hann hafði ráðisl á hana
i rúminu og stungið hana með hnífi
i hálsinn, en henni lókst að bjarga
sjer og sárin reyndust ekki hættu-
leg. Litli snáðinn gekst þegar í stað
við, að hann hefði ætlað að myrða
mömmu sína. Þeir höfðu ráðgast
mn það báðir bræðurnir. Þeir þótl-
ust eiga við harðstjórn að búa og
vildu verða frjálsir menn. Þeir ætl-
uðu að lil'a á betli og þjófnaði, þeg-
ar mamma þeirra væri dauð.
-----x----
P'yrir nokkrii síðan málaði ung-
verskur málari mynd af Henry Ford.
Ford var á leið til Iivrópu er hann
sat fyrir. Er myndin var fultmál-
uð sýndi málarinn Ford og konu
hans tistaverkið. En l'rú Ford, sem
leil mann sinn öðrum, auguin en
málarinn, gerði sjer titið fyrir og
krafsaði í myndina og eyðilágði
hana. Málarinn brást reiður við og
krafðist skaðabóta. Hann virti verk
sitt á 2 þúsund puiula. En mála-
færslumaður Fórds vildi aðeins, að
hoinim yrði greitt fyrir efnið. Var
málið svo lagt fyrir enskan dómara.
Hann dæmdi kröfu málarans rjett-
mæta.
angar stúlkur dansa töfradans til jiess að hrekja hurt gin- og klaufa-
veikina.