Fálkinn - 05.11.1932, Blaðsíða 6

i;
F Á L K I N N
Sunnudaoshuoleiðing.
Eftir Pjetur Sigurðsson.
„Þjer skuluö halda hvild-
ardaga mína og bera lotn-
ingn fyrir lielgidómuni
ínínum; jeg er drottinn“.
Fálkinn liefir nú birt tnargar
sunmi(lagshugleiðingar síðan
iiann fyrst hóí' göngu sína. Það
væri ekki úr vegi, að ein þeirra
fjallaði uin sunnudaginn og
helgidagshald þjtVðarinnar. Það
er ínikill munur á lielgi sunnu-
dagsins hjá islensku þjóðinni og
siunum öðrum þjóðum. Sunmi-
dagshelgin er viða lítt sjáanleg
lijá oss íslendingum. Þar með er
þó ekki sagt, að vjer sjeum ver
kristnir en aðrar þjóðir. Hilt er
víst, að það er slórl tjón fyrir
þjóðina að helgidagur ík'hi i ■
fær ekki að njóta sín betur. E ;*• i
svo að skilja, að það sje siðferð-
islega rangt að vinna á sun m-
dcgi fremur en á öðrum dögum
vikunnar. „Enginn dæmi yður
fvrir mat eða drykk, hátíðir
tunglkomur eða hvildardaga4',
segir postuli frelsisins. En þótt
engan beri að dæma fyrir helgi-
daga vinnu, þá er þó ekki þar
með sagt, að helgidagavinnan
skaði ekki líf þjóðarinnar. Helgi-
(iagurinn er einmitt mjög nauð-
synlegur fyrir þrif fjelagslífsins,
fyrir heimilislíf, kirkjulíf og alil
fjelagslíf. Helgidagurinn á að
vera sjerstök blessun fyrir heim-
ilislífið. Hann á að vera vikuleg
hátíð. Þá eiga allir á heimilinu
að vera glaðir og ánægðir. Iieim-
ilisfaðirinnn á að vera laus við
sín daglegu störf og áhyggjur, og
húsmóðirin og vinnulijú, eins
mikið og mögulegt er. All-
ir eiga að vera hreinir og spari-
búnir. Börnin eiga að finna að
nú er hátíð. Getur nokkuð verið
indælla fyrir verkamanninn, en
að fá slíkan hvíldar og hátíðis-
dag, sem gefur honum tækifæri
á að vera með konu shmi og'
aörnum sínum í ró og næði og
njóta hvíldar, friðar og blessun-
ar heimilislífsins. Þesskonar
helgidagshald er einmitt sterk
vörn gegn því, að líf manna
verði alt liversdagslegt og jafn-
vel fátæklegt og dauft. Hann á
að miða til þess að fjölskyldu-
meðlimirnir tengist á ný fastari
liöndum. Hann á að vera lielg-
aður heimiliÁIífinu og 'viðhaldi
hinnar andlegu menningar.
I lelgidagurinn á að vcra dagur
kirkjunnar. Ef þetta vopn er
'egið úr hei.di hennar, verður
sókn hennar erfið. Ef menn
vinna alla daga, verður enginn
l.:mi til neinna andlegra hugleið-
inga nje kirkjuferða, og varla
inm þjóðin verða hraustari nje
auðugri þótt hún hætti að sofa
livila sig, hætti að gefa sjer
tíma til þess að hlúa að heimilis-
lifi og kirkjulífi, ]>ótt menn hætti
að geí'a sjer tíma lil þess að tala
við börnin sín og leika sjer við
þau og vera með fjölskyldu
sinni einn dag i viku. Fyr eða
síðar munuin vjer sannfærast
Sögnin um Rollant.
Þessi mynd ev frá 17. öUl ofi vnr
endurbætt 1S87.
Þeir, sem ferðast liafa um
þýska bæi munu liafa tekið eftir
því hve víða svonefndar Rolands
styttur eru ])ar. Menn liafa fund-
ið skýringu á uppruna margra
slíkra fornra leifa annara, en
lærðu mennirnir eru ekki á einu
máli um það hve gömul sögn-
in um þennan Roland sje eða
hvernig hún liafi orðið til. Sum-
ir vísindamenn telja, að það beri
að líta á þessar styttur eins og
liver önnur menningarsöguleg
minnismerki, en fleiri lialda því
þó fram, að þær liafi verið setl-
ar upp þar sem þing var háð
eða dómar dæmdir, því að ann-
ars væri þær ekki jafn viða og
raun ber vitni. Enn aðrir giska
á, að styttur þessar hafi verið
táknmyndir sjálfstæðis þess bæj-
ar, sem þær voru settar upp i.
Það er einkum i bæjunum í
Norður-Þýisikalandi að ])essar
um ])að, einnig bjer á landi, að
þjóðin býður stórtjón við henn-
ar Ijelcga helgidagshald. Alt sem
sett getur bátíðarblæ á líf manna
er mjög nauðsynlegt fyrir sálar-
legan og líkamlegan þroska
þeirra. Helgidagurinn er einmitl
mjög vel fallinn til þess að setja
sjerstakan blæ á lieimilislíf, og
þar með alt líf þjóðarinnar. Þetta
er langtum þýðingarmeira atriði
en allur fjöldinn gerir sjer grein
fyrir, og það aðeins frá menn-
ingarlegu sjónarsviðii, þótt trú-
mál komi þar hvergi nærri.
myndir eru algengar. Til dæmis
er ein al' þeim frægustu af þeim
í Rremen. En viða eru þær liorfn-
ar, þar sem sannanir eru fyrir
um að þær hafi verið til, eins og
til dæmis i Berlín, Hamborg og
Sljesvík. Líkneskið er ávalt lát-
ið vera með sverð í bendi og
styður það þá skoðun, að það
eigi að tákna, að þingstaður sje
])ar sem það er reist.
Þegar kemur fram á 13. öld
eða í byrjun 14. aldar er byrjað
að selja þessar styttur í samband
við sögulega persónu, Roland
eða Rollant markgreifa í Bre-
tagne, einn af helstu hershöfð-
ingjum Karls mikla. Eginhard
sagnritari Karls keisara segir frá
þessum Rolland og segir að liann
Rollantsmi/ndin á markaðslorginu í
ncdle.
* t
liali verið drepinn i Roncevalles-
skarð i Pyrenæaf jöllum árið
778. Hafði flokkur Raska-ræn-
ingja ráðist aftan að her keisar-
ans og beið Rollanl bana í þeirri
viðureign. IJt af þessum atburð-
um spunnust svo allskonar sög-
ur og margfölduðust er á leið
og varð úr mikil þjóðsaga. Rol-
lant var gerður systursönur
Ófullkomin RoUantsmynd úr trje
i Potzlow.
Þessi mynd er fyrir framan ráðhús-
ið í Rremen, og er fegurst af ölluni
Rollantsstyttum. Hún er 5A m. Iiá