Fálkinn - 29.07.1933, Page 12

12
f Á L K I N N
Framhald af bls. 5.
aði sig var búið að loka báðum
dyrunum á leiksviðinu og hann
kominn í sjálfbeldu. En að baki
leiksviðsins böfðu verið negldar
trjegrindur fyrir glugga. Jó-
bannes tók undir sig stökk,
henti sjer á grindurnar og nið-
ur. ttljóp síðan eins og fætur
toguðu á næsta götuliorn. Upp i
sleða og beini i livelli. En heima
fyrir lá konan á sæng og má
nærri geta hvað henni liefir orð-
ið við þegar maður hennar koin
þjótajidi inn úr dyrunum, blár
og blóðugur og klæðlaus, nema
með mittisskýlu og í skóm. Frú
Karólína var með Jóhannesi á
öllum ferðum hans, og jeg hygg
að hans „betri helmingur“ bafi
reynst lionum betri en ekki.
Það er sagt um konu Jóhannes-
ar Patursons, að liún hafi eitt
sinn á fundi er maður hennar
átti í vök að verjast kallað til
lians: „Gefstu ekki upp Jóhann-
es! Frú Karolina hefir vafalaust
oft sagt: Gefstu ekki upp Jó-
hannes! — og Jóhannes hefir
ekki gefist upp.
Kristján Albertsson skrifaði
grein um Jóhannes Jósefsson í
„Vörð“ 1926. Hann lýsir þar
sýningum Jóbannesar eins og
hær voru seinustu árin, í eins-
konar sjónleiksformi. K. A. seg-
ir:
„Þegar tjaldið fer upp, liggja
þrir Indíánar fyrir kofadyrum
sinum í skuggalegu skógar-
rjóðri. Þeir lieyra skot, fara á
kreik, að vörmu spori kemur
.Tóliannes inn klæddur veiði-
mannabúningi, og svipast um.
Indíáriarnir koma aftan að hon-
um, berja hann svo að hann
fellur í öngvit, binda bann við
trjábol, liefja æðisgenginn dans
kringum bráð sina og veifa blik-
andi hnífum yfir höfði sjer. Jó-
liannes raknar úr rotinu, slil-
ur af sjer böndin og nú hefst
sjálfsvörnin vilt og agaleg
áflóg! Hann skellir þeim hyerj-
um á fætur öðrum og óðar en
þeir rísa liggja þeir flatir á nýju
bragði, hraðinn í leiknum eykst,
harðneskjan er svo mikil að
maður er á glóðum um að af
liljótist beinbrot og stórslys. „Jó-
liannes Jósefsson er aðdáanleg-
ur að afli og snarræði“ segir
eitt af Parísarblöðunum, „hann
berst eins og fagur djöfull“. Að
leikslokum liggja Indíánarnir
emjandi á jörðunni, afvopnaðir
og þrotnir að kröftum. Og Jó-
liannes bneigir sig lafmóður og
rifinn á klæðum fyrir liinum
fagnandi áheyrendum“.
Einu má ekki gleyma þegar
.Tóliannesar Jósefssonar er minst
og ]>að er þjóðrækni bans, ást
á sögu og ljóðum þjóðar sinn-
ar. Ilefir honum farið svo sem
mörgum öðrum er verið liafa
langdvölum erlendis, að ást hans
til lands og þjóðar hefir glæðst
en ekki dvínað, hann hefir orð-
ið meiri íslendingur við fjar-
BORGARIILUTl SEM IIVERFUR
ÖldungaráðiS i Hamborg hefir
nýlega ákveðið að rífa lit grunna
hið svonefnda „Gæsahverfi" í Ham-
borg, sem tekur yfir mikið flæmi
og reisa nýtísku stórhýsi á lóðun-
veruna. Kristján Alberlsson seg-
ir i grein þeirri, sem fyr er
minst:
„Hitl skiftir oss landa hans
þó mestu, hve hann cr frábær
að þjóðrækni, hve mikið kapp
hann hefir lagt á það að verða
landi sínu til gagns og sóma.
Hann hefir alla tíð látið þess
getið í sýningarskrám, að list
lians ætti rót sína að rekja í
þjóðaríþrótt Islendinga og víða
flutt stuttar tölur um land sitt
á undan sýninguin. Hann er
bókmentamaður og lærdóms-
maður, hefir viða vestan liafs
flutt eriiidi um Island, á sam-
komum og i útvarp, og verið
sloð og stytta í baráttu Vestur-
fslendinga fyrir viðlialdi þjóð-
ernis og tungu, talað eggjunar-
orð á fundum þeirra og ritað
hvatningarorð í blöð þeirra á
fallegri íslensku.
Honum er tamt að fara með
íslenskan skáldskap, fornan og
nýjan, og frásögur íslendinga-
sagna um hetjulund og tlreng-
skap eru kærasta umtalsefni
hans. Hann er skilgetinn sonui
])ess sem berst í íorníslenskum
anda. Eins og Bjarni frá Vogi
og Benedikt Sveinsson er hann
einn þeirra fáu nútíðar íslcnd-
inga, sein í æsku hafa orðið
fyrir svo sterkum og ómáan-
legum áhrifum í fornbókment-
um vorum, að þess kennir í
málfari þeirra, lund og öllum
hugsunarhætti“.
Við þetta má bæta ])ví að
Jóhannes hefir fengist nokkuð
við ljóðagerð, þótt fátl hafi
birst eftir hann opinberlega. Er
kveðskapur lians mergjaður að
orðalagi og oft kveðið undir
fornum háttum.
um. Á að hraða þessum fram-
kværadum, sem mest og er nú i
óða önn verið að útvega húsnæði
þeim tólf þúsundum manna, sem nú
búa i húsunum, sem á að rífa. Þess-
ar gömlu íbúðir geta flestar tæp-
lega talist manna hústaðir.
Nýlega fór fram i Kaupmanna-
liöfn lyftingakappraun milli Danans
Svend Olsen og Tjekkóslóvakans
Jaroslav Skohla. Fóru svo leikar
að Svend Olsen hafði betur og lyfti
íslendingum er tamt að minn-
ast afreka forfeðranna. Við því
er ekki nema gott eitl að segja,
en ekki má gleyma þeim afreks-
mönnum, sm lifa vor á meðal.
Jóliannes er einn af fáum af-
reksmönnum íslenzku þjóðar-
innar. Það kemsl enginn það
sem hann hefir komist á vöðva-
styrk einum saman. Hitt má sín
miklu meira, skapfesta og stál-
settur vilji. Jóhannes liefir þann
ciginleika, sem er afar sjald-
gæfur að geta einbeitt kröftum
sínum til hins ýtrasta. Hann lief-
ir komið mönnum alveg á óvart
með afli sínu og fræknleik. Til
forna hefði hann varla verið tal-
inn einhamur.
Hann var brautryðjandi þegar
hann stofnaði ungmennifjelögin
og kom á stað íþróttahreyfing-
unni. Hann var brautryðjandi
þegar Iiann lagði af stað út í
A myndunum hjer að ofan má
sjá hvernig umhorfs rnuni vera i
þessu gamla og miðaldalega hverfi,
sem samrýmist illa nútíma stórborg.
Húsin komin að falli oi' göturnar
svo þröngar, að ekki sjer sól allan
daginn í stofuibúðunum.
í þriþraut 390 kg. en það er 10 kg.
meira en Skobla lyfti á Olympsleik-
unum í Los Angeles, er hann varð
heimsmeistari.
Hjer á myndinni sjest Svend 01-
sen til vinstri en Skobla lil hægri.
lieim með tvær liendur tómar til
að vinna sjer frægð og frama.
()g loks var hann brautryðjandi
þegar bann liygði fyrsta nýtísku
gistibúsið á íslandi. .Teg spurði
Jóhamies einu sinni hvenær
liann befði komist í mesta
mannraun. „Þegar jeg var að
koma upp „Borginni“.
Jóbannes stendur út við sal-
dyrnar á Hotel Borg að kvöldi.
Alt í einu lieyrist grunsamleg
liáreisti innan úr salnum. Það
færist glampi í augun, ný stæl-
ing í sporið, og hörkusvipurinn
liarðnar. Hann hefir eitthvað
fyrir munni sjer. Jeg held það
sje gamla stefið:
Vertu’ ei blauður heldur hetja
hníg ei dauður fyr en þarft.
Jóhannes átti fimtugsafmæli
í gær. Því eru þessar línur rit-
aðar.
Árni Jónsson.
TVEIR AFLRA UNAMENN