Fálkinn - 09.12.1933, Síða 11

F Á L K I N N
11
Yngstu lesendurnir.
Áður galdrar -- nú eðliiegt.
Ýmislegt af hugvifi því og vjela-
vísindum, sem hugvitsmenn vorrar
aldar og hinnar siðustu eru taldir
upphafsmenn aö, reynist þegar bet-
ur er að gáð hafa verið til á löngu
liðnum timum, þó í annari mynd
sje en nú og þó að hinar marg-
brotnn vjelar sem nú eru notaðar
til þess að gera þetta arðvænt, hafi
þá ekki verið til. Löngu liðnir for-
feður vorir þektu ekki þessar vjelar
og tæki, en þeir hagnýtfu sjer nátt-
úruöflin á annan hátt. Er auðvelt að
benda á dæmi til sönnunar þessu,
því að ýmsar gamlar heimildir eru
til um það, hvernig menn notuðu
náttúruöflin í gamla daga. Það voru
einlcum prestar eða goðar hinna
fornu menningarþjóða, sem vissu
jafnlangt nefi sínu; þeir voru vís-
indamenn þeirra alda og kunnu
margt, sem fáfróðum almenningi
þótti ekki einleikið. En þeir kærðu
sig ekkert um að vera að skýra
'fjöldanum frá, hvernig á þessum fyr-
irbærum stæði og þessvegna trúðu
menn því, að þessir prestar væri
fjölkunnúgir milligöngumenn goð-
anna og fólksins, því að þá var fólk
fúsara á að færa goðunum fórnir
en það hefði annars verið.
Undra-gnfu vje l in.
í einu af musterunum í Bahylon
var kringum 1800 árum f. Kr. til
undragoð eitt, sem gerði marga ó-
trúlega hluti, en það hefir komið í
ljós síðar, að þessi undirstaða bygð-
ist á líkum úthúnaði og nú er al-
kunnur af gufuvjelinni. Þegar verið
var að undirbúa hinar miklu fórnar-
hátíðir var sjóðheitu vatni helt í
stórt vatnsker undir fórnarskálinni.
Þegar hátíðin svo hófst og farið var
að kynda eldinn í fórnarskólinni óx
eimþrýstingurinn í kerinu, sem var
lokað. Gufan var leidd hurt úr ker-
inu gegnum pípu undir skurðsgoðs-
myndinni og inn i hólk, en í honum
var stimpill eða bulla, sem hreyfðist
til og frá undan gufuþrýstngnum og
hreyfði um leið handleggi skurðgoðs
ins, svo að líkast var því og að það
blessaði yfir söfnuðinn.
Á myndini hjer að ofan eru líka
náttúruöfl og hofgoðar með í leikn-
um, en nú er það ekki gufa heldur
hitað loft, sem er notað til að gera
kraftaverkin. Goðin áttu sjálf að
opna hurðina inn að því allrahelg-
asta, en þetfa tókst aldrei fyr en
eftir margra daga bænir og ákall,
sem fólkið hafði framrrii til að
mýkja reiði goðanna.
Þegar allar bænir urðu árangurs-
lausar gripu prestarnir til síðasta
örþrifaráðsins: þeir kveiktu bál í
fórnarskáiinni við dyrnar; bænirnar
voru endurteknar og nú laukst hurð-
in loks upp.
Undir skálinni var tómarúm, en
úr henni gekk pípa niður i gólfið
og ofan í ker nreð vatni, sem var
fólgið undi’r gólfhellunum. Þegar
bálið var kveikt hitnaði ioftið undir
skálinni og þrýstist eftir pipunni
niður i vatnið, sem svo aftur þrýst-
ist yfir í fötu, sem svo smáfyltist.
En fatan hjekk i bandi, sem fest
var í hurðina og þegar fatan þyngd-
ist gekk hurðin upp, á sama hátt og
draglóð eru notuð til þess að loka
hurðum aftur.
Svona var nú jrað kraftaverkið.
Næsta dæmið er tekið frá Egypla-
landi eins og það síðasta, enda voru
Egyptar ein mesta menningarþjóð
fornaldarinnar og prestar þeirra eru
frægir fyrir kunnáttu sína, sem að
sömu leyti hefir ekki orðið lýðum
ljós fyr en nú á síðustu áratugum.
Snyrtilegt, unglegt úilit er besta
eign konunnar. .. . ekki aðeins í sam-
kvæmislífinu hcldur einnig í daglegri
umgengni. Hyggnar hútímastúlkur
eru aldrei guggnar cða þreytulegar
útlits. Þær iöfra fram blómlegan
þokka með „Khasana Superb Rouge“
á kinnunum og „Khasana Superb-
varastifti". „Khasana Superb“ breyt-
ir hörundslitnum í samræmi við hör
und hverrar einstakrar dömu og
þessvegna eru áhrif þess altaf svo
eðlileg. — „Khasana
Superb“ þolir „hvass-
viðri, vatn og kossa“.
Látið „Khasana Superb“
hjálpa yður til þess að
viðhalda og auka feg-
urð yðar.
K O N A N sigrar
með yndisþokkanum.
PR.M.ALBERSHEIM, FRANKFURTA.M./PAR1S u.LONDON
Aðalumboð fyrir ísland: H. Ólafsson & Bernhöft.
Fyrsla kvikmyndahúsið.
Þegar mannfjöldinn hafði safnast
saman í musterunum var kveiktur
eldur í skál einni í musterisveggn-
um og svo var reykelsi stráð á eld-
inn smátt og smátt til þess að fá
goðin til að sýna sig. Þetta tókst að
jafnaði eftir löng bænaráköll og
„undrafagurt" andlit kom fram á
veggnum, hjúpað i reykelsisreykn-
um.
Við þetta notuðu prestarnir ofur
einfalt bragð. Þeir höfðu spegla úr
málmi sem þeir gátu notað til að
kasta myndum af goðalíkneskjun-
um á vegginn. Jleð því að hreyfa
spegilinn gátn þeir látið myndirnar
hreyfast, en reykurinn var látinn
leika um myndirnar svo að svikin
sæust siður.
Snemma á öldum höfðu sjófarend-
ur fyrir sið, að festa fágað sverð
við siglutoppinn á skipum sínum til
þess að verjast eldingum. Þetta var
þó talin goðgá, einskonar storkun
til þrumuguðsins Júpíters, en menn
gerðu það nú samt.
Númi, sem Rómverjar töldu kræf-
an galdramann notaði lika sverðs-
odd sem eldingavara. Hann var uppi
400 árum f. Kr. og setti sverðsodd
gegnum^ þakið á hofi Juno. Þegar
þrumuvéður gengu léku eldingar um
þessa sverðsodda. Tullus Hostilius,
sem var að káka við eftirlíkingar á
göldrum Núma beið bana af eldingu
frá sverðsoddi og þótti Núma það
rjettmæt hefnd og sýna, að enginn
kæmist til jafns við hann sjálfan.
Tóta frænka.
Veðlánari var vakinn um miðja
nótt við ákafar hringingar. IJann
lauk upp og við dyrnar stóð fullur
maður og spurði hvað klukkan
væri.
Veðlánarinn varð fokvondur og
hótaði að sækja lögregluna.
— Það er engin ástæða til að
reiðast yfir þessu, sagði fulli mað-
urinn. Mjer finst eðlilegt að jeg
komi til yðar til að spyrja um
hvað klukkan sje því að jeg veð-
setti yður mína í gær.
Aðrar listir.
Fyri rrenn ari Fran kl i n s.