Fálkinn - 03.02.1934, Blaðsíða 11

F Á L K I N N
11
r
YNR/VI!
bK/6NbURNIR
Það sei m ekki vitið ra knatispyrnn.
Jeg ætla að biðja ýkkur um það,
drengir, að verða ekki móðgaðir
yfir fyrirsögninni og segja: —
Heldur hún Tóta frænka, að hún
viti eins mikið um knattspyrnu eins
og jeg. Jeg efast um hvort hún þekk-
ir „off side“ eins vel og jeg hvað
þá bctur!
En það eru ekki reglurnar sem
jeg ætla að fara að segja ykkur frá
heldur alt annað. Jeg ætia að segja
ykkur dálítið af sögu knattspyrn-
unnar og hvernig hún liefir verið
líðkuð, i ýmsum myndum frá alda
öðli. Og nú vona jeg, að þið lesið
greinina, þrátt fyrir fyrirsögnina.
Það er fullyrt, að menn liafi iðk-
að knattspyrnu á dögum Ódysseifs,
fornkonungsins, sem lenti i mestum
æfintýrunum eftir Trójumannastríð-
ið. Þetta getur samt verið þjóðsaga
en vist er um það, að Rómverjar
hafa þekt þessa iþrótt þegar núver-
andi tímatal hófst og að þeir hafa
flutt hana með sjer alla leið til Eng-
lands og þar gleymdist hún ekki
eins og kunnugt er.
Það er sagt, að Englendingar hafi
iðkað knattspyrnu í þúsund ár, áð-
ur en hún fór að ryðja sjer rúm í
öðrum löndum. En þennan leik, seni
iðkaður var undir nafninu knatt-
spyrna, mundu menn varla kalla því
nafni nú á dögum, því að það n'afn
er of veglegt á hinn óskipulagða
ærslaleik og hrottalegu viðureign,
sem þetta var, enda mælti hann
megnri mótspyrnu hjá siðuðu fólki.
Það var fáll sameiginlégt með þess-
um leik og knattspyrnu nútímans.
Afmarkaðir knattspyrnuvellir voru
iivergi til. Fyrir mark var notað
tjörn, girðing, grjóthrúga eða þvi
um íikt og oftast nær var órafjar-
lægð milli markanna. Ekkert var
ákveðið um, hve margir mættu vera
i hvoru liði og voru það stundum
lieill höpur manna og oft mjög mis-
munandi í liðunum. Og allra bragða
mátti neyta til þess að sigra and-
stæðinginn. Þarna voru hvorki leik-
reglur, samleikur eða þjálfun og
leikmönnunum var ekki fyrirskip-
aður álcveðinn staður á vellinum.
Allir þyrptust utan um knöttinn þar
sem hann var i það skiftið og lenti
saman í einni bendu. Eigi var hikað
við að berja andstæðing sinn niður
lil ])ess að koma knettinum i mark-
ið. Hlutust oft stórkostleg meiðsli,
beinbrot og annað verra af leiknum,
því að leikmenn notuðu allskonar
fanlabrögð. Einn varnagli var þó
settur: Það mátti ekki hrúka vopn
í leiknum!
Það er gaman að taka eftir hver
afstaða ýmisra Englakonunga hefir
verið til knattspyrnunnar. Sagan
Andúðin gegn knattspyrnunni vav
skil janleg.
sýnir að þeir hafa allir haft óbeit á
leiknum að undanteknum einum,
nefnilega Karli II., og margir þeirra
lögðu bann við því, að knattspyrna
væri iðkuð. Er þetta skiljanlegt þeg-
ar á það er litið hvernig þessi
íþrótt var í þá daga. En nú er knall-
spyrnar fyrir löngu orðin þjóðar-
iþrótt Englendinga og getur vel ver-
ið að bannfæringarnar hafi orðið til
])ess að auka henni vinsældir, því
að forboðni ávöxturinn þykir altaf
sætastur.
í Frakklandi var lika iðkuð eins-
konar knattspyrna; þar áttust við
hreppur gegn hreppi og ])essi við-
ureign var orusta í orðsins fylsta
skilningi. Leikurinn hófst á hlutlaus-
um stað og markið var hreppalanda-
merki andstæðingsins, en áður en
þvi marki var náð liöfðu ávalt ein-
hverjir fallið i valinn. Það var al-
tílt að þátttakendur biðu bana í
þessari viðureign og ætti maður ein-
hverjum í andstöðuliðinu grátt að
gjalda þá var hyllst til þess, að ná
sjer niðri á honum í leiknum.
Allstaðar að kalla má hefir knatt-
spyrnan sætt mótspyrnu lyrst í stað,
því allstaðar er lil svo nauða var-
kárt fólk, að það heldur að slys
verði af leiknum. En eftir því sem
reglurnar hafa fulkomnast og þáttak-
endur kunna meira, verður minni
hætta á slysunum. Og meðhalds-
menn knattspyrnunnar segja að það
sje eini gallinn á henni, hve fáir geti
tekið þátt í henni á vellinum. Allar
þúsundirnar sem horfa á, æltu að
taka þátt í leiknum en þessir 22
leikmenn að liorfa á. Þá yrðu fleiri
aðnjótandi hinnar hollu íþróttar.
Á síðustu þúsund árum hefir
knattspyrnan fágast svo og full-
komnast, að íþrótt l)essi er orðin
samboðin hverri menningarþjóð sem
vera skal. Þó er ennþá iðkuð knalt-
spyrnutegund svokölluð Rugby-
knattspyrna, sem ýmsum þykir
býsna óheflaður leikur og einkum
er iðkaður i Bandaríkjunum. í Rug-
by koma fram ýmsar leikaðferðir
hinnar fornu knattspyrnu og það
ber stundum við í þessum leik, að
sjúkrabílarnir eru á þönum, að flytja
meidda leikmenn af íþróttavellinum
og sumir þeirra hljóta örkuml sem
þeir losna ekki við æfilangt. Þvi í
þessum leik er það eins og í gömlu
knattsþyrnunni, að ýmiskonar of-
beldi er leyft, til þess að ná sigr-
inum. Leikmennirnir vita að hverju
þeir ganga og húa sig 1 i l leiksins
eftir því, með allskonar varnargögn,
hjálma, fóthlífar og bindi til þess að
vcrjast höggum og mari í orustuhil-
anum. Lítið á hvernig leikmennirn-
ir hjerna á myndinni eru útbúnir,
og þó er sá útbúnaður hvergi fuR-
nægjandi þegar haldið er út í þann
Brgnjaðir leikmenn.
grmma leik, sem ber sakleysislega
nafnið Rugby.
Tóta frœnka.
Samkvæmt vátryggingarskýrslum
Bandaríkjanna tryggja engir sig eins
hált og sumir frægu leikararnir í
Hollywood. William Fox forstjóri
hins fræga Fox-l'jelags sem áður var,
er líftrygður fyrir 25 miljónum
kröna, John Barrymore cr trygðuv
fyrir 10 miljónum, Norma Talmadge
fyrir fimm, og leikararnir A1 Jolson,
Harold Lloyd, Jolin MacCormack,
Mary Pickford, Will Rogers, Gloria
Swanson og Constance Tálmadge
fyrir fjórum miljónum króna hvert.
Leikstjórarnir Joseph Schenck, Ad-
olphe Zukor og Jesse Lasky eru
trygðir fyrir 20 miljón krónum hver,
Iiarry Warner fyrir 10 miljónum,
Cecil B. de Mille fyrir 7 miljónum
og Eric von Stroheim fyrir fjórum
miljónum króna.
----x-----
I árslokin síðustu voru liðin 444
ár síðan fyrsti matseðillinn var sam-
inn. Gerðist það í veislu í ríkisdeg-
inum i Regensburg 1489, þar sem
Hinrilc hertogi af Brúnsvik hafði
fyrir framan sig langan lista er
hann var altaf að líta í meðan á
borðhaldinu stóð. Haug von Mont-
fort greifi gerðist loks svo djarfur
að spyrja hertogann hvað hann væri
að lesa og rjetti hertoginn honum
|)á seðilinn. Þetta var skrá, sem
brytinn hafði gert um alla rjettina,
sem fram skyldi reiða og var þetta
gerl hertoganum til leiðbeiningar,
svo :ið hann gæti treint matarlyst-
ina þangað til það kæmi, sem hon-
um þætti best.
----x-----
/ sambandi við reiðhjóla~ og bifreiðasgningu eina i París voru haldinn kappmót ú gmsum reiðhjólateguncl-
um. Mesta athggli vakti samkepnin d reiðhjóliinum, sem sjást hjer að ofan og nœr eingöngu voru notuð á
fgrstn árum reiðhjólaaldarinnar.