Fálkinn - 09.05.1936, Qupperneq 3

F Á L K I N N
3
Skraddaraþankar.
Þaö hefir lönguni veriö talinn
BakkabræÖraháttur að fara yfir ána
til þess að sækja vatn. En líti maður
í sinn eiginn barm með dálitilli
gagnrýni og horfi á sumar tiltektir
þeirra er maður umgengst, þá verður
þessi sami Bakkabræðraháttur uppi
á teningnum víðar en hvað vatnið
snertir. Það er furðu tíður ávani
eða óvani að leita langt yfir skamt.
,.Þeim finst alt best, sem fjarst er“.
Og „fjarlægðin gerir fjöllin blá, og
mennina mikla“.
Útþráin er að vísu mikils virði og
lieimskt er heimaalið' barn. En þvi
aðeins kemur fullnæging útþrárinn-
ar að notum, að fólk liafi fyrst kynt
sjer sitt eigið umhverfi og skilið það.
Þvi að öll reynsla byggisl á saman-
burði. Sá sem liefir ekki reynt nema
eitt, hefir í raun og veru ekkert
reynt. Það liggur hverjum manni
næst að reyna það, sem næst hon-
um er áður en hann fer að reyna
annað. Sannprófa það, rannsaka jiað,
og skilja það.
Það er síst að lasta þó fólk vilji
til dæmis kynna sjer bókmentir er-
lendra ritliöfunda. En íslendingur,
sem hefir lesið öll verk Goethe en
þekkir ekki rit Snorra Sturlusonar
hann er viðrini, alveg eins og sá,
sem gortar af þvi að hafa komið á
ITimmelbjærget en aldrei hafa kom-
ið upp á Esju, eða eins og sá, sem
miklast af því að hafa ekið í járn-
braut yfir Forthbrúna en aldrei lief-
ir riðið vatn í bóglinútu á hesti.
Við getum fengið nærtækari dæmi.
Það kemur þráfaldlega fyrir, að mað-
ur sem liefir flakkað víða um land-
ið og telur sjer til gildis að hafa
kynni af fjarlægum landsfjórðungum,
er manna ' fávisastur um sitt eigið
hjerað. Hann rómar fegurð þess,
sem hann hefir sjeð, þegar hann er
að tala við „heimaöldu börnin“ og
gerir jafnframt lítið úr því, sem næst
liggur. Og fólkið i fjarlægðinni er
vitanlega bæði friðara og gáfaðra og
jafnvel hærra og beinvaxnara en ná-
grannarnir!
Enginn er spámaður í sínu föður-
landi. Það kemur af þessu sama:
nágranninn, sem fólkið þekkir vel,
þykir jafnan lítilmótlegri en hinn,
sem fólk þekkir ekki nema af af-
spurn. Bóndanum hættir oft við, að
telja sína jörð verri en nágrannans
og landkosti í sveitinni verri en í
fjarlægum sveitum. En að þessum
hugsunarhætti er ósómi en ekki
sómi. Það er til dygð, sem heitir átt-
hagarækni og hún er undirstaða allr-
ar sannrar þjóðrækni.
Síðasti víkingurinn.
Olafur J. Proppé framkvæmdastjóri
veröur fimtugur V2. maí.
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ritstjórar:
Vilh. Finsen og Skúli Skútason.
Framkvæmdastj.: Svavar Hjaltested.
Aðalskrifstofa:
Bankastræti 3, Reykjavík. Sími 2210.
Opin virka daga kl. 10—12 og 1—6.
Skrifstofa í Oslo:
Anton Schjöthsgade 14.
Blaðið kenmr út hvern laugardag.
Askriftarverð er kr. 1.50 á mánuði;
kr. 4.50 á ársfjórðungi og 18 kr. árg.
Erlendis 24 kr.
Allar áskriftanir greiðist fyrirfram.
Auglýsingaverð: 20 aura millimeter.
Herbertsprent prentaði.
Aðallilutverkið, Jörund hundadaga-
konung leikur Gestur Pálsson. Mynd-
in, sem höfundur sýnir af lionum
er talsvert ólík þeirri, sem mótað
hefir sig inn í hug flestra. Hann
er ekki ribbaldi og ofbeldismaður
lieldur lyriskur hugsjónamaður. Ást
hans og Guðrúnar á Dúki, sem gerð
er að einskonar góðum anda Jör-
undar til jjess að hamla honum frá
ofbeldisverkum, er gildur þáttur í
leiknum. Leikur Arndis Björnsdóttir
Guðrúnu. Geir biskup Vidalin er per-
70 úrci afmæli á 11. þ. m. Bjarni
Pálsson frá Herjólfsstöðum, nú
lil heimilis Gretlisgötii ýH. Bjarni
er kvæntur Ragnliildi Brynjólfs-
dóttur og eiga þau hjónin hO
ára hjúskaparafmæli i þessum
mánuði.
Guðjón Gislason bóndi, Ásgarði i
Grímsnesi, varð sjötugur 7. þ. m.
Eirikur G. Einarsson afgreiðslnmað-
ur, fíergstaðastræti 68 verður fimt-
ugur Í4. maí.
í tilefni af 85 ára afmæli Indriða
Einarssonar efndi Leikfjelag Reykja-
víkur til sýningar á hinu nýjasta
leikriti hans, „Síðasti víkingurinn"
og var frumsýningin á sjálfan af-
mælisdaginn. Eins og kunnugt er
hefir skáldið fengið efni leikritsins
í þeim alburðum er gerðust lijer
meðan Jörundur hundadagakonung-
ur dvaldi í Reykjavik forðum og
gerðist „hæstráðandi til sjós og
lands“. í leikritinu er sagan sögð
frá þvi að þeir Jörundur og Savignac
standa i ráðaleysi vegna þess að
Trampe stiftamtmaður hefir bannað
landsmönnum að versla við Englend-
inga og þangað til Jörundur er kom-
inn á leið til útlanda, sem afsettur
konungur, en vinnur hetjudáð er
liann afstýrir uppþoti í öðru versl-
unarskipinu, sem kviknað hefir í.
Fyrsti þáttur leiksins gerist úti og
sjer þar yfir Suðurgötuna og Tjarn-
arbrekku, eins og hún var áður en
hún bygðist, en í baksýn sjest til
suðurfjallanna. Þar liitta þeir Jör-
undur og Savignac óánægða sjómenn
úr Norðurlandi og hungraða bæjar-
búa og eftir viðtalið við þá ákveð-
ur Jörundur að virða að engu fyrir-
mæli stiftamtmanns og lýsa landið
óháð Danmörku.
sóna, sem tekið er eftir á leiksvið-
inu, þó að hann líti allmikið öðru-
vísi út þar, en hann gerði í raun
og veru. Sjómennirnir og tugthús-
fanginn, sem verða lífvörður Jör-
undar eru leiknir af Jóni Leós,
Pjetri Pjeturssyni, Alfred Andrjes-
syni og Hirti Björnssyni, en Jón
stúdent frá Effersey af Jóni Aðils.
Þóra Borg leikur hefðarmey í þeirra
tíma stíl, Martlia Indriðadóttir ganda
konu með spásagnaranda og Emilía
Indriðadóttir maddömu Mohr, sem
fær hjónaskilnað hjá Jörundi til þess
að geta gifst Knudsen kaupmanni.
Valur Gislason leikur Phelps verk-
smiðjueiganda, Brynjólfur Jóhannes-
son Isleif assessor á Brekku og
Ragnar Kvaran hinn slæga Magnús
Slephensen á Innra Hólmi.
Vitanlega var fult liús og leiknum
ágætlega tekið. Að leikslokum ætlaði
Iófaklappinu aldrei að linna. Höfund-
urinn var kallaður fram hvað eftir
annað, og ávarpaði dr. Alexander
Jóhannesson hann nokkrum orðum
fyrir hönd áheyrenda, en Indriði
þakkaði. Að lokinni sýningunni var
honum haldið fjölment samsæti á
Hótel Borg.
Önnur myndin er af leiksviðinu
i 2.—4 þætti, en hin af Gesti Páls-
syni sem Jörundi.