Fálkinn - 14.08.1937, Qupperneq 3

FÁLKINN
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ritstjórar:
Vilh. Finsen og Skúli Skúlason.
Framkvæmdastj.: Svavar Hjaltested.
Aðalskrifstofa:
Bankastræti 3, Beykjavík. Sími 2210.
Opin virka daga kl. 10—12 og 1—6.
Skrifstofa i Oslo:
A n t o n Schj öthsgade 14.
Blaðið kémur út hvern laugardag.
Áskriftarverð er kr. 1.50 á mánuði:
kr. 4.50 á ársfjórðungi og 18 kr. árg.
Erlendis 24 kr.
Allar áskriftir greiðist fyrirtram.
Auglýsingaverð: 20 aura millimeter
Herbertsprent.
Skradðaraþankar.
„Lánið er stutt, en lygin löng“.
— Og ólánið langt en sannleikurinn
stuttur. Eða öfugt. Það er gömul
saga.
Það hefir verið ýmsra manna
hlutskifti, að eiga láni að fagna
siuttan kafla úr æfi sinni. Svo yfir-
gaf lánið þá, og alt gekk þeim á
móti. Og þeir voru ver settir en
hínir, sem aldrei höfðu heilsað lán-
iriu, |)ví að þetta stutta blómatíma-
þil þeirra varð aðeins til þess, nð
almnningi, sem liafði öfundast af
hinu stutta láni þeirra, fanst ástæða
til að krefjast þess af þeim, að þeir
yrðu lánsamir áfram. En þegar það
ekki varð, tóku hinir fyrverandi
ac'dáendur að mögla og sögðu: Mik-
ilí falshundur hefir hanii verið
þtssi N. N. — Þarna baðaði liann
í rósum og velti sjer í peningum, og
nú stendur það á prenti, að hann
sje kominn á hausinn! Fyr má nú
rota en dauðrota. Á dauða minum
átti jeg von, en ....
Svo spinnur Gróa á Leiti úr sín-
um lopa. Og maðurinn, sem máske
enga sök hefir átt á óláni sínu, er
uppistaðan í lopanum. Hann hefi.'
máske eltki verið kunnur nema í
sinum hreppi eða sínu kauptúni. En
áður en fregnin um hagbreyting
lians er orðin kunn, kpmur lygm.
Og hún segir margt, sem enginn einn
vissi áður. Því að engin lygi er svo
til, að hún hafi verið samin öll i
einu. En hún er fljót, eins og hið
fornkveðna segir: „Meðan sannleiit-
urinn staulast inn að Elliðaám,
kemst lygin norður á Langanes.
Ólánið þarf ekki að vera nema
stutt, en afleiðingar þess verða ekki
yfirunnar nema á löngum tíma. Og
|iað kemur af ])ví, að sú tegund
frjettarinnar, sem fer lestagang á
milli klyfja, veit að því sem satt er.
en liin berst alveg eins og hún
hefði einkasíma, með eiigum ntilli-
stöðvum — og millistöðvum þó. Mað-
urinn, sem rjettir við aftur eftir
ólánið, þarf því dtki að vænta þess,
að frjettin um það, sje eins fljót á
leiðinni og hin, sem sagði gleðifregn-
ina af þvi, að ólánið hefði hent hann.
Hann bað um livoruga fregnina og
ináske stendur hopum ekki á sama.
En ináske vegnaði honum betur í
tilverunni, ef fregnin kæmist um það
bil með sama hraða báðar leiðir.
Hver veit? Og ekki mundi það skaða
nokkurn. Þvi að lygin er aldrei seld
fyrir peninga. Hún er gefin, gef-
andanum til ánægju.
En livernig fer mannkyninu, þeg-
ar þær samgöngubætur gerast, að
lygi og sannleikur verði jafnfljót
í ferðum? Lengist þá ekki lánið, og
lygin styttist?
riú zr bílfært á HyErauelli.
Síðan brúin kom á Hvítá austan
Bláfelts og bítfært varð að Sælu-
liúsinu i Hvítárnesi hafa skemti-
ferðir þangað aukist stórkostlega.
Þannig skrifuðu sig í gestabók
sæluhússins um 560 manns þrjár
síðustu vikurnar í júlí sl. eða nær
30 á dag, og þó munu margir hafa
komið þangað, sem ekki standa í
gestabókinni. En ekki mun draga úr
ferðum norður þangað framvegis,
þvi að nú er akfært orðið alla leið
á Hveravelli, hinn fræga stað. Hefir
i sumar verið ruddur vegur þangáð
alla leið og varð það til að flýta
fyrir því verki, að verið er að setja
upp girðingu vegna borgfirsku pest-
arinnar, milli Blöndu og Langjök-
uls, og þurfti nauðsyn að geta
flutt efnið i girðingarnar á bifreið-
um. Sunnudaginn 1. þ. m. mun hafa
verið meira fjölmenni samankomið
á Hveravöllum en nokkru sinni fyr
eða siðar. Þá var Ferðafjelagið þar
gestkomandi og hópur verslunar-
fólks úr Reykjavík, alls rúmlega 70
manns. Og þó að veðrið væri
slæmt, svo að lítils nyti af hinu
fræga útsýni á Kjalvegi, ])á ])ótti
flestum fróðlegt að koma á Hvera-
velli og skoða hverina þar, sem
einkum eru sjerkennilegir fyrir það,
hve hveraskálarnar eru hvitar og
fallegar. Goshveri er ekki liægt að
telja þar, en hinsvegar eru þar mjög
einkennilegir hverir aðrir, svo sem
Bláhver og nágranni hans: Öskur-
hólshver, sem áður fyrrum baulaði
eins og naut í flagi, en nú er orð-
inri hás og lætur minna yfir sjer.
Það er því líkast sem hann fnæsi
og gufustrókurinn spýtist þá upp
úr nösum hans. Á Hveravöllum sjásl
og leifarnar af kofa Fjalla-Eyvindar,
braunsprunga ein og iilaðið grjóti
upp í báða enda, en við annan
endann er byrgi eitt í sömu sprung-
unni. Er ver þetta hinn ófullkomn-
asti mannabústaður. — Akleiðin frá
Hvítárnesi á Hveravelli er um 53
km. og allmiklu lengri en gamli
reiðvegurinn um Kjöl, austan Kjal-
hrauns. En leiðin vestan Kjalhrauns,
um Þjófadali er fegurst þeirra
þriggja leiða, seni nú eru færar
rnilti Hvitárnes og Hveravalla.
tiafgúan Jenny Kammersgaard.
Siðastliðnar vikur hefir kornung
dönsk stúlka unnið hvert afrekið
öðru frábærra á þolsundi, svo að
eigi er vitað, að nokkurntima hafi
verið unnin meiri sundafrek, að
minsta kosti ekki á norðlægum
breiddarstigum. Stúlka þessi er frá
Horsens, er aðeins 19 ára og heitir
Jenny Kammersgaard og vinnur á
ullarverksmiðju í Horsens. Hefir
hún synt yfir beltin dönsku og
siðan frá Samsö tii Aarhus, en það
sund var um 40 kílómetra og var
hún 13 stundir og 35 mínútur á
teiðinni. Næsta verkefni hennar var
að synda yfir Kattegat, milli Sjá-
landsodda og Grenaa, en það sund
var stöðvað af lækni þeim er fylgdt
henni, er hún hafði synt 60 kiló-
metra. En Jenny litla var eklti af
baki dottin. Hún reyndi á nýjan
ieik og lagðist til sunds við Sjá-
landsodda síðastliðið laugardags-
kvöld klukkan 6 og steig í land á
Jótlandsströnd á sunnudagskvöld
laust fyrir miðnætti. Ilafði hún þá
verið á sundi hvíldarlaust i heilan
sólarhring og fimm stundir betur og
synt um 90 kílómetra. Fjögra kíló-
metra leið frá marki lenti hún í
siraumi, sem hún gat ekki hamlað
á móti og varð að berjast við þenn-
an straum í tíu stundir, enda kom
hún að Iandi um líu kílómetrum
fyrir norðan ákvörðunarstaðinn.
Þykir þetta sundafrek svo einstætt.
að það hefir vakið athygli um allan
lieim og er talið taka langsamlega
fram sundunum yfir Ermasund. Hjer
er mynd af Jenny Kammersgaard
og önnur af henni á sundi við
htiðina á bátnum, sem fylgdi henni
á sundinu frá SamsÖ.
RÚSSLAND FRAMLEIÐIR GULL.
Á síðasta ári hefir Rússland fram-
leitt gull fyrir 1.300 rniljón krónur,
ef reiknað er nteð 157 króna verði
á únzu. En á yfirstandandi ári er
gert ráð fyrir, að gullframleiðslan
aukist upp i 1.800 miljón krónur og
verður Rússland þá rnesti gullfram-
leiðandi i heimi, því að Suður-
Afríka frantleiðir ekki nema 1.700
miljónir í gulli. Hefir framleiðsla
námanna i Vestur-Siberíu fjórfald-
ast síðan 1933.