Fálkinn - 15.10.1938, Side 8

8
F Á L K I N N
Saga eftir
Chr. Petersen.
CUÐVESTAN monsúnvindur
^ við Gróðrarvonarhöfða bljes
toppsiglunni okkar fyrir borð
og gaf tilefni til eftirfarandi
frásögu.
Brolna toppsiglan var limur
á reiða hins ágæta Fanö-barks,
sem bar 600 smálestir. Við vor-
um á leið til Beira, sem er bær
í nýlendu Portúgala í Austur-
Afríku, með ýmsar vörur frá
Hamborg.
Monsúnliviðan kom okkur á
óvart og hafði sem sagt enda-
skifti á toppsiglunni. Hún datt
ásamt ránni niður á hljeborða
og tætti þar sundur stiga og stög
og lamdist síðan utan í skips-
liliðina og járnin á benni rifu
koparþynnuna á byrðingnum.
Skipstjórinn brópaði fyrir-
skipanir sínar af stjórnpallin-
um. Hann var ergilegur við
svipinn og þó kanske meir við
sjálfan sig, að bafa látið liann
koma sjer i opna skjöldu. Loks
tókst okkur að ná brakinu inn-
byrðis aftur og bjeldum nú með
fullri ferð til Beira. Þar var
smíðuð ný toppsigla og rárn-
ar bættar og öllu komið á sinn
stað. En á koparþynnunum á
skipsbotninum voru rifur og
göt, sem enginn vissi bvað mik-
ið kvað að og þessar rifur
kvöldu skipstjórann meira en
gigtin í honum. Og það var eng-
inn kafari til i Beira!
Beira er einn af mörgum ný-
lendubæjum, sem úrættuð Ev-
rópumenning hefír sett innsigli
sitt á! Þangað Iiafði verið sent
úrbrakið af embættis- og versl-
unarmannalýðnum frá Portú-
gal. Undir glæsilegum einkenn-
isbúningum og gauðslitnu Iagi
af menningarfernis iðkuðu þeir
allir verstu ódygðir suðurlanda-
búa. Það var svipa negrahaturs
og ágirndin, sem ríkti þarna.
Þetta stjórnarfar sást á hinum
innfæddu, sem ýmist sýndu
þrælslega undirgefni eða glæpa-
tilhneigingarnar í laumi. Þó
voru þarna lifandi verur sem
ekki voru snortnar af þessu á-
standi og lifðu í sælli fávisku
um bróðurþel bvítra manna.
Það voru liákarlarnir. Þeir
gerðu sjer engan mannamun er
þeir fengu lieimsóknir ofan af
þurru landi. Margur borðalagð-
ur Portugali befir verið lítil-
lækkaður í síðasta sinn milli
lannanna á hákarlinum. Þarna
voru þessi „tígrisdýr hafsins“
hundruðum saman, maður sá
allstaðar móta fyrir bakuggun-
um á þeim.
Við urðum fegnir að komast
úr þessu bæli og sigla til yndis-
legs negraþorps, þar sem við
áttum að taka um borð litar-
börk til New York.
Frá Beira fóru með okkur
tuttugu ínnfæddir menn, sem
áttu að lijálpa til að lilaða skip-
ið. Meðal þeirra var Tikuto og
Ivulek bróðir lians. Tikuto var
sex feta íbenboltslitaður Apolló.
Við minstu breyfingu skein á
vöðvana í honum undir hörund-
inu, eins og á stál. Það kom á
daginn að í honum bjó yndisleg
sál, svo livít og brein, að marg-
ur trúboðinn befði mátt öfunda
liann af lienni. Fatnaður lians
var ekki annað en mittisskýla
og undir bana var stungið breið-
blaða tvíeggjuðum bníf, í slíðr-
um úi' hákarlsskráp.
SVARTI
Á leiðinni til Igalalio, svo hjet
negraþorpið, bjálpuðu negrarn-
ir til um borð. Þeir voru sælir
og glaðir og svo undur þakk-
látir. í klefanum lijá okkur var
ungur danskur háseti, sem gekk
undir nafninu „Ertipjetur“.
Hann var nefnilega altaf að
reyna að erta einhvern, græsku-
laust að vísu en þó þannig, að
það gat sært saklausar sálir.
Nú bafði liann ekki lengi hafl
neinn til að beina skeytum sín-
um að og hugsaði sjer því gott
til glóðarinnar að reita negrana
lil reiði. Það blaut að vera liægt
að koma einhverjum þeirra til.
Og örlögin böguðu þvi svo, að
Tikuto varð fyrir valinu.
Nú fór Pjetur að búa sig und-
ir. Hann náði í nagað bein,
kósa og langt snæri. Þegar Tiku-
to hallaði sjer til að blunda
fesli Pjetur kósann yfir honum,
batt beinið í annan snærisend-
ann og faldi sig svo og hjelt í
binn en snærið með beininu
bjekk í kósanum yfir Tikuto.
Svo Ijet bann beinið síga niður
að nefinu á Tikuto. Ýlduþefur-
inn af því verkaði þannig á
manninn bálfsofandi að hann
fór að fálma kringum sig, en
þá var beinið vitanlega horfið.
Svona bjelt Pjetur áfram þang-
að til Tikuto glaðvaknaði og
ljet hann þá beinið detta —
ekki ofan á andlitið á honum
heldur ofan á gljásvartan mag-
ann á honum. En Pjetri gramd-
isl það mest, að Tikuto virtist
ekki verða gramur lieldur þvert
á móti hafa gaman af þessum
leik. Til þess bafði hann ekki
ætlast, og nú varð hann að
reyna eitthvað annað. Slal nú
Pjetur pipar frá matsveininum
og sáði bonum í tusku og batt
liana við kolamola til að þyngja
hana, og setti nú þetta á færið
næsta dag, í staðinn fyrir bein-
ið. Þegar Tikuto var sofnaður
var pipartuskan látin síga nið-
ur að vitunum á bonum. Það
þurfti ekki meira en hann and-
aði einu sinni að sjer. Tikuto
bnerraði og hnerraði, baðaði út
öllum öngum, nuddaði nefið og.
bnerraði aftur. Nú var Pjetri
skemt — svona átti það að vera.
En þegar hann skemti sjer sem
best stóð Ivulek fyrir framan
liann með breiða sveðju liálf-
dregna úr sliðrum og virtist ein-
ráðinn í að nota hana. Það var
nú ekki alveg eins gaman. En
á þessu alvarlega augnabliki
tók Tikuto í taumana, æðaber
brammurinn á bonum læstist
um úlfliðinn á bróður hans og
ýtti sveðjunni ofan í slíðrin.
Ivulek leit bæðilega á liann, en
dró sig samt í hlje. Og Pjetur
kom lafbræddur og sagði okkur
frá „banatilræðinu“. „Þjer var
nær, skítseiðið þitt“, tautaði
bátsmaðurinn, „það er ekki víst
að þeir sjeu skyni skroppnari þó
þeir sjeu svartir, og það var
mátulegt á þig, þó að þú fengir
að skíta bjartanu". Tikuto leit-
aði Pjetur uppi og ljet hann
skilja með breiðu brosi að hann
befði fyrirgefið bonum og væri
alls ekki reiður. Og svo hjelt
Pjetur áfram — liann gat ekki
á sjer setið. Ivulek borfði á
og fór að synda áleiðis að stig-
anum með löngum tökum. Alt
í einu fleygði hann sjer til balca,
brosið stirnaði og varð að skelf-
ingarsvip, bann öskraði upp
yfir sig, svo að allir hlupu út að
borðstokknum. Milli bans og'
skipsins gáraði liákarlsuggi sjáv
arborðið. Þetta var vitanlega
daglegi gesturinn okkar. Hann
rann hægt og í bugðum áfram
en stefndi þó ekki beint á Pjet-
ui\
Nú var báturinn settur út í
flughasti og kastað út línu, en
fjarlægðin var of mikil. Tikuto
stóð fram á út við borðstokk-
inn, bann og Ivulek voru meðal
þeirra fáu negra þ'arna, sem
ekki bræddust bákarlinn. Hann
leit til Ertipjeturs og sá brátt
að liann gat lialdið sjer á floti;
þessvegna Ijet liann sjer nægja
að glotta. En þegar báturinn
kom nær varð bann ákafur og
benti skipstjóranum á, að það 1
væri liættulegt að neyða bá-
karlinn til þess að herða á sjer.
Þó að skipstjórinn skildi Tikuto 1
ekki til fullnustu fór liann þó
að ráðinu og hjelt bátnum eftir.
KAFARINN
gletturnar og bæddist að bróð-
ur sínum, en Ijet málið annars
afskiftalaust.
Þegar við komum til Igalalio
liafði Pjetur fengið næg'ju sina
og á Tikuto var ekkert að sjá.
Allir negrarnir og áliöfnin að
undanteknum þremur mönnum,
sem voru að mála skipið utan-
borðs, voru önnum kafnir við
hleðsluna. Tikuto hafði verið
valinn til þess að vera við lest-
aropið, bann tók við körfunum
úr prömmunum og tæmdi úr
þeim ofan i lestina. Þarna í Igal
abo var ekki sjerlega mikið um
bákarl en þó höfðu nokkrir
komið til okkar í lcynnisför.
Einn þeirra, sem eftir ugganum
að dæma var býsna stór, var
ósköp hrifin af okkur. Hann
kom til okkar á bverjum degi
og varð nærgöngull er fram í
sótti — bakugginn sást fast við
skipssíðuna.
Pjetur var að mála ulanborðs
á stjórnborða og var á palb útaf
fyrir sig. Hann var altaf gapi
þegar bann var í reiðanum eða
á hættulegum stöðum, var yfir-
leitt duglegur strákur og besti
sundmaðurinn á skipinu. Hvern
ig bann befir staðið og riðað
varð aldrei uppvíst en svo mikið
er víst að bann !fór í sjóinn með
miklum dynk. Eftir skamma
stund sást í glólokkaðan haus-
inn á honum skamt frá skip-
inu, bann brosti út undir eyru
Það var enn allmikil fjar-
lægð milli Pjeturs og „lígris-
dýrsins“, sem synti þarna eins
og vörður fram og aftur með
skipshliðinni. Negrarnir liorfðu
á Tikuto. Það var enginn vafi
á að þeir vissu, að liann gat
ráðið fram úr vandanum. Okk-
ur hinum fanst það sama, en
vitanlega vissum við ekki bvern-
ig bann var vanur að „afgreiða“
bákarla. Við vorum milli steins
og sleggju og þorðum ekki einu
sinni að senda Pjetri uppörf-
unarorð. Pjetur færði sig nær
aítur og við höfðum línuna til-
búna. En þá snaraðist bákarl-
inn úr leið og stefndi nú á Pjet-
ur. Nú sáu allir liættuna, en þó
brosti Tikuto enn. Af svip Ivu-
leks var ekki hægt að ráða neitt,
enginn vissi um bugrenningar
bans nema liann sjálfur. Þó er
mjer nær að halda, að þær bafi
ekki verið neitt blýjar í Pjeturs
garð.
Hákarlinn synti í bugðum frá
skipinu. Tikuto borfði glottandi
á Pjetur, eins og hann segði
„bein og pipar“. En nú voru
Pjetri vesalingnum ekki glettur
í bug, þegar bann sá uggann
á hákarlinum breyta stefnu
synti hann óttaslegin í áttina
lil bátsins. Hákarlinn tók á sig
krók, ugginn livarf, hann sló
með klofnum sporðinum — nú
var „tígrisdýrið“ að hefja árás.
Þá dró Tikuto hníf sinn úr
slíðrum, slakk honum milli