Fálkinn - 04.06.1943, Blaðsíða 5

F Á L K i N N
væri í þykkri kápu og hefði
værðarvoð um mig þá svaf jeg
ekki nema stutt i einu vegna
kulda.
Kl. 6Y2. hirti af degi. Jeg fjekk
mjer appelsínusafa, kaffi úr
hitabrúsa og sætt brauð. Alt
virtist rólegt í stýrisklefanum.
Cherry kapteinn sagðist húast
við að við lentum kl. 9V2-
En klukkustund fyrir Jiann
tíma skárendi hann sjer úr 9.000
niður í 1000 feta hæð. Þá fór
hann að svipast um eftir eyj-
unni, sem við áttum að lenda á.
Við hjeldum áfram að skima,
og jeg meðal annara hefi ekki
sjeð hana enn.
Hvernig við viltumst.
Sólin kom æ hærra á loft og
skýin þjettust en stór svæði
með bláum himni á milli. Kl.
10.15, þremur stundarfjórðung-
um eftir að við áttum að lenda,
lijelt Cherry enn áfram í sömu
stefnu. Jeg spurði hve mikið
hensín liann liefði. „Fyrir rúm-
lega fjóra tíma,“ svaraði hann.
Jeg sat beint fyrir aftan hann.
Jeg var þar í rauninni limdur
niður, þvi að jeg hafði fengið
lnigboð um að eitlhvað væi'i að.
Skömmu síðar spurði jeg liann
hve mikinn meðvind hann teldi
að við hefðum. Hann svaraði
að hann mundi vera nálægt tíu
mílum.
Það má kalla það að vera
gáfaður eftir á, en svo mikið
var víst að jeg þóttist viss um,
að við hefðum flogið hraðar en
við álitum. Jeg þóttist smám-
saman viss um, að við hefðum
flogið fram hjá ákvörðunar-
staðnum og værum að fjarlægj-
ast hann og stefndum út á opið
Kyrrahafið. Einu sinni í aftur-
elding mörgum vilcum seinna.
fræddist jeg um livernig í mál-
inu lá, og þá var jeg staddur í
stýrisklefa annarar sprengju-
flugvjelar, sem var á leiðinni
til Brisbane í Ástralíu. Foringi,
sem sat við hliðina á mjer, gal
þess af tilviljun, að hann liefði
verið atlnigandi í flugvjel, sem
fór frá Hickam-flugvellinum á-
leiðis til eyjunnar X, klukku-
tíma áður en við fórum þaðan.
Honum liafði verið sagt að með-
vindurinn mundi vera 10 milur,
en hann sannfærðist um að
vindurinn væri þrisyar sinnum
meiri en hann var sagður, og
hagaði útreikningum sínum eft-
ir því.
Það var óheppni okkar að við
skyldum ekki athuga þetta.
Með þeim hraða, sem vjelin hef-
ir haft höfum við verið komnir
framhjá eyjunni áður en Chei’ry
lækkaði flugið. Allan þennan
tíma var loftskeytamaðui’inn í
sambandi við eyjuna X og at-
hugandinn var að reyna að taka
sólarhæðina. Um kl. 10ráð-
lagði jeg flugstjóranum að
reyna að hiðja X um miðanii’,
en stöðin hafði ekki nein tæki
til þess. Þá reyndum við eyjuna
Y, sem er annar útvöi’ður þar
um slóðii’, nokkru norðar og
austar en fyx-nefnd eyja. Y ráð-
lagði okkur að fara upp i 5000
feta hæð og fljúga þar í hring
í hálftíma meðan þeir væri að
miða okkur. Þetta gerðum við.
Þeir gáfu okkur u]ip kompás-
stefnuna en hún stoðaði litið,
þó við hefðunx hana vissum við
ekki hvort við værum þúsund
íxiíxxum austar eða vestar. Eigi
að síður lægðum við flugið og
fórum nýju stefnuna, sem har
okkur til vestui’s. Við flugum
áfranx nxeð meira eix 3 íxiílna
hraða á mínútu, en sáxuix ekkerl
nenxa sjó — og meiri sjó.
Það var ekki um að villast
að við vorum komnir á afvegu
og ixú varð ókyrðar vart hjá
skipshöfninni. ,Navigatöi’num‘,
sem hafði farið sex sinnum yf-
ir Kyi’rahaf og jafnan tekist á-
gætlega, fjellust hendur við
skissuna, sem liann liafði gert.
En þá datt honum í liug eina
hugsanlega skýringin: oktant-
inn hans hlaut að liafa skekst
úr í’jettunx skorðum, þegar fyrri
vjelin kiptist við er liún var að
láta í loft á Hickam-vellinum.
Þetta eitt gát hafa valdið
skekkjum á útreikningum hans
— ef til vill unx nokkrar gráð-
ur. Það er auðvelt að skilja, að
þetta gal valdið því, að við
hefðum tekið stefnu annaðhvort
til hægri eða vinstri við eyj-
una X.
Jeg segi ekki frá þessu til
þess að finna að, heldur til þess
að gefa skýringu. Sá sem ferð-
ast á ófriðartímum verður jafn-
an að eiga nokkuð á liættu. í
áætlunarflugi liafa menn jafn-
an veðurfi’egnir og radiomið-
anir sjer til hjálpar, en slík
hjálpai’meðul vantar víða á
Kyrrahafinu og eigi er lxeldur
altaf tími til ítai’legs undirbun-
ings. Ef hei’inn hefði ætlað sjer
að hiða eftir að fullkomnar ör-
yggisráðstafanir fyrir flug kæm-
ust upp, þá væri ekkert fluglið
á Kyrrahafinu í dag.
Við „sjáum land“.
Það var ekki um neitt að gera
nenxa að nota þrautalendinguna
og treysta kompásnum. Jeg skal
ekki orðlenga það, senx gei’ðist
næstu klukkutímana. Við háð-
unx jafnvel X-eyju að skjóta af
loftvarnarbýssum og láta kúl-
urnar springa í 7000 feta hæð,
nokkru fyrir ofan skýjalagið.
Við háðum’ líka um að senda
upp flugvjelar, ef ske kvnni að
við sæjunx þær, eða þær okkur.
Ilvorttveggja var gert, en þó að
við færum í 8000 feta hæð og
hringsóluðum þar þá sáunx við
ekki neitt.
Þegar fram leið urðum við
fyrir því, senx flugnxenn yfir
Kyrrahafi vei’ða stundunx fyrii',
að við þóttumst sjá land. Mað-
ur sjer land vegna þess að mað-
ur vill sjá það, og þegar við
stöi’ðum á skýin út unx glugg-
ann þóttunxst við áreiðanlega
sjá land.
Cherx-y liafði nú aftur lækkað
flugið, en nú var bensínið kom-
ið að þi’otum. Loftskeytamaður-
inn var í sifellu að biðja unx
miðanir, í þeirri von að ein-
liver gæli gefið okkur þver-
stefnumið. Kl. 13^ sneri Cherry
til austurs í stefnuna, senx hann
hafði komið úx’. Skýjin gi-ysjuð-
ust og liann flaug upp í 5000
feta hæð til þess að sjá betur,
og til þess að spara bensínið
stöðvaði hann tvo ytri lxreyfl-
ana. Nú var eina vonin sú, að
rekast á skip. Er jeg hafði átt
tal við Cherry sendi jeg skeyti
unx, að við hefðum aðeins hen-
sín til eins tíma flugs — síðasta
skeytið, sem nokkur heyrði.
Loftskeytamaðui'inn fór að
senda út SOS og liætti því ekki
fyrr en einni eða tveimur sek-
úndunx áður en vjelin vai’ð að
lenda á sjónum. En enginn
heyrði það.
Jeg þóttist nú vita livei-s vænta
mætti og fór að athuga félaga
mína. Þeir voru nxjer allir ó-
kunnugir nenxa Adamson. Ad-
amson var þi’enxur mánuðum
eldi’i en jeg, og jeg liafði átl
52 ára afmælisdaginn minn í
Skotlandi fyrir nokkrum vik-
um. Á yngri árum liafði Hans
Adamson vei'ið landkönnuður,
en síðar liafði liann orðið skrif-
stofumaður og pappírsmelur
eins og jeg. Við vorum oi’ðnir
of gamlir til að bei’jast, og ekki
gert i’áð fyrir að við værum til
liarði’æða eða stórræða. Það var
ungu mönnunum eftir látið.
Augnarblikin áður en við
lentunx á sjónunx (það var land-
flugvjel, sem þeir voru i) lilýt-
ur Adamson einnig að hafa ver-
ið í þungum þönkunx, því að
liann sagði við mig og' hrosti
súrt: „Jeg vona að þú kunnir
vel við þig á sjónum, Rick. Jeg
hýst við að við verðum að vera
lengi á sjó.“
Flugvjelar-áhöfnin.
Af áhöfninni var annar flug-
stjói-inn, Whittaker lautinanl,
elstui’, um fertugt. Ekki vissi
jeg neitt um liann annað en
ráða mátti af fáeinum setning-
uni, senx jeg heyi’ði liann segja
að liann hefði verið ákvæð-
isvinnutaki að stai’fi og aðallega
flogið í einkaflugvjelum þang-
að lil liann gekk í fluglierinn.
Athugandinn (navigatöi’inn),
De Anglis lautinant, var aðeins
23 ára; hann var stuttur, seiglu-
legur og þyhbinn maður og í-
hugull, með svart ln’okkið liár.
Bartek flugvjelafi’æðingur var
á sama reki. Reynold loftskeyta-
nxaður var hár og grannur,
nokkrum árum eldri. — Svo var
varamaðui’inn: Alex. Hann
haði vei’ið fámáll á leiðinni og
er jeg var að athuga liann hafði
jeg komist að þeirri niðurstöðu
að liann væri liðleskja. Hvað
CheiTy flugstjóra snerti þá vissi
jeg ekkert unx hann lieldur,
nema að liann liafði verið vara-
flugstjóri frá ameríkanska Flug-
fjelaginu. Hann var aðeins 27
ára, glaðlegur og ljettlyndur
eins og flestir flugmenn. Jeg
hugsaði eins og títt er um eldri
mann, sem vai’ð að taka þátt i
óföi’um lians: „Jæja, kunningi,
það vei’ður laglegt að sjá þig
með hökuskegg og i kúreka-
stígvjelum hjerna úti i miðju
Kyrrahafi.“
Síðustu nxínúturnar voru fljót-
ar að líða. Á því augnabliki
senx Cherry sneri til austurs
vissum við allir að við yrðum
að lenda i öldunum. Við bjugg-
unx okkur undir að henda út-
byx-ðis öllu lauslegu. Jeg hjálp-
Framhald á bls. Í4