Fálkinn - 24.08.1945, Blaðsíða 3

PÁLKINN
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM
liitatjóri: Skúli Skúlason.
Framkv.atjóri: Svayar HJaltMted
Skrifatofa:
Bankastr. 3, Reykjavík. Simi 2210
Opin virka daga kl. 10-12 og 1-6
Blaðiö kemur út hvern föstudag
Allar áskriftir greiðist fyrirfram
, HERBElRTSprení.
SKRADDARAÞANKAR
Áttliagarœknin liefir verið og
verður alltaf traustasta stoð ætt-
jarðarástarinnar. Og liinsvegar glæð-
ir ættjarðarástin áttliagaræknina.
Þetta tvennt er tvinnað saman. í
rauninni er það óaðskiljanlegt, því
að annars kemur bláþváður fram í
þeini vefi, sem samsafn einstakling-
anna er að berja frá kyni til kyns.
Það er mjög eftirtektarvert hve
mjög átthagarækni Islendinga hefir
glæðsl á undanförnum áratug. Fyrir
þrjátíu árum kom það ekki til mála,
að innflytjendur til Reykjavíkur
mynduðu með sér félagsskap, til
þess að halda við kynningu meðal
eigin héraðsmanna og þvi síður til
þess að vera í samstarfi við ættar-
slóð sína um ýms menningarmál-
efni og greiða götu þeirra. Enda var
innflutningu úr sveitum til Reykja-
víkur þá liverfandi í samanburði við
það, sem síðar varð.
Nú er öldin önnur — og það er
gleðilegt. Nú stofna Reykjavíkur inn-
flytjendur, gamlir og nýjir, með sér
héraðsfélag, gefa út rit um ættar-
slóðirnar, gera út ferðir til gömlu
stöðvanna og láta sér annt um að
að lialda gömlum kynnum og tengsl-
um við staðinn, sem þeir voru fædd-
ir á eða rækja ætt sina til. Það er
oft um það skrafað, að Reykjavík
sjúgi til sín merg og blóð æskunnar
úr sveitunum, og víst er um það,
að útstreymið til stóru kaupstað-
anna er óhugnanlegt. En það er
ekki eintóm raun. Fólk hleypir
heimdraganum til þess að komast
lengra og betur áfram á lífsbraut-
inni en ella — það vill fram, og
það er ekki eintóm glaumgirni
eða nýjungatilhlökkun, sem knýr
það. Og þegar það bindst böndum
um að gera fósturliéraði sínu heið-
ur og gagn, þá sýnir það um leið,
hverju það ann. Það hefi engu
gleymt. Þetta er eðlilegt, því að —
„römm er sú taug, sem rekka dregur
föðurtúna til“.
Fólkið á ættarslóðunum segir
stundum, að sá sem fer i borgina,
sé glataður sínum heimahögum. Það
er ekki rétt. Það sagði lilca, um
fólkið, sem flýði til Ameríku, að
það væri glatað íslandi. En hefði
Steplian G. ort betur hér en í Am-
eriku. Og — hefði Bertel Thorvald-
sen nokkurntíma myndað nokkra
mynd, ef hann Þorvaldur gamli
hefði ekki fluttst úr Skagafirði?
ADOLPH BUSCH í REYKJAVÍK
Síðari hluta nítjándu aldar bjó
i Siegen í Westfalen ágætur fiðlu-
smiður, sem Wilhelm Busch hét.
Atti liann þrjá syni, sem mikið hefir
sópað að á vorri öld og taldir eru
í fremstu röð þýskra tónsnillinga,
hver á sínu sviði. Elstur þeirra
er Fritz Busch, fæddur í Siegen 13.
mars 1890. Hann lagði upphaflega
stund á píanóleik en gerðist ungur
hljómsveitarstjóri (19 ára), að loknu
nánii hjá liinum bestu kennurum
við tónlistarskólann í Köln, fyrst
við „Stadt-theater“ í Riga, en síðar
stjórnaði hann ýmsum merkum
hljómsveitum í næstu tónlistarborg-
um Þýskalands og var talinn í
fremstu röð j)ýskra hljómsveitar-
stjóra. En 1933 fór hann frá Þýska-
landi og þá l'yrst til Suður-Ameriku,
en siðasta áratuginn hefir liann
verið búsettur í Kaupmannaliöfn og
verið hljómsveitarstjóri „Statsradio-
fónien“ þar i borg, en frá því árið
1934 og fram að striðsárunum var
hann á sumrum hljómsveitarstjóri
við Mozarts-sýningar Glynderbourne-
óperuleikhússins í Sussex. — Þeir
bræður, hann og Adolph Busch, fiðlu
snillingurinn, voru sæmdir doktors-
nafnbót al' Edinborgarháskóla árið
1934.
Þetta er í stuttu máli listarferill
elsta bróðurins, Fritz Busch. En
aðalefni þessa þáttar átti að verða
það, að lýsa í fám dráttum æfiferli
hins næsta í röðinni, fiðlusnillings-
ins Adolph Buscli, sem nú er í
Reykjavik og lieldur hljómleika á
vegum Tónlistarfélagsins.
Adolph Georg Wilhelin heitir liann
l'ullu nafni, og er fæddur í Siegen
hinn 8. ágúst 1891. Ellefu ára gam-
all fékk hann upptöku í tónlistar-
háskólann í Köln og voru aðalkenn-
arar hans þar Willy Hess og Bram
Elderling. Árið 1908 tók hann að
stunda nám í „Komposition“ hjá
tónfræðingnum Hugo Gúnter i Bonn,
en 5 árum siðar gekk hann að eiga
dóttir hans.
Max Reger hafði mikið álit og
dálæti á Busch og valdi hann öðr-
um fremur til þess að túlka með sér
,,kammer“-tónsmiðar sínar. Hófst
samstarf þeirra árið 1907 og hélst
síðan, meðan Reger lifði, en liann
andaðist i Leipzig 11. maí 1910.
Árið 1912 gerðist Busch hljóm-
sveitarstjóri hljómleikafélagsins hjá
Eins og úður hefir verið vikið að hér í blaðinu var
von á einum frægasta fiðlusnilling heimsins hingað til
Reykjavíkur. Er hann nú nýkomin hingað og heldur
hann hér þrjá hljómleika á vegum Tánlistarfélagsins.
Fálkinn hefir því fengið Theodór Árnason lil þess að
vita greinarkorn um Adolph Buseh og æfiferil hans. Fer
greinin hér á eftir: .
(Konzertvercin) i Vínarborg, en
1918 varð liann kennari við tón-
listar-háskólann ((Hochschule) í
Berlín og tók þar við s.æti fiðlu-
snillingsins Márteau. Til Darmstadt
flutti hann 1922 og þaðan til Basel
1927, en alfarin fór hann frá Þýska-
landi 1933 og afsalaði sér þýskum
borgararétti, en hlaut borgararétt
i Sviss árið 1935.
Ótalmarga hljómleikaleiðangra hef
ir Busch farið og vakið óskifta að-
dáun fyrir snilli sína, sem einleik-
Frh. á bls. U.
Sigurjón Sigurðsson, Braguyötu 33A, Jón Isleifsson verkfræðingur verður Sigurbjörn Þorkelsson, kaupm. verð-
varð 50 ára 12. ágúst. 65 ára 29. ágúst, ur 60 ára 25. ágúst.