Fálkinn - 19.12.1947, Blaðsíða 25

JOLABLAÐ FALKANS 1947
23
Til hægri:
Engilmynd úr steini í West-
minster Abbey. Myndin var upp-
runalega máluö og eru enn leif-
ar af litnum á henni. Hún er
frá árunum 1245—’69.
Til vinstri:
Krýningarstóll Bretakonungs,
sem venjulega stendur bak við
gröf St. Játvaröar, en er aS-
eins settur fram í kirkjuna
þegar konungar eru krýndir. —
Stóllinn var smíðaSur af Walt-
er málara JátvarSar I., utan
um Scone-steininn — örlaga-
steininn, sem Skotakonungar
voru krýndxr á, en JátvarSur 1.
náSi í stein þennan og flutti
hann txl London 1271, og er
hann enn undir sætinu í stóln-
um. Munnmæli segja, aS það
sé þessi steinn, sem Jakob hafði
undir höföinu í Bethel, er hann
sá himnastigann. Er sagt aö
steinninn hafi fyrst komist til
Egyptalands en þaöan til Spán-
ar, Irlands og Skotlands. og þar
komst hann í Scone-klaustur.
fram ýmsar helstu viðhafnarhá-
tíðir borgarbúa, krýningar, kon-
ungleg brúðkaup og jarðarfarir,
auk viðhafnarinnar á hátiðum
kirkjunnar og helgunardegi St.
Játvarðar, sem haldinn var með
mikilli viðhöfn 13. október ár
hvert. Þann dag höfðu líkamsleif-
ar hans verið teknar úr gröfinni
og settar í skrín bak við háaltarið.
Árið 1241 lét Hinrik III. gera
nýtt skrín um bein Játvarðar,
það var úr gulli og með myndum
úr gimsteinum, og unnu helstu
gullsmiðirnir í Lundúnum að
smiðinni. Þetta skrín var sett í
hina nýju kirkju, sem Hinrik hafði
látið gera, og stóð þar á palli,
haglega gerðum með mósaik-
myndum, sem enn er til, þegar
kirkjan var vígð 13. okt. 1269.
Aldrei hefir stórfenglegri kirkju
vígsla farið fram í veröldinni og
viðhöfnin var meiri en við nokkra
krýningu. Boðsgestirnir skiptu
þúsundum og öll hefðarmenni í
landinu, lærðir og leikir voru
þarna viðstaddir. Kirkjan var þá
miklu skrautlegri en hún er nú,
alsett höggmyndum og flúri. Eft-
ir vígsluna var slegið upp veislu
í höllinni og mátti koma þangað
hver sem vildi, enda var það jafn-
an siður að veita fátæklingum
borgarinnar á helgunardegi Ját-
varðar.
Kórbræðrahúsið við kirkjuna
kemur talsvert við sögu Breta,
því að þar var þing haldið um
sinn og neðri málstofan hélt fundi
þar lengi. Og þarna fast við stóð
sjálf konungshöllin, svo að segja
mátti að allt vald, veraldlegt og
andlegt væri þarna saman kom-
ið á litlum bletti.
Westminster-kirkjan, sem vígð
var 1269 hefir verið miklu skraut-
legri en hún er nú, að því er sam-
tíðarlýsingar herma. Bæði bygg-
ingin sjálf og húsgögnin hafa tek-
ið langt fram öllu því, sem þá
var til í Englandi. Miðdepill kirkj-
unnar var gullskrín St. Játvarð-
ar á hinum háa palli yfir altarinu,
en yfir því hékk ljósakróna mikil
úr silfi’i. Sitt hvoru megin við
skrínið voru gullnar myndir af
St. Játvarði og pílagrími (Jóhann-
esi guðspjallamanni dulbúnum).
Og alls staðar voru ljósahjálmar
og stjakar.
Um alla kirkjuna voru högg-
myndir úr steini og tréskurðar-
myndir gylltar og málaðar. Er
hægt að gera sér hugmynd um allt
skrautið af myndum þeim, sem
hér fylgja.
Altarisklæðið á háaltarinu er
nú ekki lengur til, en lýsingar af
því hafa varðveist. Það var úr
gullvef og alsett perlum, gim-
steinum og emalje- Frh. á bls. 35.
Til vinstri:
„Poets Corner" — skáldahorniö
— í Westminster-kirkjunxii heit-
ir svo af því aö þar eru ýms
frœgustu skáld Breta grafin.
Sá Henry de Reynes, húsa-
meistari konungs um frágang
þessa hluta kirkjunxiar og gæt-
ir franskra áhrifa í stílmim, en
lét konungxlr hann fara til út-
landa til atlmgana, áöur exi
hann tók til starfa. Undir hvítu
marmaratöflunni til vinstri á
myndinni er gröf Geoffrey
Chaucern höfundar „Canter-
bury Tales" (1349—14001.
Til hægri:
Þetta er nœstelsta myndin i
Westminster-kirkjunni, máluö
á tré og er af Hinrik III., aö
því er menn lialda. Hún er
máhiö af Tómasi syni Walt-
ers málarameistara koxmngs-
ins.