Fálkinn - 19.12.1947, Blaðsíða 39

JÓLABLAÐ FÁLKANS 1947
37
Að ofan: Útsýni úr Hattveri. — Til hægri: Hattver.
Rangárvöllum, snnnan undir Torfa-
jökli, Jjúst kenna reykjareim af
jöklinum með noröanátt, líkan því,
er skógarviði væri kgnt. Það var
og trú manna, að jjessir útilegu
menn yllu illum heimtum á sauðfé
af afréttum er ásjaldan hafa að
borið. En fyrir fáum árum er það
staðreynt, að eitthvað annað veldur
illum heimtum en útilegumennirnir
i Torfajökli. Þvi Landmenn tóku sig
til, og könnuðn jökulgilið, og komust
svo langt inn í gilið, að þeir sáu
uð dalurinn var allur fullur af jökli,
og óbyggilegur, og þvi allsendis ó-
líkur því, sem sagan segir að liann
liafi verifí á dögum Torfa.“
11.
Það var 1852, sem könnun sú á
Jökulgili fór fiam, sem frá segir í
Þjóðsögum Jóns Árnasonar og
vitnað er til hér að framan. Lýs-
ing þjóðsögunnar er eigi ógleggri
en svo að vel má átta sig á livað
átt er við, sem sé dalurinn sem
komið er í þogar komið er inn úr
þrengslum i Jökulgili. En um gróð-
ursældina er sagan álíka nákvæm
eins og hún var um Þórisdal i
Langjöki. Að dalurinn sé í Torfa-
jökli er rangt, því að jökullinn er
állur fyrir suðaiistan hann. En hins-
vegar er jökull suðvestur af dalnum
í Kaldaklofsfjöllum og vestur af
honum Reykjújöllum, og það er
ekkert ósennilegt að þessir jöklar
hafi verið miklu meiri fyrrum, og
jafnvel samanhangandi.
En hvað sem sögunni uin Torfa
líður þá er eitt víst, að á þessum
slóðum er unaðslegra og þó stór-
fenglegra landsiag en viðast á land-
in,u. Þetta er sannkölluð Paradis.
Það þarf enga spámannsgáfu til að
segja, að Landmannalaugar verði í
framtíðinni einn eftirsóknarverð-
asti skemmtistaður sumargesta, bæði
þeirra sem ekki eru gefnir fyrir
göngur og þó einkum hinna, sem
hafa gaman af að fara um fjöll og
firnindi. Hentugri miðstöð til dag-
ferða í allar áttir en Landmanna-
laugar er ekki til.
Staðurinn er um það bil miðja
vegu milli byggða Landsveitar og
Skaftártungu og 20 km. frá enda-
stöð bílvegar lil Landmannaliellis, ef
farinn er rciðvegurinn norðan
Frostastaðavatns, en gangandi má
fara leiðina miklu nær beinni línu,
sem er hálfu styttri, norðan í Stór-
höfða og' niður í Vondagil, og þá
leið kemst maður þurrum fótum
í liegar Felh'skvisl sleppir.
Úr Laugum er akki nema 15. km.
leið (í beina Jínu) vestur í Rauð-
1‘ossafjall, norður fyrir Herbjarnar-
fell og Loðmund, austur i vestustu
Veiðivötn og austur fyrir Jökuldali,
suður fyrir Torfajökul og Hólmsár-
botna og suður á Strútsöldur og er
þá komið nærri Syðri Fjallabaksvegi
og áningarstöðum þar. En 15 km.
fjarlægð í loftlínu, er sæmilegur
dagsáfangi fóks. fram og til baka.
Á þessu s\æði kringum Laugar
er úr nógu að velja, af fjöllum og
jöklum, stórbrotnum giljum, hverum
og laugum —- en þó umfram allt lit-
um. Litskrúð líparítfjallanna kring-
um Torfajökr.l er ótæmandi og af-
brigðin mörg, þó að mest sé þar
af Ijós-múrauðu. Það þarf ekki ann-
að en lita á steinvölurnar á aurun-
um við jökidgilskvíslina, til þess
að fá sýnishorn af litavali fjallanna
i kring.
Qg línur bessara fjalla gefa ckki
litunum eftir. Þar rísa livasstenntir
kambar yfir löngum skriðum.
Hraunið fyrir ofan laugar líkist
viða steingerðum viði, með æðum
og árhringum. Og inni í Þrengsl-
um hefir næðingurinn sorfið mynd-
ir í bergið. bæði standmyndir
manna og dýra og vangamyndir
með svip kunnra manna, síbreyti-
legra eftir því hvernig birtuna ber
á. I þessum tröllheimi getur áhorf-
andinn unað lengi og uppgötvað
nýjar og nýjar myndir, því að safn-
ið í klettunum er ótæmandi.
En þegar komið er upp á brún-
irnar er útsýnið tilsvarandi fjöl-
breytilegt. Þeir eru margir, sem
gengið hafa á Loðmund, því að
hann er svo nærri Landmánnahelli
og bilunum. Loðmundur er frábært
útsýnisfjall og sérlega léttkleifur,
því að svo má heita að hann sé
gróinn upp á brúnir. Þaðan sést
vestur á Esju og austur á Vatna-
jökul og fillt það sem nær er. Af
Kirkjufelli er frábært útsýni austur
yfir Landmannaleið og til Vatna-
jökuls, Veiðivatna og Tungnár. Og
af hátindi Torfajökuls. sem er syðst
á jöklinum og nær 1200 metra hár,
sér búkstaflega yfir allan Mælifells-
sand og Rangvellingaafrétt og hvergi
er Mýrdals- og Eyjafjallajökull jafn
mikilúðlegur og þaðan að sjá.
Laugahraunið citt er girnilegt til
frúðleiks, ásamt Brennisteinsöldu,
sem er eitt af tignarlegustu eld-
vörpum á þessum slóðum. En það
eru lika margir skrítnir blettir og
fallegir gíear í Norður-Námshraun-
inu, og óvíða er hægt að lesa
Útsýni austur af Frostastaðahálsi.