Fálkinn - 19.12.1947, Blaðsíða 30

JOLABLAÐ FALKANS 1947
halda samkomulaginu svipað og verið hefir.
— Eg læt ekki bjóða mér allt, sagði hús-
móðirin æst. — Það kostar ekki peninga, að
segja eins og er, og það skyldi aldrei verða
dæmt frá minni hendi. En svona nokkuð líð
ég ekki. Arndís verður ekki lengur á mínu
heimili, það skal hún hafa fyrir framkom-
una, þá fær hún að sjá, hvar hún er stödd.
Hrein og björt augu Arndísar hvíldu á hús-
móðurinni. Aldrei fyrr hafði hún kennt þess
öryggis innra með sér, sem hún fann til, á
þessari stundu. Innan um allt þetta undarlega
fólk, voru til góðir menn, það hafði hún rekið
sig á. Nú gat hún ekki látið bugast. Henni
myndi í annað sinn verða rétt vinarhendi,
þegar henni lægi mest á.
— Ekki rekur þú stúlkuna á dyr, svona
undir nóttina, — sagði húsbóndinn. — Þú
verður hér í nótt, en getur svo farið á morg-
un, bætti hann við, og sneri sér að Arndísi.
Þegar Arndís var komin inn í herbergis-
kytruna, sem hún svaf í, fann hún fyrst, hvað
hún var örmagna af þreytu. Hana sveið í sár-
ið á fætinum, og hún fann sárt til þess, hvað
hún var svöng. — En hún gat ekki annað, en
hugsað um allar þær stúlkur, sem hlutu að
vera til, með svipaðar kringumstæður, og
hún var í nú. Hún ímyndaði sér ekki að hún
væri eina undantekningin. Þurftu þær ekki
að standa saman á einhvern hátt, og verj-
ast hinum ómildu átökum, sem lífið rétti
þeim?
En Arndís var allt of dauðuppgefin, til þess
að brjóta heilann um þetta eða annað. Svefn-
inn, mildur og friðsæll, læddist að, og sætti
hana við allt og alla. Hún sofnaði í fullu trausti
á lífið, og allt hið óþekkta sem stóð á bak við
það.
Næsta dag flutti Arndís til fátækrar ekkju
sem vann fyrir sér og tveim dætrum sínum,
sex og sjö ára gömlum. Þarna hafði gamla
frú Alda, sem hún var í upphafi ráðin til, kom-
ið henni fyrir fram yfir hátíðar, en þá átti
Arndís að komast á gott heimili.
Hún var ein þarna i íbúðinni mestan hluta
dagsins, og óvenju angurvær í huga. Aðra
daga, síðan hún kom í bæinn, hafði hún alltaf
verið önnum kafin, og það hafði dreift leið-
indum hennar að nokkru leyti. — En hér,
alein í ókunnu umhverfi, var hún undur lítil
og einmana. Þarna mundi hún ekki einu sinni
geta unnið fyrir fæði, — og hvernig mundi
svo sárið á fætinum artast? Hún var ekki
vel stödd, enginn myndi láta sér annt um
hana, og til engra gat hún leitað.
Þegar ekkjan kom heim, sá hún að Arndís
var döpur í bragði.
— Þér hefir leiðst, að vera svona ein í allan
dag, — sagð hún hressilega. — Á morgun er
aðfangadagur, og þá verð ég meira heima.
Skrepp aðeins út fyrir sjálfa mig, en vinn
ekkert hjá öðrum. Það hittist nú líka svo á,
að telpurnar mínar voru búnar að fá loforð
um, að vera innfrá hjá börnunum hennar
Bjargar systur minnar, svo það var meira en
von, að þú sért angruð.
— Já mér leiðist, að vera hér til byrði,
sagði Arndís. Hefði ég getað unnið, þá væri
það allt annað.
— Láttu mig ekki heyra þetta. Hún frú
Alda hefir margborgað það, þó að þú sért
hér fram yfir hátíðar. Annars held ég að þú
verðir heppin með húsið, sem þú lendir í. Eg
gaf mér ekki tíma til að spyrja frú öldu ná-
kvæmlega um það, en mér skildist samt, að
hún ætlaði að útvega þér stað hjá hjónum, sem
ég kannast vel við, og ég veit til, að hafa
reynst margri umkomulítilli stúlkunni vel, og
hreint og beint hjálpað þeim að komast á-
fram. Vittu nú til, hvort þetta er ekki rétt,
sem ég segi þér.
— Jú, Arndís trúði orðum konunnar að
vissu marki. Allt var breytingunum háð, það
vissi hún, — en hún vissi líka, af nærtækri
reynslu, að það voru til góðar manneskjur,
sem þekktu aðrar betri leiðir, en að safna
áþreifanlegum auði.
Aðfangadagur jóla rann upp. Litlu telpurn-
ar, dætur ekkjunnar, sem Arndís dvaldist nú
hjá, voru vaknaðar og farnar að athuga spari-
skildingana sína. Eitthvað ætluðu þær að
kaupa, sem enginn mátti vita um. Mamma
þeirra ætlaði líka út, klukkan níu, og verða
komin aftur heim fyrir hádegið.
Arndís varð fegin að vera ein. Allur þessi
undirbúningur jólanna, hér á þessum stað,
kvaldi hana. Hugur hennar hvarflaði heim,
í gamla kalda sveitabæinn hennar. En hvað
hún þráði að vera komin þangað. — Nú
myndu litlu systur hennar, vinna hennar verk,
þvo allt og hreinsa, bæði hátt og lágt. Engin
myndi sakna hennar beinlínis, hún varð að
fara að sjá um sig sjálf, fyrst hún var orðin
þetta gömul. — Og gamla jólatréð. Mamma
hennar myndi standa í einu eldhúshorninu
og binda lyng á gamla tréð. Hún fann ilm-
inn af lynginu, ilminn sem angað hafði að vit-
um hennar öll jól, síðan hún mundi eftir sér.
En hvað Arndísi var þungt um hjartaræt-
urnar. Hún lagðist fram á gluggakistuna, fól
andlitið í höndum sér, og grét. — Allt var
svo dimmt og erfitt, og óskiljanlegt henni,
hvernig rætast myndi fram úr því.
Arndis heyrði ekki, að drepið var á dyr. Hún
leit fyrst upp, þegar marraði í hurðinni um
leið og hún var opnuð.
Stór kona í dökkri kápu, kom inn á gólfið.
Hún bað engrar afsökunnar, en spurði hik-
laust.
— Ert þú ekki Arndís Helgadóttir?
— Jú, sagði Arndís allundrandi, og án
þess að gefa sér tíma til, að þurrka tárin,
sem döggvuðu hvarma hennar.
— Eg er Signý Samúelsdóttir, konan sem
frú Alda hefur komið þér fyrir hjá. Eg hitti
hana aðeins sem snöggvast áðan, til að færa
henni blóm, og þá sagði hún mér, að þú værir
hér. Ef þú hefur ekki á móti því, óska ég
þess, að þú komir strax til mín.
Arndís leit á góðlegt andlit aðkomukonunn-
ar, hreinum skýlausum augum, og þær fundu
það, báðar í einu, að þær myndu reynast hvor
annarri vel.
Þær dokuðu við, þangað til ekkjan kom
heim, svo Arndís gæti kvatt hana, og þakkað
fyrir sig. Síðan hringdi Signý á bíl, og þær
keyrðu heim til hennar.
Jólahelgin nálgaðist óðfluga. Arndís lá upp
í dívan, í hlýrri og fallegri stofu, og horfði á
ijósakrónuna í loftinu. Hún var nýbúin að
fara í bað, og sjálf frúin hafði hjálpað henni,
og fært henni allt hreint og nýtt til að fara í.
Kjóllinn hennar minnti hana á mýkstu blóm-
krónu. Hún var líka búin að borða nægju
sína af smurðu brauði, og drekka mjólk, eins
og hún gat torgað.
Þannig átti þá fyrsta jólakvöldið hennar í
höfuðstaðnum að verða. Var þetta í raun og
veru veruleiki, sem nú var að koma fram við
hana, eða hafði hún aldrei vaknað til þessa
lífs, eftir að hún datt á gangstéttina? Allt,
sem síðan hafði skeð hafði gerst svo fljótt og
skyndilega fyrir henni, alveg eins og það gekk
til í sumum ævintýrunum, þar sem allir erfið-
leikar snerust í hamingju á svipstundu. —
Arndísi fannst þetta jólaævintýri sitt svo dá-
samlegt, að henni fannst næsta ótrúlegt, að
það gæti varað nema skamma stund.
En heim í litla kalda sveitabænum hennar,
voru líka jól. Hún vissi hvernig hangikjöts-
imurinn læddist um hvern krók og kima, jafn-
vel út í skemmu, og út á hlað. Allsstaðar var
sérkennilegur ilmur, sem boðaði mikinn daga-
mun. Systkinin hennar voru orðin hljóðlát,
og eftirvæntingin skein út úr svip þeirra. —
Litlu andlitin voru óvenjulega vandlega þveg-
in og glansandi. Sparikjólarnir telpnanna
voru orðnir óskaplega stuttir og þröngar á
þeim ermarnar, en þær urðu að láta sér
nægja þá, þessi jólin líka. — En kannske
ætti hún það eftir, að geta gefið þeim fallega
kjóla. — Nei, Arndís litla, þú hefur aldrei
verið gjörn á dagdrauma, og nú skaltu muna
að þú hefir ekki unnið þér inn einn einasta
eyri í vetur.
Arndís hreyfði til meidda fótinn, og strauk
hendinni yfir mjúka fína rósakjólinn. — En
það var þó víst, að þetta allt saman var eng-
inn draumur.
Einhverjir voru að ganga um frammi. Hún
heyrði að hurðin opnaðist og lokaðist. Það
greip Arndísi eftirvænting, blandin feimni
og einstæðingskennd, þar sem hún lá, í þessari
fallegu ókunnu stofu.
— Þú kemur snöggvast hérna inn, áðUr en
þú hefir fataskipti, heyrði Arndís frú Signýju
segja. Hurðin opnaðist, frúin kom inn til
hennar, og ókunnugur maður með henni.
Frú Signý kveikti á litlum lampa, sem var
við dívaninn, sem Arndís lá á.
— Eg mátti til með að láta manninn minn
sjá litla jólagestinn okkar.
Arndís settist upp og horfði á manninn,
stórum skýrum augum, — svo roðnaði hún
við, og varð niðurlút.
— Það er sem okkur sýnist báðum, barnið
gott, sagði maðurinn brosandi. — Það vorum
við, sem mættumst í hálkunni. Auðvitað átti
ég að taka þig strax heim með mér. Eg mátti
vita það af reynslunni hvernig þú varst sett.
— Nú er ég hætt að skilja, sagði frú Signý.
Arndís sagði ekkert. f huganum var hún
aftur komin, í skjóli rökkursins, út á gler-
hála götuna. Það læddist tár niður kinnar
hennar. Hún vildi ekki þurfa að lifa þennan
tíma upp aftur, svo hafði hann verið henni
erfiður, án þess að hún gerði sér fulla grein
fyrir því þá.
— Eg vona þó, að hann Markús hafi ekki
verið neitt ónotalegur við þig, góða mín, sagði
frú Signý og tók um hendi Arndísi.
— Nei, það var hann, sem hjálpaði mér,
þegar ég meiddi mig, snökti Arndís.
— Atvikin eru æði oft óútreiknanleg, sagði
Markús, og studdi höndinni á öxl konu sinn-
ar. — Menn verða stundum að ganga gegn-
um skóla reynslunnar, áður en þeir komast í
örugga höfn.
— Segðu nú ekki meira Markús minn. En
við skulum biðja jólagestinn okkar, að segja
okkur sína sögu eftir matinn, — frá því er
hún fór að heiman, og þangað til hún komst
hingað til okkar. Nú þarft þú að hraða þér,
að hafa fataskipti, og svo heldur Arndís litla
jólahátíðina með okkur í Jesú nafni.