Fálkinn - 03.12.1948, Blaðsíða 4

4
FÁLKINN
BrasilíA
- ER FRAMTÍÐARLANÐIÐ -
"DRASILÍA er land ótæmandi
möguleika og óvenju auð-
ugt að málmum. Þetta land,
sem er 8.511.000 ferkm., eða
514.000 ferkm. stærra en Banda-
ríkin, geymir meðal annars í
skauti sínu mikið af ágætu járn-
gx-ýti, auðugar mangan-námur,
nikkel, kóbolt, króm, tungsten,
bauxit, títan, columbium, tan-
talít, beryll, cassiterít, tin,
magnesíum, zirconium, lcvarts
og demanta. Þegar á þetta er
litið er ekki að ástæðulausu þó
að spurt sé, hvar á bekk þetta
land muni vei’ða í framtíðinni.
Auður er á fárra höndum.
I meira en þrjár aldir réðu
fáeinir ríkir plantekrueigendur
í raun réttri lögum og lofum í
landinu. Annars voru flestir
landsbúar þrælar, bæði hinir
eiginlegu íbúar og innfluttu
svertingjarnir frá Afi’íku. —
Af þessu vai'ð óhjákvæmilega
gagnger stétlasskipting, og mið-
stéttir voru engar til. Þrælaá-
nauðin var að nafninu til af-
numin úr lögum árið 1888, en
hélt í reyndinni áfram, því að
landið varð ekki fyrir neinum
áhrifum frá og hafði vai’la
nökkur kynni af, hinum stór-
kostlegu tækni-framförum í
Evrópu og Norður-Ameríku.
En smámsaman fór að vaxa
npp millistétt í suðurhluta
landsins, x Sao Paulo, en þar
er nú miðdepill iðnaðarins í
Brasilíu. Það var hægðarleikur
að vei’ða loðinn um lófana í
Brasilíu, en einmitt þetta stóð
/ramförunuxn fyrir þrifum.
Þegar gullnámið fluttist frá
Brasihu til Afríku fóru menn
að rækta sykurreyr, en síðar
náði Cuba sykurmarkáðinum
undir sig. En livað var að fást
um það? Næsta gróðurlindin
var gúmmívinnslan, þangað til
farið var að rækta gúmrní í
Indlandi og keppinautarnir þar
svínbeygðu Brasilíumenn. Þá
varð kaffiræktin aðalatvinnu-
grein Brasilíubúa þangað til svo
mikil offramleiðsla varð á „lif-
grösunum“ undir 1930, að mark
aðurinn bi’ást og Brasilíumenn
urðu að brenna kaffinu til þess
að fyrirbyggja verðhrun. Svo
kom bómullin og kringum
1940 nam bómullarframleiðsl-
an hærri upphæð en kaffifraxn-
leiðslan. En afraksturinn af
þessari iðju var enn í fárra
manna höndum, og fóllc flest í
landinu hafði ekki gert sér
ljóst hve landið átti mikla fram
tíðarmöguleika.
Járn og stál.
Það er giskað á að í Brasilíu
séu um 15 milljard smálestir
af járngrýti, eða 22% af járn-
gxýtisforða veraldarinnar. En
af því að samgöngutækin vant-
ar og nútímaaðferðir til járn-
vinnslu eru óþekktar í Brasilíu
er ekki betur ástatt í landinu
en svo, að 1937 urðu Brasilíu-
menn að flylja inn um bálfa
milljón smálesta af járni og
stáli á ári. Til járn- og stáliðn-
aðar þarf ógrynni kola, en kola-
námurnar eru ekki miklar, og
þau kol sem hægt er að ná til
eru léleg. Betri kolanámur eru
svo langt frá járnnámunum að
það borgar sig ekki að vinna
kolin. Það er giskað á að í
fylkinu Santa Catarina séu um
500 milljón smálestir af kol-
um, sem liægt sé að vinna, og
3—6 milljónir í fylkinu Par-
ana, en það er ógerningur að
flytja kolin á burt. Þess má
geta að þctta eru alls ekki end-
anlegar tölur, því að vísinda-
leg rannsókn á kola- og málm-
forða Brasilíu er svo að segja
nýbyrjuð. Instituto Brasileiro
de Geografia e Estatistica (Land-
fræði- og hagfræðislofa Bras-
ilíu) er sífellt að leita að nýj-
um námum. Nýverið liefir
frésl að fundist liafi nýjar kola
námur og ennfremur úran,
mangan, tin, nikkel, bauxít og
járn.
I Volta Redonda í fylkinu
Rio de Janeiro er járnbræðslu-
stöð, sem byrjað var að reisa
1940 en var fullgerð 1946. Ilún
kostaði 100 milljón dollara og
getur framleitt milljón smálest-
ir af stáli á ári, en að svo
stöddu verður að bræða stálið
með innfluttum kolum og er
stálvinnslan því kostnaðarsöm.
Einnig má nefna nolckrar
smærri stálsuður í Minas Ger-
aes, sem til samans framleiða
um 200.000 smálestir á ári.
Skammt frá járnnámunum i
vesturhluta Matto Grosso eru
miklar og góðar mangan-nám-
ur, á að giska um 30 milljón
smálestir með 45—47% af
lireinu mangan. En það er und-
ir samgöngutækjunum komið
hvort hægt verður að hagnýta
þessar námur. Eins og stendur
er inanganið flutt á vögnum
niður að Paraguyfljóti og síðan
flutt á prömmum niður að haf-
skipunum í Montevideo.
Aluminium.
Þó að Brasilía sé talin 12.
land veraldar að því er bauxít-
námur snertir (en úr bauxít er
aluminíum aðallega unnið) og
þó að auðvelt sé að komast að
námunum, hafa Brasilíumenn
til skemmsta orðið að flytja inn
aluminium. Svo að þjóðin þarf
að vakna til meðvitundár á
þessu sviði! Aðal bauxítfram-
leiðslan er i námunum í fylk-
inu Minas Geraes, en i þeim
eru um 120 milljón smálestir.
En svo er bauxít á eitthvað um
80 stöðum öðrum þar á meðal
í námunum við Ouro Preto, sem
geyma um 2 milljón tonn. Og
i Muqui-námunum skammt frá
Rio de Janeiro eru um milljón
tonn. Mikið er af fosforblendnu
bauxiti í fylkinu Maranliao, —
svo mikið að talið er að þar
megi fá nóg af fósfati til lands-
ins þarna og vinna aluminíum
sem aukaefni.
En þrált fyrir allar þessar
námur voru Brasilíumenn ekki
komnir lengra á leið 1940 en að
flytja óunnið bauxít úr landi.
En þetta ár voru fyrstu alumin-
iumsmiðjurnar byggðar af El-
etro-Quimica Brasileira S/A.
Talið er að þessar aluminíum-
smiðjur í Minas Geraes
fullnægt aluminíumþörf lands-
ins.
Raforkan.
Rekstursörka og þá sérstak-
legá raforka er nátengd spurn-
ingunni uin aluminíumvinnsl-
una. Brasilíumenn hafa eklci
getáð notfært sér kolanánmr
sinar eða olíulindir, en iðnað-
ur sem byggist á innfluttu elds-
neyti er of kostnaðarsamur, og
þessvegna hafa þeir aðallega
augastað á raforkunni.
Af uppdráttum yfir Brasilíu
má sjá að margar af ánum
renna ýmist beint út í Atlants-
baf eða út í stórfljótin, svo sem
Parana eða Amazonas. Víða
eru fossar og hávaðar, sem liægt
væri að virkja. Árið 1940 nam
virkjuð raforka í landinu um
milljón kílóvöttum og fer stöð-
ugt vaxandi. Ein eftirtektarverð
asla virkjunin er milli borgar-
innar Sao Paulo og bafnarborg-
arinnar Sanlos. Þar liafa verið
byggðar stórar stíflur, sem mynda
uppistöður upp undir fjalli.
Þar á að safna vatni á regntím-
anum og geyma til þurrkatím-
ans. Vatninu er veitt gegnum
pípur með 854 metra fallliæð
niður að túrbínúnum. Það er
gert ráð fyrir að þessi stöð geti
skilað nokkurnveginn jafnri
orku allt árið. Og það er ekki
óhugsandi að járnbrautir Bras-
ilíu vei’ði rafknúðar í framtið-
inni.
Vert er að gefa því gaum að
úran er meðal efna þeirra, sem
Brasilia geymir. Ef einbvern-
tíma kemur til þess að kjarn-
orkan verði notuð til nytsam-
legra þarfa, ætti þetta að geta
greitt úr orkuþörf og samgöngu
vandræðum Brasilíu. En ekki er
enn vitað, livort úrannámurn-
ar eru góðar eða lélegar.
Ungt land.
Það mætti nefna ýms dæmi
til að sýna hversu ó.ðfluga iðn-
aðinum vex bohnagn i Brasilíu.
Og ekki er það hernaðargagna-
framleiðslan sem veldur þessu.
Iðnaðurinn nægir í flestum
greinum ekki ennþá lianda
landsbúum sjálfum og kynslóð
eftii’ kynslóð bafa bændur orð-
ið að flytja inn vélar sínar og
amboð. Það er ekki fyrr en á
síðustu finimtán árum, sem
Brasilíumenn fóru að smíða
búnaðarvélar sínar sjálfir.
Af þvi að Brasilía er enn
ungt land livað alla tækni snert
ir, þarf engan að furða á því,
að flestir þeir sem fremst
standa í iðnmálum eru ungir
menn. Sem dæmi má nefna
Lamanacao Nacional de Me-
tais S/A, sem er stærsta iðnað-
arfyrirtækið i landinu.
Árið 1933 stofnaði dr. Julio
Pignatari, faðir Franciscos, of-
urlitia valsapressu fyrir alum-
iniumsþynnur og til að fram-
leiða aluminiumsálla. Úr þess-
ari litlu byrjun varð Lamina-
cao Nacional de Metais, sem nú
getur keppt við alla útlenda
innflytjendur. Þegar dr. Pign-
atari dó árið 1936 tók Francisco
við stjórn firmans. Frá þeim
degi fór það að þenjast út og
í dag ræður það yfir öllum
námum þeiin, sem nefndar
hafa verið nema járn- og stál-
námum. Pignatari hefir verið
brautryðj andi i iðnmálum Bras-
ilíu.
Francisco Pignatari, sem er að-
geti eins þrítúgur og forstjóri fyrir