Fálkinn - 28.10.1949, Page 14

14
FÁLKINN
Ensk konungsgröf
frn sjöundu ö!4
Þrír háttsettir herforingjar. Urídanfarna datja hafa með-
limir Norður-Atlanishafsráðsins setið á ráðstefnu i Washing-
ton til l>ess að vinna uð samræmingu á vörnum þátttöku-
rikja Atlantshafsbandalagsins. Hér sjást þrír æðstu herfor-
ingjar ráðsins, talið frá vinstri: William Morgan Stóra-Bret-
landi, Omar Bradley Bandarikjiumm og Paul Ely Frakklandi.
Fyrir tíu áruni fannst skij) í jörðu
í þeim hluta Englands, seni kunn-
astur er undir nafninu East Anglia.
Haugurinn var við þorp sem nefnist
Sutton Hoo. Fundust í þessum haugi
meiri fornleifafjársjóðir en nokkurn-
tíma hafa fundist í enskri mold.
Rannsókn fornleifanna drógst á
langinn vegna striðsins, en það
varð bráðlega ljóst, að leifarnar höfðu
alþjóðlega þýðingu. Flestir mun-
irnir úr liaugnum eru nú komnir á
British Museum.
Allt í þessari einstöku gröf var
með sérstöku sniði, hæði að þvi er
snerti stærð og fjölbreytni og svo
vegna þess hve sjaldséð ])að var.
Skipið sjálft —- en af því var ekki
annað eftir en járnboltar og nagl-
ar, var meira en 80 feta langt eða
helmingi stærra en skip þau af þess-
ari gerð, sem fundist Jiafa í Vendli
og Valsgerði á Upplöndum i Sví-
þjóð, og jafnlangt og stærstu skip,
scin notuð voru síðar á víkingaöld.
Þetta var opið sjóferðaskip, fyrir
38 ræðara, „klinkubyggt“ með sömu
aðferðinni og notuð hefir verið við
iiið fræga Nydam-skip á safninu í
Kiel.
Miðskipa liefir verið liús með
bröttu þaki; og þó iangt sé síðan
það sligaðist undir þyngd moldar-
innar, sem orpið hafði verið yfir, er
hægt að gera sér grein fyrir hvernig
það hefir litið út.
í gröfinni fundust yfir 40 munir
úr gulli. Þrettán þcirra voru úr
mjög útflúruðum pyngjulás, hinir
höfðu verið til skarts á herklæðum
konungsins, þar á meðal sverðsbelt-
inu. Þessir munir eru gerðir af gull-
smið, sein hlýtur að hafa verið eink-
ar mikill hagleiksmaður.
í pyngjunni voru 40 gullpeningar,
sem allir liöfðu verið mótaðir í mynt-
sláttum í Rhondalnum eða Norðvest-
ur-Frakklandi. Það var heppni að
liægt var að ganga úr skugga um
þetta, því að það er sönnun fyrir
því, að skipið hefir verið grafið
niður á árunum 650—’70. Silfurskeið
arnar og silfurskálarnar sem þarna
voru, hafa líklega verið gerðar í
Miklagarði eða Liltu-Asíu. Stærsta
silfurfatið er með stimpli býsantiska
keisarans Anastasiusar I, sem ujipi
var 491—-518 e. Kr.
J engri annari gröf hafa fundist
fornleifar í líkingu við brýnið mikla
eða merkistöngina miklu, úr járni,
sem þarna fannst. Þar var og stór
hengiskál, sú langmerkilegasta af um
80 slíkum skálum, sem inenn vita
um. Eitt af drykkjarhornunum —
þau voru sjö alls i gröfinni •— er
óvenjulega stórt.
Enskir sagnfræðingar og fornfræð
ingar eru sammála um, að þetta sé
gröf eins konungsins úr Austur-
Angliu, og ef talið er að gröfin sé
úr heiðnum sið hiýtur það að vera
gröf Aethelhere konungs, sem dó
árið 655.
Margt skrýtið liefir komið á dag-
inn í sambandi við þennan fornleifa
fund Sutton Hoo. Sérstaka þýð-
ingu hefir fundurinn fyrir rannsókn
þá á handritakönnun frá 7. og 8
öld, sem rekin liefir verið af miklu
kappi og sýnir að saxnesk list í
heiðnum sið hefir verið á miklu
liærra stigi en nokkurn grunaði.
Annað atriði sem fornleifarnar bera
með sér er það, að viðskipti hafa
verið miklu meiri milli Evrópu og
Austurlanda en menn héldu áður —-
o'g loks benda fornleifarnar á, að
mikil viðskipti liafi verið milli Aust-
ur-Englands og takmarkaðs svæðis á
austurströnd Svíþjóðar. í fyrsta lagi
má nefna það, að Uppland i Sví-
þjóð er annar staðurinn í Evrópu,
þar sem skijj liafa verið grafin á
7. öld með líku móti og í Sutton
Hoo. í öðru lagi eru hjálmarnir sem
fundust í haugnum í Sutton Hoo
með sömu gerð og inargir, sem
fundist iiafa i Svíþjóð en livergi
annarsstaðar. Þessir hjálmar eru
með járngrind og bronsplötum á,
skreyttir myndum og teikningum.
Loks eru sverðshjöltin með sér-
stakri gerð. Hjölt af þessari tegund,
úr skíru gulli og með skrautmynd-
um eru upprunalega frá Sviþjóð. Að
vísu er ein hjölt af þessari tegund
i Nocera Umbra i ítaliu, en þau eru
talin komin norðan úr löndum.
í gröfinni i'ann Birger Nerman
prófessor greinilegar sannanir fyrir
sænskum áhrifum, og liann áleit að
þetta hiyti að vera „gröf norræns
ivöfðingja". Taldi hann sennilegt,
að þetta væri gröf ívars við-
feðma, hins sænska konungs sem
samkvæmt sögunum rikti yfir fimmt-
ungi Englands á sjöundu öld. En
ekki má reiða sig á þetta. Nöfn og
röð konunga í Austur-Angliu og
Norðymbralandi á 7. og 8. öld eru
kunn af sögunum, og í bókum Beda
jirests er þess hvergi getið að nor-
rænn konungur hafi verið þar á
þessum tima. Prófessor Sune Lund-
(jvist liefir sagt að fyrsti maðurinn,
sem iét lieygja sig með þessum hætti
i skipi i Vendli hljóti að hafa haft
síðinn sunnan að og að vopn hans
liafi verið þaðan. Það er ekki ó-
sennilegt að iiann hafi fengið fyr-
irmyndina frá Englandi.
En hvað sem því líður þá er til-
vera sérstaks viðskiptasambands
milli Engilsaxa og Norðurlandabúa,
á þeim tíma sem hér er um að ræða.
alger nýung fyrir vísindin.
Egiis ávaxtadrykkir
Tekur Lcopold konungur við
völdum á ný? Forsætisráð-
he.rra Belgíu, Gaston Eyskens,
hefir átt viðræður í Genf við
Leopold konung og náð sam-
komulaþi um það að þjóðarat-
kvæðagreiðsla verði látin fara
fram til að skera úr því hvorl
konungurinn skuli snúa aftur
og taka við völdum í ríki sínu.
Hér sést ráðlierrann fyrir fram-
an hótel það í Genf er hann gist
ir á leið til viðræðna við Leo-
pold konung.
t'il hæc/ri:
Sumarfrí í París. John Garfield
og kona hans vörðu sumarleyfi
sínu í París. Myndin er tekin
af þeim þar.
má af þessari mynd hefir sam-
komulagið einu sinni verið prýði
legt með kvikmyndastjörnunni
Shirley Temple og manni henn-
ar John Agar, en nú vill hún
skilja við hann. Giftingin fór
fram árið l'Jáö, en þá var hann
undirforingi í flughernum. Þau
eiga nú eina litla dóttur.