Fálkinn - 11.11.1949, Síða 9

FÁLKINN
9
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM
Ritstjóri: Skúli Skúlason
Framkv.stjóri: Svavar Hjaltested
Skrifstofa:
Bankastr. 3, Reykjavík. Slmi 2210
Opin virka daga kl. 10-12 og 1-6
Blaöið kemur út hvern föstudag
Allar áskriftir greiöist fyrirfram
Herbertsprent
hún legið andvaka og liugsaði,
hugsaði, Iiugsaði .... Hún var
orðin þreytuleg og guggin og
var ekki með sjálfri sér lengur.
Henni leið ver en henni hafði
gert fyrstu dagana sem lnin
var i Ameríku.
LOKS rann sá dagur er próf-
skírteinin skyldu afhent. Ilún
liafði ekki tekið ákvörðun enn-
þá. En eitl vissi hún fyrir víst.
Jim skvldi aldrei fá að vita
jjað, hún skyldi aldrei segja
lionum, að hún hefði helst kos-
ið að vera hjá honum um ald-
ur og' ævi.
Jim virtist ekki heldur vera
glaður undir þessari liátíðlegu
athöfn. Þrátl fyrir að hann
hrosti og talaði glaðlega við alla
var hægt að lesa áhyggjurnar
úr andlitinu á honum. Brosið
var ekki innilegt, og skrafið
var ekki annað en léleg tilraun
lil að leyna því, sem mæddi
hann. Mei skildi jiað •— hann
jnirfti ekki að segja henni það.
Jim var ekki síður kvíðinn fyr-
ir viðskilnaðinum en hún. En
viðskilnaðurinn var óhjákvæmi
legur.
Við hádegisverðinn daginn
eftir sátu þau langa stund hvort
á móti öðru og jjögðu. Loks tók
Jim til máls: -— Það er dálítið,
sem ég þarf að segja þér, Mei.
Hann var dálitið skjálfraddað-
ur þegaú liann tók i hendina á
Jienni.
Nú eða aldrei. Stundin óhjá-
kvæmilega var komin. Hún tólv
á því sem hún átti til. — Segðu
það ekki, Jim. Eg hefi afráðið
•— . Eg fer heim.
Hann horfði á hana örvænt-
andi —- og liagði.
Ilún reyndi að vera róleg og
sagði: — Það er okkur báðum
fyrir hestu, Jim. Eg liefi hugs-
að ítarlega um jiað.
Honum fannst hann vera að
kafna af öllu því sem honum
var niðri fyrir og gat ekki sagt
neitt um stund. Svo þrýsti hann
fast að liendi liennar og sagði:
Þorbjjörg: Árnadóttir
SVEITIN
Mei, þú veist að mér þykir
vænt um j)ig er það ekki?
,Orðin gripu hana um hjartað,
jjessi orð sem hún hafði svo
lengi vonað að lieyra hann segja.
Hún gat ekki stillt sig lengur.
Tárin lirundu niður kinnar
henni. Jim tók enn fastar um
liönd lienni. Nú var augnablik-
ið komið, sem Mei liafði dreymt
um, en það stoðaði ekki. Hún
varð að liarka af sér. — Eg veit
það, Jim, sagði hún, — ég liefi
alltaf vitað j)að. En ég kom
til Amerílvu til jiess að læra
eitthvað og gera gagn með j)vi
í Kína. Eg verð ....
— Eg hefði læðið j)ig um að
verða lcyrr ef ég hefði vitað að
það væri þér fyrir bestu, sagði
Jim, - en ég get það ekki,
mér er j>að ekki mögulegl.
Fyrr eða síðar mundi ]>ér liafa
fundist að j>ú liefðir hrugðist
ættjörðinni ef þú liefðir elvki
Jiorfið heim til ]>jóðar þinnar,
fjölskyldu þinnar og hlutverks-
ins, sem bíður j>ín í Shanghai.
Hvorugt þeirra sagði nokkurt
orð um stund. Svo liélt hann á-
fram: En mundu j>að, Mei, að
j>ú ert sú manneskja, sem mér
er mest virði i allri veröldinni.
Eg vil að j>ú vitir j>að.
Eg skal alltaf muna j>að,
Jim, sagði Jiún. — Þú ert líka
]>að mikilsverðasta i minu lifi.
Hún sá hann ekki eftir j>etta.
Hún l>að liann að koma elcki
á járnhrautarstöðina, j>ví að
j>að gerði þeim háðum erfiðara.
Hún tók aftur upp töskuna.
Hún var þung í hendinni á
lienni. Þessi fallegi gripur var
það eina á]>reifanlega, sem hún
hafði til minja um Jim.
Mei geklv Iiægt út i bifreið-
ina. Á leiðinni á stöðina sá hún
i siðasta sinn fólkið, byggingarn-
ar og landið sem henni ]>ótti
svo vænt um.
Allt í einu rétti hún úr sér í
bifreiðinni eins og eittlivað
rynni upp fyrir henni. Svo brosti
hún liallaðist aftur í sætinu og
lieitur gleðistraumur fór um
hana.
Nei, ég yfirgef ekki Amer-
íku, sagði hún í hálfum hljóð-
um, — ég fer með Ameríku
með mér.
Vagninn ók áfram og var inn-
an skamms horfirin inn í ]>vögu
mörg hundruð annara bifreiða,
sem voru að flytja fólk á ótelj-
andi álvvörðunarstaði.
ÖMURLEG STAÐHÆFING.
í Esbjerg í Danmörku fremur að
meðaltali ein kona á viku sjálfs-
morð út af húsnæðiseysi, segir for-
maðurinn i „De samvirkende leier-
forening á Jótlandi. Hann sagði
ennfremur, að mikill hluti dönsku
Margt liefir komið út á íslensku
hin síðari ár um þjóðleg fræði og
atvinnuhætti til lands og sjávar.
íslendingar hafa kunnað að meta
þetta að verðleikum, enda má segja,
að engar bókmenntir hafi átt eins
miklum vinsældum að fagna meðal
almennings. Fátt er þjóðinni iiollara
en að kynnast því lifi, er feður okk-
ar og mæður lifðu í æsku og bera
það saman við þá ævi, er við eig-
um nú. Má margt af því læra, því
að margt liefir breyst, vonandi flest.
til batnaðar.
Bókin, „Sveitin okkar“ eftir Þor-
björgu Árnadóttur, er hér verður
getið, lýsir sveitalífinu, eins og j>að
var hér á lanili skömmu eftir sið-
ustu aldamót.
Allir scm alisl hafa uj>|> i sveit,
rifja upp gamlar og hugljúfar
bernskuminningar, ]>egar þeir lesa
bókina. Lýsingarnar eru svo hríf-
andi og látlausar, að ósjálfrátt er
maður kominn aftur í tímann og
vaknar við fuglasöng í gróandanum
i fagurri islenskri fjallasveit. Vor-
annirnar eru að ]>efjast, og allir eru
önnum kafnir. Við hrífumst með
og tökum þátt í daglegum störfum
fóksins. Við gleðjumst yfir góðri
afkomu þess, en hryggjumst þegar
sorgir oð arir erfiðleikar sækja
það heim.
Á vorin vaknar lífið af dvala.
Jörðin skrýðist sínum fegursta skrúða
menn og skepnur fyllast nýjum
þrótti og „sakiaus ást í íslands döl-
um“ lifnar og dafnar í friði.
Fólkið vinnur af kaj>pi. Vorönn-
unum lýkur, og brátt hefst sláttur-
inn. Þá verður hver að duga sem
hann má, þvi að á þvi veltur af-
koma bóndans. Á sunnudögum fer
fólkið i skemmtiferðir á fótfráum
gæðingum eða skemmtir sér á ann-
an hátt við leiki og dans. Það
safnar nýjum þrótti og vinnan geng-
ur liðugar.
Sumarið líður, hlöðurnar fyllast
og áður cn varir liefir veturinn geng
ið í garð með frosti og fannkyngi,
tunglsskini og norðurljósum. í bað-
stofunni fundu menn skjól fyrir vá-
lyndum veðrum, og þar voru kvöld-
vökurnar góðu, hinn andlegi lífgjafi
íslensku þjóðarinnar á liðnum öld-
um.
þjóðarinnar eigi verri ævi en gris-
irnir í sveitinni."
NETTO-ÞYNGDIN.
William Dye hélt að hann gæti
l'engið að vita vissu sina um hve
þungur liann væri — nákvæmlega
— fyrir 5 cent, en það kostaði hann
tíu dollara. Lögreglan tók liann
nefnilega fastan er liann var að tina
af sér síðasta plaggið -— nærbux-
urnar — áður en hann stigi upp
á vogina fyrir framan brautarstöð-
ina i Fulham, og hann varð að
borga 10 dollarana fyrir að ætla að
vega sig ,,nettó“.
OKKAR
Þannig gekk lífið á þeim árum.
lnn í frásögnina er fléttað glensi
gamni, stíllinn er lireinn og
léttur, og þegar bókinni er slej>pt,
eru menn auðugri eftir. Þeir, sem
alist hafa upp i sveit, rifja uj>j>
gamlar minningar, sem fallnar voru
í gleymsku, en máttu síst af öllu
glatast. Hinir sem kauj>staðirnii'
hafa fóstrað, kynnast lifnaðarhátt-
um, sem nú eru að mörgu leyti liðn-
ir undir lok, en liafa á liðnum öld-
um lialdið lífinu í þjóð vorri.
„Sveitin okkar“ er ekki skrifuð
konu, sem fákunnandi er um
Þorbjörg Árnadpttir.
lifnaðarháttu sveitanna. Höfundur-
inn lýsir lífinu, þegar hún var að
alast upp í fögru fæðingarsveitinni
sinni, og þó að hún nefni hana að-
eins með dulnefni geta flestir sér
Ii 1 um, liver hún muni vera.
Þorbjörg Árnadóttir er fædd á
Skútustöðum við Mývatn og ólst
þar upp til fermingaraldurs. For-
ehlrar hennar voru þau hjónin Árni
Jónsson ]>rófastur og Auður Gísla-
dóttir. Móðurafi hennar, Gisli Ás-
mundsson og þjóðskáldið Jónas
Hallgrímsson, voru þremenningar.
Ennfremur voru faðir hennar og
söguskáldið, Jón Stefánsson (Þor-
gils Gjallandi), að öðrum og þriðja
að Skyldleika. Hún erfði því skáld-
skapargáfuna úr báðum ættum.
Þegar hún hafði lokið námi i
Verslunarskóla íslands, sigldi hún
til Kaujnnannahafnar og lauk þar
hjúkrunarprófi. Siðar lagði hún
stund á heilsuverndarfræði við
Washingtonháskólann í Seattle og
lauk þar meistaraprófi.
Hún lét sér ekki nægja hjúkrunar-
fræðina eina, hcldur nam liún einn-
ig leiklist og samdi leikrit, er valið
var ásamt tveimur öðrum í Holly-
wood san>kej>pni, sem stúdentar úr
öllum háskólum Bandaríkjanna tóku
j)átt í.
Auk Bandaríkjanna og Danmerk-
ur hefir Þorbjörg dvalist í Noregi,
Frakklandi og Englandi, Skotlandi
og Kanada.
Af ofanskráðu má sjá, að Þorbjörg'
er mjög víðförul og gagnmenntuð
kona, sem íslendingar geta vænsl
mikils af.
Bókin, „Sveitin okkar“, gefur fullt
íilefni til þess, að þær vonir muni
rætast.
og
af