Fálkinn - 25.09.1953, Page 4

4
FÁLKINN
e
CHARLES CHAPLIN
OG KONURNAR HANS FJÓRAR
,Þetta geri ég alilrei aftur,“ sagði li ann eftir skilnaðinn við fyrstu konuna. En hvernig fór .?
1. GREIN.
liafði Charlie 7 pund á viku í kaup o{
A NDLITIÐ seni flostir Jiekkja i
veröldinni er á Charlie Chaplin.
Ilann er viðkunnaslur allra manna
sem uppi hafa verið og ef til vill
vinsælasli leikari, sem uppi liefir ver
ið. Gg þegar fólk hefir ekki ástæðu
til að tala um leikarann Chaplin þá
getur það talað um einkamál Chaplins
og stjórnmálastefnu Chaplins. Hin al-
ræmda rannsóknarncfnd Mac Carthys
hefir séð um það síðasta, með því að
stimpla hann sem kommúnista og hafa
við orð að hanna honum landvist i
Bandaríkjunum (hann er sem sé ensk-
ur ríkisborgari ennþá). Alltaf er
hægt að tala urn Chaplin, enda væri
hann dauður maður ef hætt væri að
tala um hann.
Þeir sem kynnst hafa Chaplin segja,
að þeir gleymi umrenningnum og trúð-
inum Chaplin þegar þeir tala við hann.
Þá er hann fágaður og fyrirmannleg-
ur, rödd hans róleg alvöruþrungin, og
maður skilur hvers vegna liann hefir
ógleymanleg áhrif — ekki sist á kon-
ur. Og frá þeirri hlið Chaplins verð-
ur fyrst og fremst sagt i þessari grein.
Charlie Chaplin hefir verið kenndur
við margar konur, og fjórum þeirra
hefir hann kvongast. Þrjú fyrstu
hjónaböndin urðu engin sæla, en svo
er að sjá sem l>að fjórða ætli að fara
vel, því að nr. 4 — Oona O’ NeiII virð-
ist vera sköpuð fyrir liann. Chaplin er
orðinn 03 ára en Oona er 24. Og þau
Iiafa verið gift í 8 ár. Þau eiga þrjú
börn sem heita Victoria, Michael og
Josepiiine og þau leika öll i nýju
myndinni- Limelight. Þar ieika iika
iveir uppkomnir synir hans frá sam-
búðarárum þeirra Litu Grey.
í Limelight er draumsýn, sem getur
minnst á æsku Chaplins sjálfs. Hann
leikur þarna hlutverk Caiveros, mis-
tæks listamanns scm heldur að hann
sé öllum fremri. Hann hittir laglega
dansmey Therezu að nafni (hún er
leikin af ensku disinni Claire Bloom)
i garði og fcr að stiga i vænginn við
hana. Þan dansa saman i garðjnum,
og manni dcttur í hug að svona hafi
Chaplin verið þegar hann var ungur.
Fyrst ást Chaplins.
A fyrstu leikárum sínum fór Chaplin
með skophlutvcrk í leikflokki Frcd
Karno & Co. Og hann varð dauð-ást-
fanginn í einni leikkonunni, Hetty
Kelly. Charlie elti hana á röndum,
spurði hana grútfeiminn hvort hún
vildi ganga með sér í garðinum og
dirfðist meira að segja að setjast hjá
henni á bekk.
Hennar vegna keypti hann sér fal-
leg föt og reyndi að bera þau uppi eins
og hann væri ekki viðvaningur. Hann
kunni þessa list á leiksviðinu, en það
var miklu vandameira að leika hana
á götunum í Eastend i London, þar
sem hann ólst upp, og þar gat hann átt
von á að strákarnir létu ekki tækifærið
ónotað til að erta hann og spotta.
Allt þetta lagði hann á sig vegna
Hctty Kelly — en árangurslaust. Hctty
var leikkona og miklu hærra sett en
veslings skoptrúðurinn, þó að hann
væri mjög aðlaðandi i sjón. Hann var
nefnilega fríður, með svart hrokkið
hár, fölt andlit og hrún augu, sem virt-
ust búa yfir raunalegum leyndar-
málum.
Lcikarar áttu góða daga í þann tíð
og Hetty Kelly hafði um annað að
hugsa en tvö raunaleg augu. Sjálfur
taldi sig vel stæðan mann.
Þetta var 1908. Édward VII. sat í
hásæti Breta. Kvenfólkið sóttist eftir
barðastóru höttunum, sem „Káta
ekkjan" hans Franz Lchar notaði, og
karlmennirnir gengu mcð hörðu cnsku
stráhattana og í skelfing þröngum
buxum. Bagtime-lögin voru landplága
þeirra ára og enginn hvítur maður
hafði heyrt nefndan jazz.
Fólk vissi heldur ekki um neitt sem
kallað cr kvikmynd. A stað sem kall-
aður var Hollywood stóðu nokkrir
bárujárnsskúrar í California-eyði-
mörkinni, en nafnið Hollywood var
ckki til á nokkrum landsuppdrætti.
Einmana uppeldi.
Var það endurminning dapurlegrar
bernsku, sem endurspeglaðist í augum
Chaplins? Hann mundi nístandi ein-
stæðingskenndina frá því að foreldr-
arnir voru í leikferðum — þau ferð-
uðust um England og Frakkland —
mundi fátæktina og volæðið eftír að
faðir hans dó úr drykkjuskap — og
gat aldrei gleymt baráttu móður sinnar
við sjúkdóma og neyð.
Charlie var 5 ára þegar hann kom
á leiksvið fyrst. Sjö ára var hann í
flokkinum Lancashire Lads, sem döns-
uðu á tréskóm um allt Engiand.
Heilsu móður hans fór hnignandi
og hún var send á hæli. Það var ekki
allt í sómanum með skólagöngu
Charlies, hann kom „sem gestur" á
skólana hér og hvar, milli þess að
hann var að vinna fyrir sér. Hann var
sendill hjá torgsölumönnum á Covent
Garden, söng fyrir fólk sem stóð í bið-
röðum við lcikhúsin og sápaði menn á
í þessu gervi varð Chaplin heims-
frægur.
rakarastofu. Tiu ára var hann ráðinn
að leikhúsi til að leika umkomulausan
dreng, og það gerði hann svo vcl að
fólk grét.
Nú hafði hann svo gott kaup að þeir
Sidney hálfbróðir hans gátu gefið með
móður sinni á liælinu. Alla tíð þangað
til hún dó í Hoollywood 1920 tók hann
frá handa henni upphæð, mánaðarlega.
Hann þráði að komast á leiksvið að
fullu og öllu, og þegar hann var 19
ára fékk hann fasta stöðu hjá Fred
Karno & Co. og var talinn efnilegur
leikari. Chaplin fór með þessum flokki
til Ameríku og þar var tekið eftir hon-
um í hinum stærri borgum, á leiksýn-
ingunum. Nú fékk hann tilboð frá
Ilollywood. Hann tók því upp á von
og óvon — honum fannst Iiollywood
eins konar óskapnaður, enda var ])að
lika í þá daga.
Lífið í Hollywood.
í Keystone Studio, en þar vann
Chaplin fyrst, var farið í rjómaköku-
kast, fyrvakrúsir hrundu yfir heimska
lögregluþjóna, hreyflar duttu úr hif-
reiðum, cldur logaði upp úr vösum
manna, hús hrundu eins og spilahús og
fólki var fleygt ofan í botnlausa
drullupolla — allt þetta gerðist i ein-
Eitt l'rægasta atriðið úr Chaplin-mynd er úr „Gullæðinu“ og sýnir Chaplin Chaplin og síðasta kona hans, Oona O’NeiIl. Hann var 55 og hún 16 ára
þegar hann er að borða skóinn sinn. þegar þau giftust.