Fálkinn - 11.01.1965, Qupperneq 31

fara á stefnumót við nýjan
hatt, hatt sem kostaði meira en
þú hefur nokkurn tíma haft
undir höndum. Ég vona bara að
þú veljir ekki hatt líkan mín-
um, því rautt er litur sorgar-
innar, eins og þú veizt. Skar-
latsrautt fyrir ástina dánu, viss-
irðu það ekki? Hún er horfin.
Bíllinn heldur áfram og hún
er orðin aftur úr um aldur og
* eilífð. Hvað skyldi hún hafa
hugsað, þegar augu okkar
mættust, þegar ævir okkar
mættust. Skyldi hún hafa öf-
* undað mig, svona unga og ör-
ugga, eða óraði hana fyrir því,
hve fegin ég kastaði öllu frá
mér, ef ég fengi í staðinn
hljóða, dauða hjartað hennar.
Hún á engar tilfinningar leng-
EMI
ur, engar óskir lengur, hún er
hætt að vona og brenna, ef hún
hefur þá nokkurn tíma vonað
og brunnið. Þetta er anzi vel
sagt, reglulega sniðugt. Hún er
hætt að vona og brenna, ef
hún hefur þá. — Þetta er bara
reglulega skáldlegt. Ojæja. En
fegin vildi ég vita, hvort hún
hefur rölt áfram ánægðari eða
dálítið hryggari, eftir að hún
vissi að það var þó ein mann-
eskja í heiminum auðnulausari
en hún.
En þetta er einmitt það sem
honum fellur svo illa í fari
minu. Ég veit svo sem hvað
hann hefði sagt: „í öllum guð-
anna bænum“, hefði hann sagt.
„Hættu þessari heimskulegu
tilfinningasemi. Hvers vegna
þarftu að láta svona? Hvers
vegna viltu láta svona? Er
nokkur ástæða til þess að fara
að vola eins og krakki, þó þú
sjáir gamla konu labba eftir
götunni? Það gengur ekkert að
henni, ekki það allra minnsta.
Þegar augu ykkar mættust —
fyrr má nú vera. Ég er viss
um að hún hefur ekki einu
sinni litið í áttina til þín. Og
hljóða dauða hjartað hennar.
Herra trúr. Líklegast hefur
hún verið að fá sér eitthvað
hressandi á pyttluna og ætlað
að gera sér glaðan dag. Allt,
sem fyrir þig ber, verður að
einhverri hörmung í augum
þínum. Hvernig stendur á því
að þér finnst æfinlega að allir
hljóti að vera hx-yggir og harm-
andi? Því ertu með þessa
heimskulegu tilfinningasemi?
Reyndu að venja þig af þessu
Rósa.“ Þetta hefði hann sagt
orð fyrir orð.
En hann segir hvox-ki eitt eða
annað við mig framar, hvorki
blítt eða beiskt. Hann er far-
inn og kemur ekki til baka.
„Auðvitað kem ég aftur,“ sagði
hann. „Nei, ég veit ekki ná-
kvæmlega hvenær, það hef ég
sagt þér. Ó, Rósa, farðu nú ekki
að blása þetta út eins og ein-
hverja þjóðarsorg, þó ég vei’ði
nokkra mánuði að heiman, ef
nokkrar manneskjur þurfa þess
með að taka sér hvíld hver frá
annarri. — Það er engin ástæða
til þess að tárast. Ég kem áreið-
anlega aftur. Mér hefur aldrei
dottið í hug að setjast að í
New York.“
En ég vissi, ég vissi. Ég vissi
það vegna þess að hann var
oi’ðinn mér fjarlægur löngu
áður. Hann er farinn og kem-
ur aldrei aftur. Hann er farinn
og kemur aldrei aftur. Hlustið
á hljóðin endurtaka það, aftur
og aftur. Heimskuleg tilfinn-
ingasemi býst ég við. Hjól segja
ekki neitt, hjól geta ekki talað,
en ég heyri það.
Ég get ekki skilið að það sé
ámælisvert að vera tilfinninga-
samur. En það er nú svo að
fólk bókstaflega fyrirlítur til-
finningar. „Hvenær sérðu mig
sitja og híma, mænandi út i
loftið,“ segir það. Það heitir að
„híma“, þegar maður minnist.
Fóik er bókstaflega hreykið af
því að eiga engar minningar.
Það stærir sig af því, sem því
er áfátt, í stað þess að fyrir-
verða sig. „Ég tek hlutina ekki
svona hátíðlega,” segir það.
„Mér kæmi aldrei til hugar,“
segir það, „að láta mér þykja
svo vænt um neitt milli himins
og jai’ðar, að það gæti valdið
mér sársauka. Ekki oi’ðið svo
háð neinum manni.“ En því í
ósköpunum heldur það endi-
lega að það hafi rétt fyrir sér?
Hver hefur á réttu að standa
og hver ekki og hver er kom-
inn til þess að skera úr því?
Ef til vill hafði ég rétt fyrir
mér með gömlu konuna, hún
gat vel verið þreytt og hjarta
hennar hljótt og dofið. Og hver
veit nema að hún, á því augna-
bliki, hafi skynjað allt um mig.
Það er engin vissa fyrir því
að hún hafi verið ánægð og í
léttu skapi og bara skroppið út
til þess að fá sér vín á pyttlu,
þó að hann segði það. Ó, ég
gleymdi, ég gleymdi. Hann var
ekki hér. Hann er ekki hér. Það
var bara ég að gera honum upp
oi’ðin og mér fannst ég heyra
til hans. Hann er alltaf hjá
mér, alltaf, alltaf, með alla
sína fegurð og grimmd. En það
verður að taka enda. Ég verð
að hætta að hugsa um hann.
Já, hættu að hugsa um hann,
hættu að draga andann, hættu
að sjá, hættu að heyra, stöðv-
aðu blóðið í æðum þínum.
Ég get ekki haldið svona
áfram, get það ekki, get það
ekki. Ég þoli ekki þessa seig-
pinandi kvöl. Ef ég vissi að
það liði frá eftir einn dag, eitt
ár eða nokkra mánuði, þá gæti
ég afborið það. Eða ef það væri
dagdraumur, stundum sárara,
stundum mýkra. En það er allt-
af eins, alltaf, alitaf eins, enda-
laust.
f hugann húmið læðist,
harmur brjóstið sker.
Mannveran æpir, grætur,
engist og byltir sér.
Að morgni rís hún úr rekkju,
róleg að starfi fer.
Þetta er hvorki uppgjöf
eða hreystitak.
Það er hvorki að halda í horfið
né hörfa aftur á bak.
Hvernig er nú næsta erindi,
látum okkur sjá. Það er eitt-
hvað, eitthvað — eitthvað sem
rímar á móti ber. Jæja, hvernig
sem það er, þá endar það
svona:
Mér er sama hverju ég klæðist
og hvað ég á fótunum ber.
Svona gengur það, það er
þó satt og rétt. Mér er sannar-
lega sama hvei-ju ég klæðist.
„Farðu og kauptu þér stóran
rauðan hatt, með skrautlegum
blómum — það ætti að hressa
þig upp.“ Já, gerðu það og fáðu
svo andstyggð á honum. Hvern-
ig get ég lifað við þetta, setið
og starað og keypt nýja og
nýja hatta, stóra rauða hatta,
sem ég svo hata, sezt aftur og
starað, dag eftir dag, dag eftir
dag. Á morgun og hinn daginn.
Hvernig ætti ég að halda svona
áfram. Hvernig gæti ég haldið
svona áfram?
„Farðu til vina þinna og
styttu þér stundir með þeim,“
segir það. „Þú situr og telur
þér harmatölur. Blessuð hættu
því.“ Tel mér harmatölur. Ef
það er að telja sér harmatölur
að finna húmið læðast inn í
hugann, finna sorgina nísta
hjartað, þá er ég sannarlega
að telja mér hai'matölur. Hvað
vita þessar smásálir, þessar
yfii'boi'ðsmanneskjur um það,
hvað þjáning er. Það er ekki
hægt að særa þær. Það er
of þykkur á þeim skrápurinn
til þess. Þau skilja það ekki,
þessi innantómu erkifífl, að ég
þoli ekki að hitta vini sem við
heirnsóttum saman, þoli ekki
að koma aftur á þá staði, þar
sem við vorum bæði, ég og
hann. Því hann er farinn og
það er búið að vera, búið að
vera. Þegar öllu er lokið, þá
eru þeir einir staðir þér bæri-
legir, þar sem þú áður hefur
fundið til soi'gar. En komirðu
aftur þangað sem allt lék
í lyndi fyrir þér, þá hlýtur
hjarta þitt að bresta af hai’mi.
Óþarfa tilfinxiingasemi býst ég
við. Óþarfa tih'inningasemi, ef
þér hrýs hugur við að koma
aftur á þá staði, þar sem ham-
ingjan brosti við þér, að þér
hrjósi hugur við að minnast
fegurðar sem er fölnuð og dáin.
Sorgin er friður sem minnst
er í geðshræringu.
Þetta finnst mér anzi gott.
„Friður sem minnst er í geðs-
hræringu,“ þetta er smellin
mótsetning. Ég vildi óska að ég
hefði getað sagt þetta við hann.
Ég segi aldrei neitt við hann
framar, aldrei framar, aldrei
framar. Hann er farinn og ég
þoli ekki að minnast dáinna
daga. Hugsanir mínar vei'ða að
sniglast áfram myrkar og
þungar og ég verð ------
Nei, nei, nei. Bílstjórinn má
ekki fai'a þessa götu. Þetta er
gatan okkar, gatan þar sem
við elskuðum og hlógum. Ég
get þetta ekki, get það ekki.
Ég ætla að loka augunum cg
hnipra mig saman. Fela andlit-
ið í höndum mínum, svo ég sjúi
ekki neitt. Ég verð að stilla
vesalings hjartað mitt, og líkja
eftir smásálunum, sem miklasí.
af því að finna okki til, mikl-
ast af því að gleyma.
En ég sé, ég sé, jafnvel með
aftur augun, já, þó ég væri
augnalaus, mundi ég þekkja
þessa götu frá öllum öðrum
götum. Ég þekki hana eins og
mínar eigin hendur og eins og
andlit hans. Ó, hvers vegna er
mér ekki leyft að deyja meðan
ég fer hér um?
Nú hljótum við að vera hjá
blómabúðinni á horninu, þar
Framhald á bls. 43.
FÁLKINN 31